Een uitrijder aan het werk

De jaarlijkse houtoogst in het Groesbeekse bos start naar verwachting half oktober. De oogst zal dit jaar hoofdzakelijk plaatsvinden op de Hoge Hoenderberg. Duurzame houtproductie is naast natuur, recreatie, landschap en cultuurhistorie een van de functies van dit multifunctionele bos. In deze blog vertel ik over hoe we te werk gaan...

Houtoogst voor de toekomst?

Bomen worden weggehaald om de andere bomen de ruimte te geven voor hun groei of om het bos te verjongen. Het bos blijft bos. Door dit regelmatig te doen zorgen we ervoor dat ook toekomstige generaties hout van goede kwaliteit uit het bos kunnen blijven oogsten. We kiezen voor verschillende vormen van oogst:

• De eerste manier is door te ‘dunnen’. Hierbij wordt bepaald welke bomen langer blijven staan om door te groeien, dit noemen we toekomstbomen! Om deze boom worden dan meestal één á twee bomen weggehaald om extra ruimte te creëren.
• Als de nieuwe generatie bos al groeit onder de generatie die klaar is om geoogst te worden zorgen we ervoor dat de jonge generatie bomen zo min mogelijk beschadigingen oplopen, dit noemen we ‘uitkap’. Uitkap doen we veelal met handmatige velling zodat de boom heel precies gestuurd kan worden waar deze neervalt.
• Om een stuk bos te verjongen worden de bomen op een bepaalde plek bijna allemaal tegelijk geoogst, dit noemen we ‘groepenkap’. Onder groepenkap vallen ook locaties waar door storm schade is opgetreden, het kan dus zijn dat de bomen daar al geruimd zijn op een eerder moment.

Werkblok Hoge Hoenderberg

Het Groesbeekse bos is opgedeeld in 4 werkblokken, elk jaar vind de houtoogst plaats in een ander werkblok in vaste volgorde. Dus 1 keer per vier jaar wordt er gewerkt in het werkblok Hoge Hoenderberg. Ook Mulderskop valt binnen dit werkblok. Het gehele werkblok is 254,49ha groot. Elk werkblok is van oudsher verdeeld in bosvakken. Op onderstaande kaart is te zien in welke bosvakken welke vorm van oogst toegepast worden:

Werkblok 2019 Groesbeekse Bos

Stippen in het bos

In het bos zijn op veel bomen stippen te vinden. Het aanbrengen van de stippen wordt blessen genoemd. Daarbij wordt verschil gemaakt in kleur en symbool. De keuze om een boom wel of niet te blessen wordt zorgvuldig afgewogen. Het blessen wordt meestal al ruime tijd van te voren gedaan maar wordt vlak voor de oogst nogmaals gecontroleerd. Ook wordt bekeken waarvoor het hout dat we oogsten geschikt is en alle meetgegevens verzamelt. Zo kan het hout in zo duurzaam mogelijke toepassingen worden verwerkt, zodat de CO2 die in het hout is opgeslagen ook zo min mogelijk weer vrij komt.

Bomen met een blauwe stip zijn geselecteerd als toekomstboom en blijven dus voorlopig staan. Bomen met een rode stip worden geoogst. Een rode streep markeert waar een machine mag rijden, hiervoor maken ze gebruik van vaste rijpaden. Deze rijpaden zijn vastgelegd met GPS en zorgen ervoor dat de machines niet kris kras door het bos rijden. Een rood kruis op een boom betekent dat deze om veiligheidsredenen weg gaat.

Klimaatbestendig bos

Het bos is nog niet zo gevarieerd als gewenst. Een gevarieerd bos is namelijk bestendiger tegen bijvoorbeeld klimaatverandering, ziekten en plagen. Een divers bos met verschillende hoogtelagen draagt bij aan de biodiversiteit. Daarnaast is het van belang om ook loofboomsoorten in het bos te hebben staan die de bodem verbeteren. We planten op meerdere locaties nieuwe bomen aan te van verschillende soorten. In de toekomst ziet u dus een bos met een grotere variatie aan boomsoorten zoals berk, lijsterbes, zoete kers, linde, esdoorn en natuurlijk de (naald)houtsoorten die al aanwezig zijn.

Wat is er te zien?

Tijdens de houtoogst wordt er in het bos gezaagd met een oogstmachine, een ‘harvester’. Ondanks de omvang van de machine velt en zaagt hij heel precies. Hij onttakt de bomen en zaagt de stam tot op de centimeter nauwkeurig af. In de directe omgeving zal de machine op dat moment uiteraard te horen zijn. Een deel van de bomen wordt met de hand gezaagd. Vanaf het pad zelf ontdekken mag natuurlijk altijd maar op een ruime veilige afstand!

Naast de oogstmachine is er ook een uitrijder aanwezig, deze vervoert het hout vanuit de bospercelen en stapelt het hout op langs de boswegen. Met het opstapelen wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende lengtes, diktes en soorten zodat de afvoer naar de zagerijen soepel kan verlopen. Geleidelijk aan zullen de houtstapels weer uit het bos verdwijnen, het bos dient dus ook als tijdelijke opslagplaats voor het hout.

Modder op het pad

Door het bos liggen vele wegen en paden, in het deel waar geoogst wordt ligt een wandelroute en doorkruist de MTB-route. De wandelroute blijft tijdens de oogst open. De MTB route zal worden omgeleid. Toch zal het gebruik van deze flinke bosmachines in combinatie met eventueel natte weersomstandigheden er voor zorgen dat de paden tijdelijk modderig worden en minder goed begaanbaar zijn. Deze paden worden uiteraard hersteld zodra de werkzaamheden afgerond zijn en de weersomstandigheden het toelaten.

Natuurelementen en cultuurhistorie

Bij de uitvoering van boswerkzaamheden wordt rekening gehouden met de dieren en planten die er leven. Voor de start van de werkzaamheden is nauwkeurig bekeken of er bijvoorbeeld dassenburchten, mierenhopen of broedbomen van roofvogels aanwezig zijn in het werkgebied. En als die er zijn, worden er maatregelen genomen om deze te beschermen. In het Groesbeekse bos zijn veel cultuurhistorische elementen aanwezig, ook deze zijn duidelijk uit kaart gebracht en wordt rekening mee gehouden.

Ontmoet de boswachters

Op zondag 20 oktober organiseert Staatsbosbeheer op het natuurkampeerterrein aan de rand van het bos de ‘Groesbeekse Bosdag’. De boswachters vertellen u graag over het bosbeheer, wat er groeit en leeft in het bos en natuurlijk waar je de mooiste plekjes kan vinden. Er is buiten van alles te doen voor jong en oud. Iedereen is op deze dag tussen 11.00 en 16.00 uur van harte welkom! De toegang is gratis. Binnenkort meer over dit evenement op deze blog!