Werk in uitvoering! Aankomend najaar gaat Staatsbosbeheer in Twente groot onderhoud uitvoeren in de natuurgebieden Fayersheide (ten zuiden van Vriezenveen), Reutummerveen en Reutummerweuste (nabij het dorp Reutum in de gemeente Tubbergen). De werkzaamheden staan in het teken van bos- en houtwalbeheer en zijn noodzakelijk voor de instandhouding van deze natuurgebieden.

Fayersheide
Het gebied Fayersheide is ongeveer 10 hectare groot en staat bekend om zijn zeldzame planten. Tijdens de ruilverkaveling in de jaren zestig bleef dit unieke gebiedje gespaard en daarmee ook de bijzondere natuurwaarden. Het gebied bestaat uit een afwisseling van droge en natte heide met aangrenzend schrale graslanden omgeven door oude houtwallen. Typische soorten voor dit gebied zijn de welriekende nachtorchis, vleesetende vetblad, Gelderse roos, wilde kamperfoelie en Hazelaar.

Reutummerveen en Reutummerweuste
Deze twee gebieden samen zijn ongeveer 75 hectare groot en bestaan uit een afwisseling van graslanden, vochtige bossen, watergangen en vele meters houtwallen. Een weerspiegeling van het oude kleinschalige Twentse cultuurlandschap. De gebieden zijn het hele jaar behoorlijk nat, dit komt door hoge kweldruk (grondwater dat aan de oppervlakte uit de bodem komt) en de lage ligging in het landschap. Door deze omstandigheden vind je in de gebieden bijzondere plant- en diersoorten zoals de gevlekte orchis, meerdere veenmossen, diverse insecten, de karakteristieke koekoek en het sierlijke ree.

Functioneel
Houtwallen hadden vroeger een belangrijke functie, ze markeerden onder andere de perceelgrens en zorgden er voor dat vee niet kon ontsnappen, oftewel de voorlopers van het prikkeldraad. Houtwallen werden periodiek gesnoeid (eens in de 5 a 7 jaar). Takkenbossen werden onder andere gebruikt als brandhout, om te looien, bezems te maken en stamhout werd gebruikt voor gebinten in boerderijen en stallen. Een boer beheerde zijn houtwal goed, op een manier dat deze nooit verdween, maar continue een belangrijke functie kon vervullen en voorzag in zijn behoefte aan hout.

Biodiversiteit
De bosranden en houtwallen in de gebieden zijn toe aan onderhoud. Er staan momenteel veel hoge bomen, dat zorgt voor schaduwval op de naastgelegen percelen en verdringen de struiken in de houtwal. Hierdoor verdwijnen kenmerkende plant- en stuiksoorten die hier thuis horen en zo belangrijk zijn voor de biodiversiteit. Daarom gaat Staatsbosbeheer in Twente dit najaar, in droge omstandigheden werkzaamheden uitvoeren. Een deel van de bomen wordt gekapt. Hierdoor krijgen kwetsbare soorten meer licht en ruimte om zich te ontwikkelen. Op deze manier wordt de biodiversiteit bevorderd en blijft het unieke en oude landschap voor de toekomst bewaard.

Vrijwilligersbrigade
Vrijwilligersgroep “Fayersheide brigade” helpt Staatsbosbeheer en zal na de werkzaamheden de houtwallen in Fayersheide deskundig blijven beheren in de juiste cyclus. Daar zijn we heel blij mee! Samen werken we aan biodiversiteit en het behoud van het unieke en oude Twentse landschap.  Zo blijft het voor de toekomst bewaard.

Links boven: Kaartbeeld 1920. Honderd jaar geleden lagen er rondom het dorp Reutum, essen met graan, natte en droge heidegebieden en ontgonnen delen grond. Een fijn mazig patroon van houtwallen en weilandjes domineerden het Twentse landschap.

Rechts boven: Kaartbeeld 1970.Vijftig jaar later zijn er al aanzienlijk minder houtwallen aanwezig in het landschap rondom Reutum, door schaalvergroting en ruilverkavelingen zijn er veel houtwallen verdwenen evenals de heidegebieden.

Links onder: Kaartbeeld 1920. Honderd jaar geleden zag het landschap om de Fayersheide (roze gebiedje midden van de kaart) er heel anders uit. Het bestond uit een uitgestrekt slagenlandschap (lange smalle percelen omzoomd door houtwallen). In het noord- oosten lag de kooiplas met daarom heen grasland, moeras en natte heide.

Rechts onder: Kaartbeeld 1970. De menselijke invloed is goed zichtbaar in het landschap. De grootschalige ruilverkaveling heeft haar werk gedaan. De Fayersheide en kooiplas liggen geïsoleerd in een open en weids agrarisch landschap.

Bron: www.topotijdreis.nl