De jeugdnatuurgroep van het IVN Haaksbergen organiseert iedere tweede zaterdag van de maand een activiteit. Deze maand gingen ze met mij op excursie in het Haaksbergerveen. Ik weet niet zeker of ik hen meenam of zij mij, maar aan enthousiasme ontbrak het in ieder geval bij niemand.

Het Haaksbergerveen is een van de mooiste hoogveengebieden van Nederland. Het hoogveen is ontstaan na de laatste ijstijd. Er bleven toen klei- en leemlagen achter die een bijna waterdichte ondergrond vormden. Hierin bleef smeltwater achter en door de eeuwen heen groeiden de poelen dicht met waterplanten.
Bij de vorming van hoogveen is vooral het veenmos belangrijk. Dit bijzondere plantje kan tien tot veertig maal zijn eigen gewicht aan water vasthouden. Het mos groeit enkele tientallen centimeters per jaar en sterft aan de onderkant weer af. Het vormt dan een deken die als een spons op het water drijft. Door de ophoping van plantenresten is het veen ontstaan. Als deze drijvende deken dik genoeg is kunnen er ook heide en zelfs berken op groeien.

Sporen

Het is vaak lastig om dieren in het wild te zien, vooral als je op pad bent met een enthousiaste, niet al te stille groep. Wel hebben we ontdekt dat je, als je goed oplet, toch kunt zien wie of wat er in het gebied aanwezig is.
We zagen overal vlokken wol; hieruit blijkt dat de kudde schapen van Stichting Schaapskudde Haaksbergen weer door het gebied trekt.
Uit haren die blijven hangen in prikkeldraad kun je zien dat er dieren onderdoor zijn gegaan. Ook pootafdrukken in het zand, wroetsporen en keutels verraden de aanwezigheid van verschillende dieren.

Eikenprocessierups en heel veel kikkers

Een paar diersoorten lieten zich wel zien. Allereerst blijkt de eikenprocessierups behoorlijk aanwezig in het Haaksbergerveen. Gelukkig weten de kinderen dat ze erg voorzichtig moeten zijn bij het bekijken van deze wonderlijke diertjes. Deze rupsen hebben namelijk brandharen die bij contact met de huid voor een hoop narigheid kunnen zorgen. Kijk dus goed uit als je zelf de natuur in gaat.
Daarnaast ontdekten de kinderen al snel dat er op dit moment ontzettend veel jonge kikkertjes zijn. In de groep zitten een hoop kikkerfans, waardoor we af en toe een beetje traag onze weg vervolgden. Op de verzoeken om door te wandelen omdat er nog zo veel te zien is, kwam de reactie: ‘ja, maar kikkers zijn toch ook natuur’. En dat is natuurlijk ook zo.

Bomen meten en plantennamen

We hebben gemeten hoe hoog sommige bomen zijn. Als je dit zelf wilt uitproberen klik dan hier om te kijken hoe het werkt.
En waarom heten planten zoals ze heten? De speerdistel heet zo vanwege de vorm van de bladeren met een scherp puntje aan het eind. En de adelaarsvaren heeft deze naam omdat je in een doorgesneden stengel een silhouet ziet dat lijkt op een adelaar. Als je logisch nadenkt kun je sommige plantennamen gewoon goed raden.

Vlinders

De volwassen IVN-ers die mee waren bleven op een zeker moment ook achter om de vele vlindertjes op de bloeiende dopheide te fotograferen. Dit tot groot vermaak van de kinderen, die aan het begin van de wandeling niet te lang achter mochten blijven vanwege de kikkers. Maar hee, vlinders zijn per slot van rekening ook natuur.

Al met al was het een super geslaagde ochtend!

Klik hier voor meer informatie over de IVN jeugdnatuurgroep. Meer informatie over Staatsbosbeheer Twente en het Haaksbergerveen vindt je hier.

Janet Nijholt, boswachter publiek Twente