Door de droogte in Nederland vallen ook een aantal plassen in de Oostvaardersplassen gedeeltelijk droog. De drooggevallen slikken zijn een paradijs voor allerlei steltlopers. Grutto’s, goudplevieren, kluten, kieviten, steltkluten en kemphanen zijn vaak in grote aantallen te zien. Vandaag was ik bij vogelkijkhut de Grauwe Gans en sprak daar met een aantal enthousiaste vogelaars. De afgelopen week ontving ik van hen schitterende foto’s van waarnemingen die ze deden. Een greep uit deze foto’s en mijn ervaringen in de hut vind je in dit blog.

Beste mensen, Om te beginnen wens ik iedereen een natuurlijk en gezond 2016. Door het zachte weer, vooral in de decembermaand, zijn er opvallend veel vogels in de Oostvaardersplassen blijven hangen. Vooral de aanwezigheid van duizenden goudplevieren, kieviten en in mindere mate de bonte strandlopers was opmerkelijk. Deze vogels hielden zich veelal op in plas-dras […]

Het lijkt wel bijna een gewoonte te worden om steeds later dan dat ik het eigenlijk wil een stukje op dit weblog te schrijven. Eigenlijk laat het ook wel zien dat er hier momenteel heel veel gebeurt. Ik vertel jullie graag een paar dingen die zeker de moeite waard zijn om te weten. Dutch Bird […]

Nu de waterstanden in het moeras lager zijn, de temperatuur is gestegen en de jonge zeearenden zijn uitgevlogen (net als de lepelaars), komen we allerlei leuke waarnemingen tegen in het veld. Zo zijn er de volgende waarnemingen gedaan door een collega van mij: – 4 zeearenden bij elkaar, waarvan uiteraard 2 jonge dieren – 1 groene […]

Ik kreeg deze foto’s van een ethousiaste bezoeker. Ik wilde ze mijn lezers niet onthouden. Prachtige foto’s van een vissende / vliegende visarend, gesnapt door Ferry Leenman.

Ik zag vanmiddag kans om nog even een kijkje te gaan nemen nabij het zanddepot, en op de beemdlanden. Eigenlijk ging ik erheen voor de 2 visarenden die gemeld waren, maar die zag ik niet. Eerder op de ochtend zag ik 1 visarend, maar ik wilde ook de 2e zien, maar helaas. Wat ik wel tegenkwam […]

Soms zit het mee. Bij een controle ronde op De Hors kwam ik vandaag een visarend tegen met prooi in de klauwen. Kennelijk op zoek naar een plek om deze rustig op te eten. Afgelopen winters verblijven regelmatig een of meer visarenden in het zuiden van het Nationaal Park Duinen van Texel. Er is vis […]

Wanneer je door een natuurgebied loopt, zoals de boswachterij Staphorst, dan kom je meestal wel dieren tegen. In de winter vooral vogels. Met zoogdieren moet je wat meer geluk hebben. Maar als je goed kijkt kun je wel sporen vinden van dieren en weet je zo welke soorten daar voorkomen. Denk aan pootafdrukken van reeën, […]

Het is niet heel moeilijk om koortsig te worden. Voorbeeldje. Mijn collega Jeffrey Huizenga belt met de collega’s in Veenhuizen. Of ze een grove den met een platte kroon hebben staan. Hij wil ergens bij een van zijn gebieden (waar precies wilde hij nog niet verklappen, maar ze spreken er Fries) een kunstnest voor een […]

Na mijn kantoorwerkzaamheden, schreeuwt het kind in mij. Tijd voor vieze handen, broek en natte voeten. Een rondje Donkse Laagten levert altijd wat op, maar vandaag is zo’n dag vol natuurschoon. Bizar genieten. Get out there! Now!

