Werkzaamheden in de Klompenwaard

Staatsbosbeheer werkt in opdracht van Rijkswaterstaat aan het meestromend maken van de nevengeul in de Klompenwaard. De aantakking vindt in het kader van het programma Kaderrichtlijn Water (KRW) plaats. De drempel aan het begin van de geul wordt verlaagd, waardoor de geul in de toekomst steeds vaker meestroomt. Onder water ontstaat hierdoor een waar paradijs voor vissen, weekdieren en insecten.

Baggeren
In de Klompenwaard is in september een begin gemaakt met het baggeren van de geul, die op dat moment grotendeels droogstond door een lage waterstand van de rivier. Op het diepste punt, net achter de instroomopening stond echter nog een flinke plas water, waarin echter veel vis was terechtgekomen. Omdat tijdens het baggeren veel kans is op vissterfte is voorafgaand aan de werkzaamheden de vis uit de plas gevangen en uitgezet in de Waal.

Vissen overzetten
Om de vis te kunnen vangen is de plas grotendeels droog gepompt. Dit had door de kweldruk nogal wat voeten in de aarde. De pomp kon naarmate de plas droger kwam te liggen de kweltoevoer niet bijbenen. Daarom zijn de laatste kuubs water er met een kraan uit geschept. Dit water hebben we laten afvloeien. Om te voorkomen dat vis door de pomp opgezogen zou worden is een klein deel van de plas afgedamd. In de dam is een buis aangebracht, die is afgesloten met een fijnmazig net. Zo kon het water afvloeien en de vis worden opgevangen. Met het zakken van het waterpeil werd het makkelijker om de vis weg te vangen. Met schepnetten is de plas leeggevist en is de vis weer uitgezet in de Waal bij de Klompenwaard. Hiervoor hebben we een stroomluwe locatie gekozen, achter een krib, zodat de vis een beetje kan bijkomen.

Soorten
In totaal zijn ongeveer 4000 vissen overgezet. Er zijn 12 verschillende soorten aangetroffen met als algemeenste soorten de Baars, Blankvoorn, Kolblei, Snoek en Snoekbaars. In kleinere aantallen waren Pos, Vetje en Schubkarper aanwezig. Dit zijn alle soorten van de Brasemzone. Dit is een zone van laaglandrivieren met rustig stromend, vrij voedselrijk water. De Brasem zelf is overigens niet aangetroffen. Een zeer opvallende waarneming was de vondst van één Sneep. Dit is een in Nederland zeldzame soort van de Barbeelzone. Dit is de vrij sterk stromende middenloop van een rivier. Schone grindbodems (grindbanken) zijn voor de typische vissoorten van deze zone een belangrijke voorwaarde voor het voltooien van de levenscyclus. De maatregelen die worden getroffen in de Klompenwaard zullen een positief effect hebben op de stromingsminnende vissoorten van deze zone.

Exotische soorten
Naast voornoemde inheemse soorten zijn ook enkele exotische soorten aangetroffen. De Roofblei en Kesslers’ grondel uit de Donau en de Chinese wolhandkrab. De laatste twee worden beschouwd als invasieve exoten die mogelijk schadelijk zijn voor inheemse fauna. Ze zijn in hetzelfde watersysteem uitgezet als waarin ze gevangen zijn. Bestrijding door deze exemplaren te onttrekken heeft namelijk geen enkele merkbare invloed op de populatieomvang en de opmars van deze soorten.

Meer weten?
Woensdag 19 oktober 2016 ben je van harte welkom om een kijkje te nemen in het veld bij dit project.
Tijd: tussen 13:00 en 16:00 uur
Waar: bij de instroomlokatie van de geul, net achter fort Pannerden.
Ook is er een nieuwe folder beschikbaar.

Tot ziens in de Klompenwaard!

Thijmen van Heerde
Boswachter

N.B. De tekst van dit blog is mede tot stand gekomen door Bureau Ecogroen.