In deze tijden van Corona waar alle activiteiten waar mensen samenkomen zijn stilgelegd en we worden opgeroepen zoveel mogelijk binnen te blijven, ontstaat er toch een behoefte aan af en toe een frisse neus. Juist in deze tijden vinden heel veel mensen rust en steun in de terreinen van Staatsbosbeheer. Ook in de natuur moeten we elkaar niet opzoeken. Houdt meer dan voldoende afstand en zoek nu eens de terreinen op dicht in de buurt. Ga lopend of op de fiets. Ik neem je graag mee de komende tijden naar enkele van onze natuurgebieden.

Welkom bij het Nieuwe Veen! Dit natuurgebied ligt ten zuiden van Hardenberg tussen de Duitse grens en de Vecht ten noordoosten van Bruchterveld, aan de Embenbroekerdijk. Dit ontoegankelijke natuurgebied van Staatsbosbeheer is ongeveer 11 hectare groot. Uit de veldnamen kun je al herleiden dat het hier om een verraderlijk gebied gaat! De naam Bruchterveld verwijst naar moerassige gebieden. Ook de veldnaam waar Broek in voorkomt verwijst naar laaggelegen natte gebieden. Veengebieden, een moerassige grondsoort dat ontstaan is door afgestorven plantenresten. We onderscheiden twee soorten Laagveen en Hoogveen. Laagveen ontstaat door afgestorven plantenresten onder invloed van grondwater. Hoogveen wordt gevormd door typische veenmossen (Sphagnum) die grote hoeveelheden water kunnen vasthouden. Hoogveen staat onder invloed van regenwater. Met dit kleine gebied is nog iets bijzonders aan de hand. Er bevindt zich een keurig rond ven met een verhoogde walkant. Dit ven is ontstaan uit de ijstijd. Het betreft hier een zogeheten Pingoruine. In de laatste ijstijd heeft een grote klomp ijs de grond opzij geduwd en is langzaam weggesmolten. Op de bodem hoopten zich in duizenden jaren langzaam dood plantmateriaal. Dit werd laagveen. En nu zien we zelfs vele veenmossen (Sphagnum) verschijnen zoals gewoon veenmos (Sphagnum Palustre); haakveenmos (Sphagnum Squarrosum); wrattig Veenmos (Sphagnum papilosum); gewimperd veenmos (Sphagnum fimbraitum) en waterveenmos (Sphagnum Cuspidatum). Deze zorgen nu voor hoogveen vorming. We hebben met peiling getracht de vaste grond te zoeken maar tot op 30 meter diepte vonden we nog geen vastigheid! Dit ven zonder bodem is dus ook zeer verraderlijk. Om die reden is het ook niet vrij toegankelijk.

Wandelen door Het Nieuwe Veen

Vandaag neem ik je mee op een kleine wandeling door dit bijzondere veenmoeras. Met mijn dienstauto rijd ik naar het toegangspad en parkeer bij de slagboom. Ik word ontvangen door prachtig bloeiende maagdenpalm. Waarschijnlijk achtergelaten door een verwoede tuinier die niet goed wist waar hij met het restmateriaal naar toe moest. Het voorjaar zingt me tegemoet. De tjif tjaf doet zijn best om zijn naam te roepen. Het roodborst laat zich vrolijk horen net als het winterkoninkje. Met zijn staartje parmantig omhoog begroet ze me laag in de struiken. De grote bonte specht roffelt er vrolijk op los. En de vink slaat en de koolmees laat zijn alarmroep horen! Ik stap de slagboom over en wordt meteen al omarmt door de vele bramen. De doorns prikken dwars door mijn broek. Ik verzet mijn been iets te snel en al gauw heb ik de eerste striemen op mijn been. Ik zoek door het struikgewas een beter begaanbare route. Opnieuw valt mij de roep van de Tjif tjaf op. Roept hij wel zijn eigen naam of roept hij; “ga terug, ga terug, ga terug!”. Onderweg kom ik vele slaapplaatsen van reeën tegen. Dit gebied, dat is omringd door open landbouwgrond, zijn ideale toevluchtsoorden voor vele diersoorten. Het ree is er hier een van. Ik zie restanten van uitgegraven veensluiven. Ruim 100 jaar terug is een poging gedaan om dit veen droog te leggen. De hoge berken zijn door de hoge waterstand en door de kracht van de wind ontworteld en omver geblazen. De wortelkluiten steken hoog de lucht in. Prachtige broedplekken voor vogels. Ik neem me voor om de gehele Pingo rond te lopen. De begroeiing en de waterstand brengen me al snel op andere ideeën. Het water staat zo hoog in het maaiveld dat het gewoon niet veilig is om verder te gaan. Zelfs niet voor een boswachter! Ik keer terug naar mijn dienstauto. Op de terugweg houdt ik nog even stil bij het veld dat door de vrijwilligers van het IVN al jaren wordt verzorgt. Voor zover ze kunnen, verwijderen ze hier de houtige begroeiing. Hier vind je tussen de bochtige smele, de vele veenmossen. Mijn gedachten dwalen hier verder. Hoe mooi is het toch dat er in Nederland toch nog gebieden zijn waar zelfs een boswachter zich niet waagt! Ik blijf nieuwsgierig wat ik aan zou treffen in het hart van dit ven. Voor de vele dieren en vogels is dit een Eldorado van rust op een bodemloze put!

Tjif Tjaf