Het valt op. Vanaf de Praambult zijn ze duidelijk zichtbaar. Blauwe mobiele kranen en trekkers met dumpers, die af en aan rijden en grond verzetten van graafplek naar hoogtes in het landschap. Dit vraagt om uitleg.

Kranen en trekkers

Eén van de opgaven waar we in de Oostvaardersplassen voor gesteld staan is het ‘maken’ van meer water in het grazig gebied. De afgelopen jaren heb je in de zomermaanden, na het broedseizoen, op verschillende plekken graafmachines aan het werk kunnen zien. Deze waren bezig met projecten zoals het aanleggen van een vispassage of het graven van een vismigratieroute en diepere poelen in de Waterlanden. Op dit moment wordt op drie plekken tegelijkertijd gegraven.

Vismigratieroute

De aanleg van een vismigratieroute tussen de Lage Vaart en de Waterlanden is een meerjarig project. Het beoogt een verbinding te maken voor trekkende vissen tussen de lager gelegen Kitstocht met de diepere poelen en de natte graslanden in de hoger gelegen Waterlanden. Een route van zo’n 3 km lengte die de beheerweg volgt en halverwege het gebied scherp naar het noordwesten afbuigt om dan aan de randen van het moeras aan te sluiten. Twee jaar geleden zag je de eerste contouren van de ‘rivier’  in het veld en nu wordt deze verder uitgegraven.

Wanneer het af is, kunnen vissen het ‘bovenstroomse’ gebied bereiken om daar te paaien in de poelen en natte graslanden.

Grondwallen en verhogingen

Een deel van de grond die vrij komt bij het uitgraven van de vismigratieroute wordt gebruikt om de beheerweg richting de Waterlanden aan weerszijden te voorzien van dijkjes. Deze grondwallen moeten er voor zorgen dat excursievoertuigen ongezien het ‘veld’ in kunnen rijden. Excursiedeelnemers kunnen dan via ‘doorkijkjes’ en kijkschermen genieten van het ongestoorde vogelleven en van de grote grazers in het gebied.

Water op de Waterlanden

Water heeft een enorme aantrekkingskracht op vogels. Hierbij is de waterstand (en natuurlijk de voedselvoorraad) bepalend voor welke vogelsoorten je kunt verwachten. Droogvallende poelen met slikkige oevers zijn ideaal voor tal van steltlopers. Dit zijn de plekken waar je pleisterende kieviten, kemphanen, grutto’s en kluten kunt tegen komen. Op de diepere delen zoeken lepelaars naar voedsel en zwemmen plantenetende eenden en ganzen. En waar veel watervogels voorkomen willen zeearenden ook wel eens een lucratieve uitval doen. In januari van dit jaar waren we nog getuige van 16 jonge zeearenden die op de oever ruzie maakten om een gevangen brandgans.

Deze waterpartijen worden uitgebreid, waardoor een prachtig afwisselend nat gebied ontstaat met diepere poelen, ondergelopen graslanden en periodiek droogvallende, slikkige oevers. Dit is goed zichtbaar vanuit de kijkhutten De Zeearend en Wigbels Eiland.

Boost aan het vogelleven

Zowel de vismigratieroute als de uitbreiding van het water in het gebied zijn Natura2000 maatregelen om de biodiversiteit en het vogelleven te versterken. Als alles volgens plan verloopt kun ja na de vakantie al van een vrij uitzicht genieten vanuit de Zeearendhut en Wigbels eiland. Daarna ligt de focus vooral op de graafwerkzaamheden voor de vismigratie-route, die tot het najaar en mogelijk ook nog in 2024 zullen worden uitgevoerd.