Foto: Ine Nijveld

Oeh dat is fijn. Het heeft vannacht voor het eerst deze herfst flink gevroren en ik loop door een wit bevroren landschap. De zon laat de ijskristallen fonkelen. Het is nog stil op de Borkeld.

Dan kom ik bij de 5-sprong, daar waar de Diependaalseweg eindigt en ontspringt in zandwegen. Hier liggen een aantal grafheuvels bij elkaar. Deze plek blijft me boeien.

Herinnering

De grafheuvels zijn een herinnering aan volkeren uit de late steentijd zo’n 4000 – 6000 jaar geleden. De eerste jagers en verzamelaars vestigden zich toen op een vaste plek waaronder De Borkeld. Zij woonden in eenvoudige boerderijen gemaakt van eikenpalen en muren van takken dichtgesmeerd met leem. Deze mensen hadden kleine akkers rondom hun boerderij waar zij granen verbouwden. Hout voor het vuur was alom aanwezig. Ook vuursteen zat hier in de grond en water was altijd te vinden in de bronnen in de buurt.

Als er iemand overleed werd diegene in foetushouding in een grafheuvel gelegd. Soms werd er voedsel of een  sieraad bij in gelegd. Vaak werden er meer overledenen in een grafheuvel begraven.  Uiteindelijk werd de heuvel, wanneer hij ‘vol’ was in het geheel toegedekt met zand.

Intuïtie en overleven

De heuvels liggen er nu stil en wit bij. Beetje ingetogen zelfs. Terwijl ik ernaar sta te kijken verdwijnt mijn adem in rookwolkjes in de ijskoude lucht.  Collega’s hebben de heuvels net voor de vorst weer vrijgemaakt van bomen en struiken en de heide erom heen gemaaid. Zo zijn ze goed zichtbaar en blijven ze in stand.*

Het moet een heel wijs volk geweest zijn. Ik ben ervan overtuigd dat deze mensen veel meer van de natuur wisten dan dat wij dat doen. Niet uit onderzoek maar uit weten vanuit intuïtie, vanuit het één zijn met het gebied, omdat ze alleen op die manier konden overleven.

Wij zijn dat door al onze cijfers, berekeningen en onderzoeken een beetje verleerd. Oh ja, de wetenschap heeft ons heel veel gebracht. Van de kennis daaruit opgedaan maken we dankbaar gebruik. Naast alle statistieken en onderzoeken ligt de uitdaging nu weer in het voelen en weten van binnenuit, net zoals onze voorvaders en voormoeders dat deden.

Wandeling door de tijd

Als u de gele wandeling volgt die begint aan de Oude Rijssenseweg in Markelo komt u voorbij deze plek. Ik zou u willen uitnodigen om deze wandeling door de tijd te maken en eens stil te staan bij de grafheuvels en het oude volk dat hier begraven ligt.

Fijne wandeling!

Meer over de vondst van boerderijen op de Borkeld in 2009 vindt u hier.

*De grafheuvels zijn beschermd door de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed. De Rijksdienst heeft als doel monumentale, archeologische, roerende en cultuurlandschappelijke waarden van nationaal of internationaal belang te beschermen en te behouden. De dienst voert namens de minister de Nederlandse Monumentenwet 1988 uit en beheert het Monumentenregister en het Archeologisch Informatiesysteem (ARCHIS).