Het Bos dat van zichzelf is
Opening van het "Bos dat van Zichzelf is". Foto: Ron Blom
Oerbos vind je niet meer in Nederland. Zelfs in Europa wordt het schaars. Het bos in Nederland wordt vakkundig beheerd. Voor elk perceel is een plan. Er wordt gekapt en weer aangeplant. Dode takken langs paden worden verwijderd in verband met de veiligheid en er worden andere boomsoorten geplant om de natuur weerbaarder te maken tegen klimaatverandering. Maar wat als je nu niets doet in een bos? Helemaal niets?
Met die wens kwamen twee bevlogen Holtenaren naar Staatsbosbeheer toe. Een stuk versteend hout, gevonden op de Holterberg, tussen ons in als symbool voor oudheid en wijsheid. Dit versteend hout, dat miljoenen jaren oud is, nodigde ons uit om eens op een andere manier naar bos te kijken. Bos in een andere tijdsgeest.
Bos waarin de komende 100 jaar geen onderhoud of kap meer plaats zal vinden. Waarin de natuur bepaalt. Waarin we ons nergens meer mee bemoeien.
Zo’n bos hebben we vervolgens samen uitgekozen en benoemd tot het Bos dan van zichzelf is. In totaal 12 hectare op de Sallandse Heuvelrug.
Nou, er niet meer mee bemoeien is best moeilijk. We zijn zo gewend om alles te testen, meten en analyseren. Best even wennen hoor. “Oh wat interessant” riepen een paar collega’s nog, “dan kunnen we precies bijhouden wat er verandert als je niets meer doet”. Dit was een opmerking uit de ontwenningsfase, want nee, we gaan het Bos dat van zichzelf is ook niet meer in om te kijken. “Maar uh, een klein beetje monitoren vanaf het pad dan”? Hihi, ook niet.
Dit bos mag je voelen, met je hart benaderen. Het roept verwondering op, stilte en respect.
Er komt geen hek om het Bos dat van zichzelf is en er komen geen paden doorheen. Je kunt er wel lekker bij zitten mijmeren en het nodigt uit elkaar verhalen te vertellen.
Kinderen van groep 5 van de Haarschool uit Holten hebben dit bos officieel geopend. Zij hebben van de herder van het bos een mooi verhaal gehoord en er een prachtige slinger met wensen opgehangen. De wind blaast al hun wensen het bos in..…een cadeau voor het Bos dat van zichzelf is.
geef een reactie
K. Piël
[Vandaag, 4 september 2023, verscheen in NRC Handelsblad, mijn ingezonden brief, het is een reactie op een paginagroot artikel over deze stichting in de krant van 31 augustus; hieronder een letterlijke kopie:]
Natuurbescherming
‘Oerbos’ is een illusie
De stichting ‘Bos dat van zichzelf is’, werpt zich ten onrechte op als natuurbeschermer. Bos moet je onberoerd laten, stelt ze. Maar waar het de mens verboden wordt in te grijpen, vallen bossen ten prooi aan overwoekering door exoten, zoals de Amerikaanse vogelkers. Ons reguliere natuurbeheer volgt gelukkig de regel van het Biodiversiteitsverdrag, dat de lidstaten bestrijding van invasieve soorten oplegt. De stichting heeft daarentegen weinig op met de instandhouding van, of herstel naar de natuurlijke soortensamenstelling.
„Voor de biodiversiteit zou het prachtig zijn als we weer nieuwe oerbossen laten ontstaan”, aldus Peter Akkerman, voorman van de stichting. Per definitie kan je oerbos, dat de menselijke invloed nimmer heeft ondergaan, niet terughalen: alle processen in de oernatuur verliepen spontaan, maar niet alle hedendaagse spontane processen leiden als vanzelf tot een oernatuurlijke situatie. En de biodiversiteit dreigt onder het laat-maar-waaien natuurbeheer te bezwijken.
Kees Piël
Amterdam