Foto: Twan Teunissen - Staatsbosbeheer

Als gevolg van regenval in de bovenstroomse gebieden langs de Rijn en smeltwater zijn grote delen van de uiterwaarden in het Rivierengebied overstroomd. Op de laatste droge delen wachten veel dieren op een kleine ruimte het hoogwater af. De meeste natuurgebieden in de uiterwaarden in het Rivierengebied zijn daarom afgesloten voor publiek. In dit op 29 december geüpdatete blog lees je waarom wij dit doen en hoe je verantwoord kan komen kijken naar het hoge water.

Dit bericht is bijgewerkt op 29 december 2023.
Afgelopen maand zijn in het stroomgebied van Rijn en Waal al meerdere hoogwatergolven gepasseerd. Het hoogtepunt van de laatste golf passeerde op 28 december met een piek van ongeveer 14,50 meter bij Lobith. Op dit moment (29 december) zakt het water, maar een nieuwe stijging is weer mogelijk. Dit soort waterstanden zijn niet alledaags, maar komen gemiddeld eens in de drie jaar voor en vormen nog lang geen bedreiging voor de veiligheid van de binnendijkse gebieden. Het hoogwater is het gevolg van regenval en het smelten van sneeuw in bovenstroomse gebieden langs de Rijn.

In verband met het hoge water zijn de meeste uiterwaarden afgesloten voor publiek. Naar verwachting zal dit tot minimaal de tweede week van januari duren. Dit is afhankelijk van wat de rivierpeilen gaan doen. Lees verderop welke gebieden afgesloten zijn en de tips hoe je het hoogwater wel verantwoord kunt gaan bekijken.

De verwachte waterstand bekijken? Klik hier voor de grafiek op de website van Rijkswaterstaat of volg de berichten van Waterpeilen.

Veerkrachtige natuurgebieden

Hoogwater heeft altijd gevolgen voor de natuur langs de rivieren. Bij iedere hoogwatergolf moeten dieren een veilig heenkomen zien te vinden. De grotere dieren lukt dat meestal, ze weten hun weg te vinden naar binnendijks gebied of naar hoogwatervrije delen van de uiterwaarden. De beheerder van de kuddes runderen en paarden die de natuurgebieden jaarrond begrazen heeft maatregelen getroffen. In gebieden die vrijwel volledig overstromen zoals de Erlecomse Waard zijn de kuddes weggehaald. Ook de grote grazers uit de Oosterhoutse Waard zijn tijdelijk verhuisd naar droge gronden. Deze dieren hebben een tijdelijk onderkomen gekregen in Park Lingezegen. In gebieden met hoogwatervrije plekken, zoals het Munnikenland bij Slot Loevestein en de Groene Rivier, wachten de grazers het hoge water af op de hoger gelegen delen in het natuurgebied. De kuddebeheerder houdt deze dieren nauwlettend in de gaten.

Naast de grote grazers zoeken ook andere dieren hun toevlucht op de droge delen in de uiterwaarden. Voor een deel van de kleine dieren zoals mollen, muizen en miljarden insecten betekent het hoogwater een verdrinkingsdood of ze worden op hun vlucht gegrepen door meeuwen of roofvogels. De dieren die het overleven zullen als het water zakt de uiterwaarden binnen korte tijd weer koloniseren.

Het water heeft enorm veel kracht! Deze krachten stellen alles wat staat en groeit in de uiterwaarden op de proef! Bij het terugtrekken van het water is goed te zien wat deze krachten teweeg hebben gebracht. Tijdens stevig hoogwater spoelen zand en klei weg van de oevers. Dit wordt dan weer elders afgezet. De kale ondergrond die na het hoogwater achterblijft is het ideale kiembed voor stroomdalplanten en het leefgebied van talloze pioniersoorten.

Tijdelijke afsluiting uiterwaarden

Grote en kleine dieren die hoogwatervrije gebieden gevonden hebben moeten niet verstoord worden. Om dit te voorkomen sluit Staatsbosbeheer uiterwaarden in het Rivierengebied Oost en het Rivierengebied West af voor publiek.

In het Rivierengebied Oost gaat het onder andere om de Groene Rivier, Bisonbaai, Gendtse Waard, Bemmelse Waard, Weurtse Uiterwaarden, Millingerwaard, Loenensche Buitenpolder en de Oosterhoutse Waard.

In Rivierengebied West gaat het om de Dreumelse Waard, Bato’s Erf, de Gamerense- en Breemwaard, het Munnikenland en de Heesseltse uiterwaarden.

Bij iedere uiterwaard is bij de ingangen aangegeven of het natuurgebied is afgesloten. Zodra het water weer voldoende is gezakt, worden de uiterwaarden weer opengesteld. Op dit moment (29 december) is de verwachting dat dit tot minimaal de tweede week van januari zal duren.

Kom rustig kijken, maar vanaf de dijken

Wil je zelf ook het hoogwater komen bekijken, doe dit dan vanaf de dijken. De uiterwaarden zelf zijn grotendeels ontoegankelijk door overstroming. Ook is een deel van de uiterwaarden afgesloten om dieren op hoogwatervrije plekken rust te gunnen tijdens de hoogwaterpiek. Respecteer deze tijdelijke toegangsregels.

Op onderstaande kaart vind je tips om hoogwater in de uiterwaarden van het Rivierengebied Oost te bekijken;

Meer informatie?

• Heb je vragen of ben je op zoek naar meer informatie, klik dan hier voor de Gelderse Poort, de Betuwe of het Rijk van Nijmegen.
• Benieuwd naar alle gebieden van Staatsbosbeheer? Bekijk dan ook eens deze kaart.
• Wil je niks missen uit het Rivierengebied Oost? Volg dan onze sociale media kanalen! X , Facebook & Instagram