Kom-in-de-kijkhut-middag bij het Haringvliet: De vogelboulevard bij het Haringvliet wordt geopend. Kom op woensdagmiddag 15 mei tijdens de Nationale Vogelweek naar de speciale kom-in-de-kijkhut-middag en ervaar dit bijzondere gebied waar soms wel duizenden vogels te zien zijn. Ook kan je deze middag de boswachters ontmoeten en vogelaar Camilla Dreef, ambassadeur van Vogelbescherming Nederland. De vogelboulevard is een initiatief van Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland. Het bestaat uit vier vogelkijkhutten en een uitkijktoren.

Het begon twee weken geleden. Ik kreeg een appje van onze vrijwilliger Theo met daarin een foto van de vermeende visarend. De foto was met een mobiele telefoon genomen dus het was moeilijk te zien of het inderdaad een visarend was, maar het leek er wel verdacht veel op. Later hoorde ik meerdere berichten en bleek het inderdaad om een visarend te gaan. Met deze informatie in m’n achterhoofd, besloot ik om voor de zekerheid maar standaard mijn telescoop in de auto te leggen. Je weet immers maar nooit…

Wat een bijzonder voorjaar maken wij dit jaar toch mee! We kunnen voor het eerst live meekijken op het visarendnest in de Biesbosch. Op zich al uniek. We hadden echter niet gedacht dat we in zo’n korte tijd zoveel zouden meemaken met dit prachtige arendkoppel. We voelden ons als boswachters al betrokken bij deze soort, maar inmiddels zijn we zo ‘aangehaakt’ dat we bijna mee zijn gaan broeden! Het nest en de vogels hebben echt behoorlijk wat te verduren gehad en dat zorgt voor een prachtig verhaal.

In 2021 is er een koppel visarenden in de Biesbosch te volgen bij Beleef de Lente. Uniek! En dat exact 600 jaar na de Sint Elisabethsvloed in 1421, waar uiteindelijk na vele jaren de Biesbosch uit ontstaan is! Via de webcam kan je het gedrag van deze iconische roofvogel volgen. Vanaf je bureaustoel, tijdens een overleg of de luie bank. Lees in dit blog meer over dit bijzondere project en bekijk hoe we de camera plaatsten bij het nest.

De visarend broedt sinds 2016 in Nationaal Park De Biesbosch. Na de hoge waterstanden (1993-1995) volgden er diverse, grootschalige natuurontwikkelingsprojecten, waarbij het in het begin draaide om kleiwinning en later om Ruimte voor de Rivier. Diverse ondiepe, visrijke lagunes en rustige locaties werkten als een magneet op visarenden. Het proces begon met regelmatig overzomerende exemplaren, die in het waterrijke natuurgebied bleven ‘hangen’. De Biesbosch is het enige gebied in ons land waar visarenden tot broeden komen. In 2020 kwamen er drie paar tot broeden. Een paartje staakte hun werkzaamheden en kwam niet tot broeden. Zoiets gebeurt echter wel vaker, wellicht volgend jaar beter!

De visarend broedt sinds 2015 in de Biesbosch. Zoiets gebeurde nog niet eerder in ons land, hoewel in de nazomer van 2002 een stel visarenden wel een nest bouwde in de Oostvaardersplassen. Van broeden was toen echter geen sprake. Door de harde wind van gisteren knapte een deel van de nestboom van de visarend in de Biesbosch af, waarbij het forse horst verloren ging. Staatsbosbeheer plaatst geen kunstnest om de verloren gegane nestlocatie van de visarend in de Biesbosch te compenseren. Staatsbosbeheer beschouwt het verloren gaan van de nestboom als een natuurlijk fenomeen. Zulke dingen kunnen nu eenmaal gebeuren.

Sinds twee jaar broeden er visarenden in De Biesbosch. Zoiets gebeurde nog niet eerder binnen onze landsgrenzen. De boeiende visarend stond vandaag centraal in het door Staatsbosbeheer en het Biesbosch MuseumEiland in Werkendam georganiseerde visarend-event. Een dag lang met honderden belangstellenden naar deze vogels kijken, waarbij het vervoer uitsluitend elektrisch diende te gebeuren. In totaal vijf vaartochten met elektrische fluisterboten en drie rondritten met de elektrische trein van SonoKoek uit Werkendam. Op iedere rit werden er een of meerdere visarenden gezien. September is en blijft in De Biesbosch visarendmaand!

