Woensdag 22 november start Staatsbosbeheer met boswerkzaamheden en houtoogst in het Groesbeekse Bos. Duurzame houtproductie is naast natuur, recreatie, landschap en cultuurhistorie een van de functies van dit bosgebied. Met bosbeheer werken we aan een sterk en gevarieerd bos. Dit najaar wordt in een deel van het bos gedund. Op enkele plaatsen worden stukjes bos verjongd. Uitgangspunt is dat de werkzaamheden begin 2024 zijn afgerond. Lees in dit blog meer informatie over het bosbeheer en de werkzaamheden.

De werkzaamheden

Het Groesbeekse Bos is een zogenaamd multifunctioneel bos. Met bosbeheer werken we aan veerkrachtig bos, waar recreatie en bescherming van de natuur hand in hand gaan met houtoogst. Dit najaar wordt in het bos onder andere gedund. Hierbij worden bomen weggehaald om andere bomen de ruimte te geven voor hun groei. Door het bestaande bos te dunnen krijgen geselecteerde bomen meer licht en ruimte om zich verder te ontwikkelen. Naast het vrijzetten van bomen wordt het bos hier en daar verjongd. Een veerkrachtig bos kent naast meerdere soorten bomen ook bomen van verschillende leeftijden. Om een stuk bos te verjongen worden pleksgewijs de bomen geoogst.

Zaden van bomen die blijven staan zorgen op termijn voor nieuwe jonge bomen. Dit heet natuurlijke verjonging. Op plekken waar de natuurlijke verjonging niet aanslaat worden bomen aangeplant. We kijken dan goed naar menging van soorten en soorten die tegen een veranderend klimaat kunnen. In het Groesbeekse Bos zijn dit onder andere soorten als linde, ratelpopulier, zoete kers en esdoorn. Zo ontstaat een gevarieerd en toekomstbestendig bos dat tegen een stootje kan. De gezaagde stammen worden tijdelijk in houtstapels opgeslagen in het bos langs wegen en paden.

Op onderstaande kaart wordt het werkgebied van dit seizoen aangegeven met een blauwe markering. Klik op de afbeelding om deze te vergroten.

Stippen en strepen uitgelegd

Tijdens een wandeling door het bos kan je bomen tegenkomen voorzien van een stip op streep met vaak rode of blauwe verf. Het aanbrengen van deze markering wordt ‘blessen’ genoemd. Daarbij wordt verschil gemaakt in kleur en symbool.

Maar waar wat betekenen deze stippen en strepen nu eigenlijk?

• Rode stippen

Bomen met een rode stip worden geoogst. De reden waarom die stipt is geplaatst verschilt. Een boom kan worden gekapt voor het hout. Dan heeft deze de juiste lengte en dikte bereikt om te worden verwerkt tot bijvoorbeeld planken of kisthout. Een boom kan ook worden gekapt om andere bomen meer ruimte te geven. Onderling voeren zij namelijk een ‘strijd’ voor licht en groeiruimte. Een boom die de ruimte krijgt om te groeien kan zijn kroon beter ontwikkelen en kan dikker worden.

Dit zogenaamde vrijzetten van bomen gebeurt niet alleen om de houtkwaliteit te bevorderen. Bomen met hoge ecologische of recreatieve waarde hebben ook baat bij meer ruimte. Dan hoeven zij niet langer te concurreren met hun buren en dat komt de vitaliteit vaak ten goede. De beheerder kan er voor kiezen om soorten die minder snel groeien of soorten die je graag in je bos wilt houden meer ruimte te geven door andere bomen weg te halen. In het Groesbeekse Bos profiteren veel loofbomen hier bijvoorbeeld van in delen van het bos waar voornamelijk naaldbomen groeien. Zo krijg je op termijn een gevarieerd bos.

• Blauwe stippen

Bomen met een blauwe stip zijn geselecteerd als ’toekomstboom’ en blijven voorlopig staan. Deze bomen worden vaak uitgekozen voor hun houtkwaliteit of natuurwaarde. Een toekomstbomen hoeft dus niet altijd hout op te leveren. Een boom met hoge ecologische of recreatieve waarde kan ook een toekomstboom zijn. De boom voorzien van een blauwe stip kan bijvoorbeeld gemarkeerd worden omdat deze soort in het bos minder voorkomt.

• Rode en witte strepen

Een rode streep markeert vaak een ‘dunningspad’. Dit is een pad waar de oogstmachine overheen zal rijden tijdens de werkzaamheden. Deze paden liggen vaak ongeveer 22 meter uit elkaar. Door gebruik te maken van dunningspaden rijdt de machine maar beperkt door de bosvakken. Hierdoor worden minder sporen gereden en wordt de bodem beperkter verdicht. De oogstmachine kan vanaf het dunningspad vrijwel alle bomen bereiken.

