Boomkrekel, foto: Twan Teunissen

In de media en in ons werk als boswachters gaat het vaak over alle problemen waarmee de natuur te maken heeft. Maar er zijn ook plekken waar mooie dingen gebeuren en waar soorten van profiteren. Bijvoorbeeld sprinkhanen en krekels die profiteren van de natuurontwikkeling in de Gelderse Poort.

In de Gelderse Poort zijn de laatste jaren nieuwe soorten sprinkhanen ontdekt. De nieuw ontdekte soorten profiteren van het warmer wordende klimaat én van het veranderde landschap. Het klimaat hebben wij als beheerder weinig invloed op, maar op de begroeiing wel. In de Gelderse Poort is dit op veel plekken veranderd van intensief gebruikt agrarisch grasland of akkerland naar jaarrond begraasde natuur met een afwisseling van kale plekken, kort gras, ruigtes, struiken en bossen. Dit zorgt voor heel veel variatie waar veel verschillende soorten van profiteren.

Boomkrekel

Een van de profiteurs is de Boomkrekel. Deze soort is de afgelopen decennia via het Rijndal vanuit het zuiden opgerukt richting Nederland. In 2004 werd er voor het eerst een gehoord langs de Waal bij Erlecom in de Gelderse Poort. Sindsdien doet de soort het hier goed. Landelijk gezien is de boomkrekel zeldzaam, naar hier leven ze in grote aantallen in de buurt van de rivieroever. Volgens deskundigen heeft de jaarrondbegrazing met paarden en runderen bijgedragen aan een landschap met een afwisseling van korte en hogere begroeiing waar deze krekel van profiteert. Wie nu op een nazomeravond langs de Waal wandelt kan ze bijna niet missen. Hun melodieuze geluid laat je terugdenken aan een terras in een Zuid-Frankrijk…

Blauwvleugel

In 2011 verscheen de blauwvleugelsprinkhaan. Deze specialist van kale plekken houdt juist niet van begroeiing, maar van kale zandige plekken. Ze zijn zo goed gecamoufleerd dat ze meestal pas opvallen als ze wegvliegen waarbij de blauwe vleugels zichtbaar zijn. Na een aarzelend begin heeft de blauwvleugel zicht weten te verspreiden over grote delen van de Gelderse Poort. Soms zitten ze op tijdelijk geschikte plekken zoals op zanddepots of waar gegraven wordt. Maar op de meeste plekken in de Gelderse poort leven ze ook op natuurlijke rivierduinen en -stranden.

Weidesprinkhaan

Vanaf 2018 werd ook de weidesprinkhaan gezien. Deze soort was lange tijd uitgestorven in Nederland en werd in de Klompenwaard voor het eerst weer gevonden. Vanaf daar verspreidde deze sprinkhaan zich snel langs de rivier. Ook deze sprinkhaan leeft vooral in de jaarrondbegraasde natuur, en dan vooral op de oeverwallen pal langs de rivier, vaak op plekken met veel kruisdistels.

Zuidelijke sikkelsprinkhaan

In 2023 werd de laatste nieuwkomer gevonden, de zuidelijke sikkelsprinkhaan. Ook deze sprinkhaan volgde het Rijndal naar het noorden. De Gelderse Poort was de eerste plek waar deze sprinkhaan zich op natuurlijke manier vestigde. Warme rivieroevers met verspreide begroeiing van vooral jonge zwarte populieren zorgen voor geschikt leefgebied. Deze soort is moeilijk te vinden, want zit vaak verstopt in de hoge begroeiing en het geluid is nauwelijks hoorbaar voor onze oren.

Wat wordt de volgende nieuwe soort?

En dit zijn nog niet alle nieuwkomers die de afgelopen tijd arriveerden. En zeker ook niet de laatste!

In totaal zijn er nu 29 soorten sprinkhanen en krekels in de Gelderse Poort gezien. Het beheer met grote grazers zorgt voor een gevarieerde begroeiing waar sprinkhanen van profiteren en waar in de toekomst vast nog meer nieuwkomers van gaan profiteren. Zo is er kans dat de komende jaren sprinkhanen als bleekgroene sprinkhaan en slanke groenvleugel opduiken. Ook deze soorten zijn via het Rijndal op weg naar ons land.

Misschien ontdekken we in 2024 al wel een van deze of andere nieuwe soorten, dat maakt dit dynamische gebied zo spannend. Laat de zomer maar komen!

Meer weten over de zuidelijke sikkelsprinkhaan. Lees dan dit bericht op Nature Today.

Meer informatie?

• Heb je vragen of ben je op zoek naar meer informatie, klik dan hier voor de Gelderse Poort, de Betuwe of het Rijk van Nijmegen.
• Benieuwd naar alle gebieden van Staatsbosbeheer? Bekijk dan ook eens deze kaart.
• Wil je niks missen uit het Rivierengebied Oost? Volg dan onze sociale media kanalen! X, Facebook & Instagram.