Half maart kopten diverse media: “Waddenzee dreigt Rottumeroog te verzwelgen”, “Rottumeroog net als Simonszand in stukken geslagen” maar ook “Rottumeroog breekt niet in tweeën” en “Rottumeroog vaker in tweeën”. Wat is nu eigenlijk waar? Het eiland is niet in tweeën gebroken en niet aan stukken geslagen. Wel is het zo dat het eiland onderhevig is aan de dynamiek van de Wadden en dat doet het al honderden jaren. Vorige week heeft Rijkswaterstaat een inspectievlucht uitgevoerd, en de bijgevoegde foto’s gemaakt. Hier licht ik toe wat je ziet op de foto’s.

De laatste jaren ontwikkelen natuurlijke duinen zich aan de zuidwest-, noordoost- en oostzijde. Er is een flink stuk pionierkwelder(met Zeekraal) aangegroeid aan de zuidzijde, op de foto is dat het donkergekleurde stuk waar de priel (kreek) uitmondt in de Waddenzee. Aan het Noordzeestrand zijn er recentelijk twee wash-overs ontstaan (de twee witte vlakken). Ook is zand van de stuifdijk verspreid over het eiland.  Bij de grote afslag van 1999 ontstond er ook een wash-over, maar deze was flink groter.

Wat is een wash-over?
Noordzeezand wordt bij een flink tij en windkracht verspreid over het eiland. Met het zand zijn ook de natuurlijke duinen die er stonden, afgevlakt. Wat je dan ziet is een grote zandvlakte. Het zand is dus niet weg maar ligt los op het eiland. Dat kan een indruk geven dat het eiland in tweeën is gebroken. Richting de zomer komt de vegetatie weer tot leven en ontstaan er natuurlijke duinen van 1-3 meter hoogte op het eiland. Net als na de wash-over van 1999. Een wash-over is dus eigenlijk goed voor het eiland. Denk maar aan de zeespiegelstijging en bodemverlaging door aardgaswinning; het eiland groeit mee. Ook vindt er successie (vernieuwing) van plantensoorten plaats.

Strandvlakte
In het gebied van de wash-overs is geen duinaangroei aan de zeekant mogelijk omdat het strand daar te smal is. Voor deze aangroei heb je een strandvlakte nodig. Zeg maar een heel breed strand van een paar honderd meter waar zand kan stuiven en de wind in de juiste richting zand op en tegen het eiland aan verplaatst. Op de bovenstaande luchtfoto zie je op de voorgrond de gebogen vorm van de westelijke strandvlakte van “Oog”.

Welke veranderingen zijn er nog meer
Op de achtergrond zie je het eilandje Zuiderduin met zijn schelpenstrand in hoefijzervorm. Daar is vrijwel niets aan veranderd. Het wandelt naar het noordoosten met zo’n 10 meter per jaar.

Wat wel al een tijdje gaande is, is het verzanden van het Oostschild. Het Oostschild was een geul tussen Rottumeroog en het Zuiderduin, en de verbinding tussen de geul Schild en Eems. Het wad daar wordt steeds hoger. Een goede groeiplaats voor eilandvormers, zoals Zeekraal, aan de Waddenzeekant. Het gebied is nu een fourageerplek voor duizende vogels omdat er slik blijft liggen en er daardoor voedsel is voor allerlei bodemleven. 

Er was wat verwarring in de media over een priel (geul) die was ontstaan en Rottumeroog in tweeën deelde. Deze geul bestaat al langer dan de 17 jaar dat ik op de Rottums werk. Hoe is deze geul ontstaan? Het eiland loopt een paar keer met hoog water onder. Het water wil naar de Waddenzee en zoekt de lage delen op. Zo ontstaat een prielensysteem en die zijn vooral in trek bij steltlopers als de Groenpootruiter. De Lepelaars, die de derde week van maart (op 21 maart!) gearriveerd zijn, hebben hun nest op de randen van de priel.