Het broeden van visarenden in ons land werd nog niet eerder vastgesteld. Er was in juli 2002 wel sprake van nestbouw. Medewerkers van Staatsbosbeheer ontdekten toen een nest in de Oostvaardersplassen. Een wijfje sleepte daar toen met takken. Iedereen keek reikhalzend uit naar het daarop volgende voorjaar, maar helaas liet het koppel visarenden verstek gaan. Sinds vorig jaar is er sprake van broedende visarenden binnen onze landsgrenzen. Vorig jaar bracht een stel visarenden een jong voort in een (boom)nest in de Noordwaard. Het eerste, ooit op Nederlandse bodem geboren visarend was een feit! Dit seizoen was dat nest weer bezet, maar dit keer kropen er drie jongen uit het ei. Een ander koppel bouwde in 2016 een nest in een dwarsvleugel van de hoogspanningsmast in het spaarbekken De Gijster en was dit jaar present met eveneens drie geboren jongen. In 2017 dus twee paar broedende visarenden in de Biesbosch met in totaal zes geboren jongen. Een prachtig resultaat. Het bouwen van nesten door visarenden in hoogspanningsmasten is nieuw voor Nederland, maar in het National Park Müritz, in de voormalige DDR, is dit een vertrouwde gewoonte. Vooral in dit merengebied liggen soms meerdere nesten in een hoogspanningsmast.

Ondanks het wisselende weer, zijn de voortekenen van het komende voorjaar al duidelijk te zien; zingende merels en zanglijsters, baltsende futen en kibbelende meerkoeten. Ook de reusachtige zeearenden hebben het voorjaar in de kop. Het koppel op het Eiland van Dordrecht broedt weliswaar al, maar bij het nest in de Brabantse Biesbosch gaat het allemaal wat anders. Het heeft alles te maken met de komst van een nieuw wijfje, dat vorig jaar het nest opeiste. De twee aanwezige jongen werden daar destijds de dupe van. Op het riviereneiland Tiengemeten lijkt zich nog een paartje te vestigen.

De visarend blijft de aandacht trekken. Gisteren maakte de vogel zijn eerste, grote vliegrondje boven het nest in de Noordwaard. Na de vlucht over de Kleine Noordwaard, landde de vogel weer op het vertrouwde nest. Het moment werd gadegeslagen door fotograaf Hans Gebuis uit Dordrecht.

Het nest met de visarenden in de Noordwaard staat nog steeds goed in de belangstelling. Menige wandelaar, fietser of automobilist stopt er en vraagt hoe het de visarenden vergaat. Inmiddels bracht ik er menig uurtje met mijn telescoop op statief door. Een vrij eenvoudige, maar doeltreffende manier om in contact met je publiek te komen. […]

6Een primeur in de Nederlandse natuur De boswachters van de Biesbosch hebben goede hoop dat dit jaar voor het eerst ooit in ons land een visarend (Pandion haliaetus) in Nederland gaat broeden. Sinds 2014 overzomerden er meerdere exemplaren in Nationaal Park De Biesbosch, en bouwde ze diverse nesten, maar tot broeden is het tot op […]

In de Biesbosch broeden zeearenden. Dat is geen geheim meer. De reusachtige vogels halen immers regelmatig de pers. Augustus is dè maand om in het waterrijke gebied ook naar visarenden te kijken, daarom organiseert Staatsbosbeheer in deze tijd een vaartocht door de Biesbosch. Boswachters vertellen over de vogels en geven onderweg informatie over het gevoerde […]

In 2011 broedden voor het eerst succesvol zeearenden in het Lauwersmeergebied, nadat het in het jaar daarvoor was mislukt. De ‘zoon’ van 2011 is dit jaar zelf ‘vader’ geworden in het Zuidlaardermeergebied. Daarmee is de Lauwersmeerse zeearend ‘oma’!