Bolster tamme kastanje | Foto: Myrthe Erkelens (My-Foto)

Afgelopen weekend had ik surveillancedienst. Het weer zou volgens de verwachtingen van het KNMI echt herfstweer worden. Regenbuien en een stevige wind. Buien hebben we gehad en ook de wind was op sommige momenten onstuimig, maar over het algemeen hebben we in het weekend toch kunnen genieten van best aardig weer. Mooi genoeg om naar buiten te gaan en een stevige boswandeling te maken.

Tamme kastanjes: Heerlijk om te poffen

Op de dagcamping Holterberg trof ik een gezin dat tamme kastanjes aan het zoeken was. En zij waren niet de enigen. Het poffen van tamme kastanjes kan een heel gezellige familie-bezigheid zijn: Samen lekker rond de vuurkorf of in de keuken om de kastanjes te ‘pellen’, te poffen en lekker oppeuzelen. Maar er is nog een goede reden om te genieten van tamme kastanjes. Ze zijn gezond. Kastanjes zijn een stuk minder vet dan andere noten.

Mag ik tamme kastanjes rapen?

Het zoeken van tamme kastanjes mag. Maar als boswachters vragen we je wel om het aantal beperkt te houden. Raap alleen de gevallen tamme kastanjes op die direct langs het pad liggen. Tamme kastanjes zijn ook voedsel voor eekhoorns, gaaien, muizen enzovoorts. Het zou toch jammer zijn wanneer wij al deze lekkernijen voor hun neus wegkapen. Bovendien zorgen deze soorten ervoor dat de tamme kastanje zich in het wild kan verspreiden èn juist nu is dat belangrijk. De tamme kastanje is één van de soorten die in een klimaatbestendig bos thuishoort.

De afgelopen jaren hebben we op vele plaatsen op de Sallandse Heuvelrug en de Borkeld percelen met fijnsparren zien verdwijnen. Door de droogte en extreme warmte van de afgelopen paar jaar, zijn ze aangetast door de letterzetter en vanwege de veiligheid gekapt. Nu zijn we op zoek naar soorten die de fijnspar (en mogelijk ook andere soorten) kunnen gaan vervangen in de toekomst. De tamme kastanje is één van de boomsoorten die goed bestand is tegen de droogte.

Hoe herken ik een tamme kastanje?

De tamme kastanje en de wilde kastanje (ook wel paardenkastanje) worden nogal eens door elkaar gehaald. Eigenlijk is dat heel vreemd, want de soorten zijn geen familie van elkaar. De tamme kastanje behoort tot de beukenfamilie en alleen de vruchten van de tamme kastanje kun je eten.

De bomen die de eetbare tamme kastanjes dragen, hebben langwerpige, getande bladeren. De vruchten zijn verstopt in een bolster met veel, lange, fijne stekeltjes, zoals een egel. In de bolster zitten soms wel drie noten. Deze eetbare kastanjes zijn niet helemaal rond, maar hebben een platte kant en een puntje met een wit pluimpje. Wilde kastanjes herken je aan de grote bladeren in de vorm van een hand met vijf à zeven ‘vingers’. Ze hebben een bolster met korte stekels, die niet zo erg prikken. In de bolster zit maar één kastanje, die helemaal rond is. Wilde kastanjes zijn erg bitter en voor de mens niet eetbaar.

De tamme kastanje is door de Romeinen naar Noord-Europa gebracht. Zij plantten de bomen aan om hun legioenen van voedsel te voorzien. In Nederland werd de tamme kastanje later vooral veel aangeplant op landgoederen, maar in het bos kom je de boom zelden in een plantverband tegen: de meeste tamme kastanjes in het bos zijn niet door de mens aangeplant. Daar zijn we een handje bij geholpen door bijvoorbeeld gaaien, eekhoorns en muizen. En om deze helpers van de natuur te helpen met het bos van de toekomst, vragen wij je, indien je van plan bent tamme kastanjes te gaan zoeken, hier rekening mee te houden. Zo kun ook jij helpen aan het bos van de toekomst!

Een fijne herfst gewenst,

Kees Jan Westra,
Boswachter Salland