In een eerder blog schreef ik al over de zomerse bloemenpracht langs wegen en in de velden.

Op de overgang van zomer naar herfst is er nog steeds veel te beleven aan kleuren en geuren. De zomerbloeiers bloeien nog. Tegelijkertijd kondigt de herfst zich al voorzichtig aan in de paarsgekleurde heide en in de felrode bestrossen van de lijsterbes. Alle planten gaan na een zomer vol groei en bloei in het zaad. Elk jaar vind ik het weer wonderlijk hoeveel manieren van zaadverspreiding en er soorten zaadvormen zijn. Van luchtige paardenbloemparachuutjes tot en met de zware vallende walnoten. Van zaadjes in flinterdunne vliesjes tot en met zaadjes met weerhaakjes die in vachten van dieren of sokken van wandelaars vervoerd worden.

Op dit moment staat de wilde peen prachtig in bloei en in het zaad. De peen is een schermbloemige. Tijdens de zaadvorming veranderd het witte platte scherm echter van vorm. Bij een uitgebloeid en zaadvormend exemplaar zien we dat het scherm met vruchten zich naar boven tot een holte vervormd. Het scherm lijkt dan op een vogelnestje. Aan de zaadjes zitten kleine weerhaakjes. Al in 1485 vindt men in het boek ‘Gart der Gesundheit’ de naam Fogelnest. Zaad en wortel worden al eeuwen lang in de geneeskunde gebruikt. De zondagse naam Daucus carota verwijst er naar. Daucus komt van het Griekse daio en wil zeggen: ik verwarm, omdat de zaden een verwarmende invloed hebben. En carota van de saffraankleurige penwortel (caroteen). De gedroogde wortel werd vroeger ook gebruikt als surrogaat voor de toen dure koffie.

Bloeiend vogelnestje 20160808_151849 (2)
Foto: Anja Nijssen

Een andere bijzonderheid van deze plant is het purperkleurige hartje midden in het scherm. Het waarom van het voorkomen van één of meerdere donkergekleurde bloempjes vormt nog steeds een raadsel. Is het om insecten te lokken? In ieder geval is het een duidelijk herkenningsteken zodat vergissing met bijvoorbeeld het enigszins op peen gelijkende duizendbladscherm niet mogelijk is.

En kijk ook eens naar de bladeren. Valt het u op hoe de bladeren lijken op het loof van onze wortelen bij de groenteman?

Ik vind het een mooie gedachte dat deze ‘gewone’ bermplant al sinds het begin van onze jaartelling beschreven en gebruikt werd. Levende geschiedenis die groeit en bloeit en zich eeuw na eeuw verder verspreidt.

Met vriendelijke natuurgroeten, IJsselboswachter Anja Nijssen