Dunningspaden liggen op een vaste plek. Bij toekomstige werkzaamheden maakt de machine gebruik van de zelfde paden. Aan de rand van het bosvak langs het pad staan enkele bomen voorzien van een witte markering. Deze bomen blijven staan en markeren de dunningspaden voor toekomstige werkzaamheden.

• Linten

Voorafgaand en tijdens de uitvoering van boswerkzaamheden wordt rekening gehouden met de dieren en planten die er leven. Voor de start van de werkzaamheden wordt nauwkeurig in kaart gebracht of er bijvoorbeeld dassenburchten of broedbomen van roofvogels aanwezig zijn in het werkgebied. Als die er zijn, worden er maatregelen genomen om deze te beschermen. Deze bomen voorzien we van een markering door middel van een lint. Het blessen wordt meestal al ruime tijd van te voren gedaan. Vlak voor de oogst wordt nogmaals gecontroleerd.

Werk in uitvoering

Tijdens de werkzaamheden blijft het bos open voor publiek. Het kan voorkomen dat tijdelijk een pad is afgesloten voor de veiligheid van de bezoeker. Ook de mountainbikeroute is indien nodig omgeleid wanneer de werkzaamheden plaatsvinden op een locatie waar de singletrack doorheen loopt. Houd de website van Stichting MTB Rijk van Nijmegen en posters en markeringen in het bos in de gaten voor meer informatie.

Bij het uitvoeren van deze boswerkzaamheden wordt gebruik gemaakt van zwaar materieel. Paden kunnen tijdelijk slechter begaanbaar zijn door kuilen en modder. Deze worden zodra de werkzaamheden zijn afgerond hersteld.

Duurzame houtproductie

Staatsbosbeheer draagt bij aan duurzame houtproductie uit Nederland, nu en in de toekomst. Dat betekent dat we ook naar de huidige bossen moeten kijken en ervoor moeten zorgen dat er nu bomen gaan groeien die over 50 of 100 jaar groot en gezond zijn. We werken met de eisen van het FSC®-keurmerk. Dit is de strengste internationale norm voor duurzaam bosbeheer. Bij een duurzaam gebruik van hout, draagt dit bij aan het opvangen en vasthouden van CO₂.

Lees in dit artikel meer informatie over ‘Nuance in het bos’.

Toekomstbestendig bos

Drogere zomers, nattere winters, gemiddeld hogere temperaturen en meer periodes met extreem weer; steeds vaker krijgen onze bossen te maken met de extreme omstandigheden van klimaatverandering. De effecten hiervan op het Groesbeekse Bos zijn al goed zichtbaar. Bomen kunnen zich minder goed weren tegen plagen of ziektes, zoals bijvoorbeeld de fijnspar met de letterzetter. Normaal gesproken kan de boom zich beter weren tegen deze bastkever. Door afgenomen vitaliteit lukt dit echter vaak niet waardoor op termijn de sapstroom door het uitgebreide gangenstel van de letterzetter wordt doorbroken en de boom langzaam dood gaat.

Meer weten over de letterzetter in het Groesbeekse Bos? Lees dan deze blog.

Met ons bosbeheer werken we aan een veerkrachtig bos. Menging van soorten is daarbij belangrijk. Die variatie is goed voor de biodiversiteit maar ook voor een bos dat toekomstbestendig is. Naast bomen die in de toekomst hout op moeten leveren, planten we bomen aan die ’tegen een stootje’ kunnen. Deze boomsoorten kunnen beter omgaan met extreme omstandigheden en een opwarmend klimaat.

Dit wil niet zeggen dat op termijn alle bekende boomsoorten zoals eiken, beuken en dennen zullen verdwijnen. Feit is wel dat ze het op sommige plekken moeilijker zullen krijgen. Soorten zoals linde, esdoorn, zoete kers en wintereik kunnen beter tegen langere periodes van droogte. Het blad verteert daarnaast makkelijker met een positief effect op de bosbodem. Een gevarieerd bos is een ecosysteem en een thuis voor allerlei dieren als insecten, vogels, eekhoorns, boommarters, dassen en kleine zoogdieren. En het is een bos waar de bezoekers van kunnen genieten. Bosbeheer is ver vooruit denken. Zo blijft bos bos en werken wij aan een toekomstbestendiger Groesbeeks bos.

Wil je meer weten over toekomstbestendige bossen? Lees dan dit artikel

Meer informatie?

• Heb je vragen of ben je op zoek naar meer informatie, klik dan hier voor de Gelderse Poort of hier voor het Rijk van Nijmegen.
• Benieuwd naar alle gebieden van Staatsbosbeheer? Bekijk dan ook eens deze kaart.
• Wil je niks missen uit het Rivierengebied Oost? Volg dan onze sociale media kanalen! X , Facebook & Instagram