Perfect gecamoufleerd: De nachtzwaluw

Eerder vertelde ik in één van mijn blogs over de nachtzwaluw en de tellingen die op de Sallandse Heuvelrug plaatsvonden eind juni en begin juli. Kortgeleden deelde Gerrit Dommerholt van de Vogelwerkgroep Midden Overijssel de telresultaten.

Dit jaar telt de Sallandse Heuvelrug maar liefst 99 paartjes nachtzwaluwen. Dat hebben tellers van de Vogelwerkgroep Midden Overijssel (VMO), leden van het IVN Hellendoorn/Nijverdal, medewerkers van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer en vogelaars uit Bathmen en omstreken vastgesteld. Een mooi resultaat.

Stabiel
In de late avonden van 22 en 29 juni en 6 juli 2018 zijn voor de 24e keer weer de jaarlijkse nachtzwaluwtellingen op de Sallandse Heuvelrug uitgevoerd. In totaal stonden er 40 mensen op 17 telposten. De tellingen werden onder zeer gunstige weersomstandigheden uitgevoerd, waardoor de vogels zich gemakkelijk lieten tellen. De 99 paartjes zijn dan wel een minieme afname ten opzichte van de 102 vorig jaar, de nachtzwaluwstand is de afgelopen jaren stabiel. Het is mogelijk een gevolg van klimatologische factoren en het ingezette heidebeheer van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Heidebeheer
Klimatologische factoren zorgen ervoor dat er onder andere meer voedsel (vooral nachtvlinders) beschikbaar is. Het verspreidingsgebied schuift noordwaarts op waardoor ons land niet langer aan de bovenrand van het verspreidingsgebied van de nachtzwaluw ligt. Daarnaast heeft het reguliere heidebeheer effect. Ten opzichte van 2003 is de nachtzwaluwstand bijna verdubbeld. Echter: heel veel soorten van de heide staan onder druk. Vandaar dat Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en provincie Overijssel de komende jaren hard aan de slag gaan om het heidelandschap op de Sallandse Heuvelrug te herstellen.

Hoopje bladeren
De nachtzwaluw is in ons land een soort met een duidelijke voorkeur voor de randgebieden van bos en open terreinen, zoals heide en zandvlaktes. De vogel laat zijn onvergetelijk ratelend geluid maar een aantal maanden in het jaar in de avondschemer horen. Hij valt vanwege zijn schutkleur amper op en lijkt net een hoopje bladeren. Mocht je het geluk hebben de vliegensvlugge vogel te zien, dan vergeet je de eigenaardige vlucht nooit.

Leefgebied
De nachtzwaluw is vooral te vinden op de heide van Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug; met name de randen van de heide hebben zijn voorkeur. De soort blijft afhankelijk van het voedselaanbod maar enkele maanden in ons land, alleen tijdens het broedseizoen van mei tot augustus.