Aan de rand van Rijssen ligt een stuk unieke ‘nieuwe’ natuur. Het Middelveen & Overtoom. Boswachter Ine vertelt erover.

Hoe zit het nou eigenlijk met maaibeheer? Een groot deel van de natuurterreinen van Staatsbosbeheer in Twente bestaat uit hooiland. Door deze gebieden met zorg te beheren zorgen we er voor dat bijzondere planten, die hoge eisen stellen aan hun groeiplek, blijven groeien en bloeien.

De eerste vlinders zijn weer te zien.
Het voorjaar is nog maar net begonnen en de eerste vlinders vliegen alweer. Als het buiten warm genoeg is, ontwaken de eerste vlinders uit hun winterslaap. Vlindersoorten die je nu kunt tegenkomen zijn: kleine vos, gehakkelde aurelia, citroen vlinder, dagpauwoog en de atalanta. Deze hebben de winter hier doorgebracht als vlinder.

In Flevoland leven we op de zeekleibodem. Dit is een rijke bodem vol met voedingsstoffen. In het begin van het voorjaar wanneer de natuur volop groen wordt begint alles keihard te groeien. In Flevoland gaat dit door de rijke bodem veel harder als op de arme zandgronden.
Het is daarom belangrijk om op bepaalde plekken vooral langs onze recreatieve voorzieningen te maaien. Wanneer dit niet gebeurd dan zal het gebied binnen ‘’No Time’’ onbereikbaar zijn voor onze bezoekers.
En toch wordt niet altijd alles gemaaid. Waarom? Dat leggen we hieronder uit.

Het is vast herkenbaar. Buiten zie je weilanden vol met bloemen en hoog gras. Prachtig plaatje! Dan is het even schrikken als het is gemaaid. Als je dan ook nog hoort dat het gemaaid is door Staatsbosbeheer, levert dat wel eens vragen op. Staatsbosbeheer is toch juist vóór de bloemetjes en de bijtjes? Klopt helemaal, maar we willen dat die bloemetjes en bijtjes er volgend jaar ook weer zijn. En daar is goed maaibeheer voor nodig.

Steeds vaker wil het publiek weten waarom en hoe vaak er gemaaid wordt in de Rottemeren. In deze blog beschrijf ik hoe en waarom en wat er aan dat maaibeheer ten grondslag ligt.

Chinees beheer? Cynisch beheer? Sinas beheer? Nee, sinusbeheer*! De mensen waar ik deze nieuwe beheervorm probeerde uit te leggen, verstonden de naam niet altijd even goed. Ik heb het al verschillende keren moeten corrigeren, maar ben er inmiddels aan gewend geraakt. (Toch maar ’s een keer naar een logopediste…).

Met kleine dingen kun je al veel doen voor de natuur. Dat bewijst de campagne MaaiMeiNiet of NoMowMay. De Friese boswachters doen mee aan deze actie. Voorlopig laten we de grasmaaier in de werkschuren staan. Bloemen die we vaak kortwieken in de gazons rondom de beheerkantoren, komen nu tot bloei. Goed voor bloemen en insecten.

In ongeveer 120 dagen ruim 1000 hectare aan natte schraallanden, vochtige hooilanden en kruiden- en faunarijke graslanden maaien en afvoeren. Nat schraalland, vochtig hooiland en kruiden- en faunarijk grasland zijn zeer bijzondere graslanden. Hier groeien heel veel verschillende soorten bloemen en kruiden die van niet al te voedselrijke en redelijke vochtige gronden houden. Het maaien van deze graslanden is ontzettend belangrijk. Wanneer er niet gemaaid zou worden zouden deze kwetsbare soorten verdrongen worden door ongewenste dominerende planten en struik- en boomvormende soorten en vervolgens verdwijnen. Hierbij wordt rekening gehouden met het aanbrengen van variatie in de vegetatie. Insecten, zoals dagvlinders, bijen en sprinkhanen en (kleine) zoogdieren en bepaalde vogelsoorten zijn dol op deze bloemrijke- en kruidenrijke vegetatie en variatie in structuur! Het afvoeren van maaisel is van groot belang, omdat hiermee de voedingsstoffen worden afgevoerd en de voedselrijkheid van de bodem van het grasland zal afnemen.

In de Doezumermieden, een uniek veenmosrietland in Groningen, ervaar je de rust en schoonheid van een landschap dat door menselijke invloed is gevormd. Dit biodiverse gebied, ontstaan vanaf de vijftiende eeuw, heeft regelmatig beheer nodig om te voorkomen dat het verlandt. Jaarlijks maaien boswachters en vrijwilligers de vegetatie om zeldzame plantensoorten te beschermen. Een bijzonder aspect is het handmatige maaien van trilveen, wat vakmanschap vereist. Recent natuurherstelprojecten, zoals het verwijderen van opslag en het graven van petgaten, dragen bij aan de biodiversiteit. Ondanks uitdagingen zoals klimaatverandering blijft de gezamenlijke inzet van de gemeenschap essentieel voor het behoud van deze schatkamer van natuur.

Maaibeheer is meer dan alleen het maaien van gras; het is een essentieel onderdeel van natuurbeheer dat bijdraagt aan het behoud van zeldzame plantensoorten en bijbehorende fauna. In het Westerkwartier speelt verschraling een centrale rol, en door zorgvuldig beheer van het vochtige hooiland wordt een biodivers landschap in stand gehouden.

De Doezumermieden zoals we ze nu kennen, is een landschap ontstaan door ingrijpen van de mens. In dit cultuurlandschap met petgaten en sloten, rietlanden, hooilanden en moerasbossen is een grote variatie aan planten en dieren ontstaan. Om die variatie te behouden is beheer noodzakelijk. Maar om al die biodiversiteit te behouden moeten we voortdurend ingrijpen. Veel werk, maar wat een rijkdom aan planten en dieren. Het bijzondere van de Doezumermieden is dat je er alle stadia van verlanding aantreft, het proces waarbij open water langs natuurlijke weg in land verandert. Ontdek de Doezumermieden in de herfstvakantie en ervaar hoe het is om over trilveen te lopen!

15 Juni was D-day, oftewel maaiers uit de schuur en los! Stiekem kon mijn collega Ruben niet wachten. Hij droomde er zelfs over! De passie en energie spat van mijn collega’s af en ik kan hier oprecht van genieten. Het maaien is niet alleen ‘mooi’ werk om te doen maar ook onmisbaar voor het beheer van onze natuurterreinen. De talrijke houtsingels, die de afscheiding tussen grasland vormen, zorgen voor een intiem, besloten landschap, dat contrasteert met de open veenlanden. Om dit open landschap te behouden, beheren wij deze gebieden. In dit geval door de graslanden te maaien.