Rietaanplant Rijnstrangen

In de Rijnstrangen is de afgelopen tijd hard gewerkt aan ontwikkeling van nieuw rietmoeras voor bijzondere rietvogels. Het nieuwe moeras ligt in het Erfkamerlingschap. Het ontwikkelen van nieuw riet is een hele klus. Best raar, want overal groeit riet, behalve als je het ergens echt wil hebben. Maar het lukt en de eerste roerdomp en grote karekiet zijn er al teruggekeerd.

Lange tijd waren de Rijnstrangen een hotspot voor zeldzame moerasvogels zoals roerdomp en grote karekiet. Door verdroging verdween er riet of het verruigde. Maar in de Rijnstrangen liggen kansen om dit te herstellen en zelfs uit te breiden. Het waterpeil is er in het broedseizoen weer hoger wat goed is voor het zogenaamde waterriet. Een goed moment om bestaande rietvelden te herstellen. En er is nu plek om nieuw moeras te ontwikkelen, dat kan verdwenen natte plekken compenseren.

Al sinds 2009 werken we aan de oostkant van de Gelderse Poort op het eiland Erfkamerlingschap, tussen Lobith en het Duitse Elten, aan ontwikkeling van rietmoeras. Dit eiland in de Oude Rijn is in het verleden ontkleid voor de baksteenindustrie. Na het graafwerk is het gebied weer geëgaliseerd om het geschikt te maken voor de landbouw. Nadat de landbouw verdween kwam er een kans om de geulen van de Oude Rijn, die afgedekt waren met grond, weer open te maken. Deze kans hebben we gegrepen en samen met K3 is er langdurig gewerkt.

Het werk in het Erfkamerlingschap liep gelijk op met kleiwinning in de Driedorpenpolder. Deze kleiwinningen werden weer opgeleverd als landbouwgrond, en de grond uit het Erfkamerlingschap is daarvoor gebruikt. Het resultaat is een fraaie strang en de ontwikkeling van 12 hectare rietmoeras.

Dat rietmoeras komt er niet vanzelf, of misschien na heel lang wachten. Dus helpen we de natuur een handje. Er worden kooien gemaakt van kippengaas en daarin wordt riet aangeplant. Een modderige klus. En voor de mannen die hier in de blubber lopen te ploeteren heb ik echt respect. Maar het werk is niet voor niks, we weten nu al dat het veel zin heeft! Na een paar jaar heeft het riet zich voldoende uitgebreid, is het gegroeid en wordt het niet meer te grazen genomen door ganzen, meerkoeten, zwanen en andere herbivore vogels. Aan de oostkant van het Erfkamerlingschap ligt de oudste rietaanplant. Daar is het riet oud genoeg, het gaas weg en keerden zowel roerdomp als de zeldzame grote karekiet terug, dit zijn liefhebbers van het waterriet. Dat was vorig jaar al tijd voor een feestje!

Op dit moment worden de laatste delen ingeplant. En over een paar jaar kunnen we dan hier hopelijk ook genieten van rietvogels.

In de aangrenzende Revensweert loopt een vergelijkbaar project. K3 verwijdert er grond die ook gebruikt wordt voor hercultivering van kleiwinningen in het agrarisch gebied van de Driedorpenpolder. Na oplevering liggen er geulen die voor een deel ook worden ontwikkelt tot rietmoeras. Het afgraven gaat hier nog enkele jaren duren. Binnenkort is de ontwikkeling van dit gebied voor iedereen te volgen vanaf de nieuwe Redoute in Revensweert. Deze redoute is nu nog niet toegankelijk.

Dit najaar gaan we ook nog aan het werk aan de westkant van de Rijnstrangen. Dit jaar vindt er namelijk een geplande droogval van de Rijnstrangen plaats. Dit gebeurt iedere vier jaar. Vier jaar geleden, maar ook vorig jaar tijdens een spontane droogval als gevolg van de langdurige droogte, zagen we overal massaal kiemende mattenbies en zich uitbreidend riet. Dit werd echter allemaal opgegeten. Op deze plekken waar in het verleden ook riet en velden met mattenbiezen groeiden gaan we kooien plaatsen om kiemende planten en uitbreidend riet te beschermen. Als dit werkt staan deze kooien hier ook een aantal jaren en neemt de oppervlakte van riet en mattenbies hopelijk weer flink toe. Ook gaan we op een paar plekken rietvelden die in het verleden verruigd zijn (toen de waterstanden te laag waren) plaggen. Uit ervaring weten we dat dit goed werkt. We doen dit samen met Waterschap Rijn en IJssel en provincie Gelderland.

Dat het allemaal zin heeft laten de broedvogeltellingen van dit jaar zien. Maar liefst 11 roepende roerdompen zijn er tot nu toe gehoord door de vrijwilligers die broedvogeltellingen doen in de Rijnstrangen. Samen met de twee roepende vogels bij de Oude Waal zijn er dus minimaal 13 territoria. Sinds 1995 zijn de aantallen niet zo hoog geweest. Hopelijk komen er in de toekomst nog meer bij!

Op dit moment is het advies om thuis te blijven. Maar als de coronacrisis voorbij is ben je van harte welkom in de Rijnstrangen. Het Erfkamerlingschap en Revensweert zijn niet vrij toegankelijk. Het fietspad in de Ossenwaard tussen Elten en Aerdt (auto’s zijn op deze privéweg niet toegestaan) loopt langs het Erfkamerlingschap en Revensweert. Het gebied is ook goed te overzien vanaf de Redoute in de Ossenwaard.

De Rijnstrangen zijn het mooist te beleven door het wandelen van het Klompenpad Rijnstrangen. Dat loopt zowel door natuurgebieden van Staatsbosbeheer als over grond van onze buren.