We kunnen er niet omheen: er zijn twee hele warme dagen voorspeld. Hoe gaan grote grazers, zoals die in de Oostvaardersplassen, daarmee om? Hebben dieren net als mensen last van de warmte?

Dunne jas
Het is niet voor het eerst zo warm, jaren geleden hebben we uitgelegd hoe dieren met warmte omgaan, maar dat vertellen we graag nog een keer. De grazers kunnen ook last van de warmte hebben, alleen, ze zijn ook bijzonder zelfredzaam en hebben hun eigen methoden om met warmte om te gaan. De natuur helpt ze daarbij. Ze verliezen in het voorjaar geleidelijk hun wintervacht. Daardoor hebben ze op tijd een dunne jas aan. De aderen die dicht onder de huid liggen zijn daardoor beter in staat als koelsysteem te functioneren. Acclimatisatie noemen we dat. Ze maken daar ook effectief gebruik van. Bijvoorbeeld door met hun poten in water te gaan staan, liefst ook met hun buik in het water. Zo kunnen ze uren in het water blijven staan. Ze zitten dan niet vast in de modder maar vinden dat prettig. Wordt het te koel, dan gaan ze weer op het land rusten, herkauwen, grazen of ravotten met soortgenoten.

Schaduw
Schaduw wordt ook vaak genoemd, hoe zit het daar mee? Schaduw hoeft niet per se van bomen of struiken te komen. Riet is ook prima. Bovendien groeit riet op vochtige plekken. De dieren weten die plekken heel goed te vinden. Door met hun buik op de vochtige grond te gaan liggen werkt het dubbel, zeker met het hoge riet van de Oostvaardersplassen. Ze zoeken die plekken ook op om het overdag rustig aan te doen. Ze willen op een gegeven moment wel om zich heen kijken of eten en blijven er dus niet de hele dag liggen. Ze zoeken dan weer de vlakte op.

Zelfredzaamheid
Bij elke oplossing die de dieren kiezen draait het steeds weer om zelfredzaamheid. Die wordt bij dieren altijd enorm onderschat. Ze kiezen uit de mogelijkheden die ze kennen. De Oostvaardersplassen is zo groot en heeft zoveel mogelijkheden dat de dieren niet gauw sloom worden door oververhitting. Bovendien leven de kuddes al tientallen jaren in het gebied waardoor ze helemaal geacclimatiseerd zijn.

Stress
Oververhitting kan overigens wel optreden als ze worden opgejaagd, door hard en lang te rennen en door veel stress. Dat is zeer ongewenst en heeft soms een dodelijke afloop. Daarom kunnen ze ook nooit tijdens deze warmte getransporteerd worden. De dieren houden zich in deze warme tijden niet voor niets rustig (wij trouwens ook). Overigens houden de boswachters altijd nauwlettend een oogje in het zeil, al dan niet samen met een dierenarts.

Op de vlakte
Waarom verkiezen de dieren de vlakte boven de schaduw? Wat wij mensen prettig vinden gaat niet per definitie ook op voor de dieren. Als ze op de vlakte staan betekent het dat ze er goed tegen kunnen. Paarden en runderen zijn niet dom en komen tenslotte in alle klimaatzones voor. Daar doen ze het ook. Ze zijn geheel geacclimatiseerd. De wind speelt daarbij ook een rol. Ook al is het warm op de vlakte, zodra het waait treedt er ook verkoeling op, die je niet hebt als je in de dekking blijft. Daarom toch de vlakte.

Vocht
Vocht is wel van belang. Niet alleen als koelmiddel, maar natuurlijk ook als drinkwater. De grazers weten precies hoe ze er aan moeten komen, ervaring die al tientallen jaren binnen de kuddes wordt doorgegeven. De grazers volgen hun leiddieren en leren zo waar ze moeten wezen. Dat vocht hoeft trouwens niet alleen uit oppervlaktewater te komen want het zit ook in gras en ander plantaardig voedsel. Overigens is er nooit gebrek aan water in de Oostvaardersplassen. Afgelopen jaren is bijvoorbeeld de vismigratieroute gegraven in het kerngebied. In het Trekweggebied zijn waterpartijen bij de nieuwe uitzichtpunten gekomen en is een kavelsloot uitgebreid tot een nieuwe waterpartij. In het Oostvaardersveld is bij de herinrichting van jaren geleden al gezorgd voor een groot aandeel open water.

Modder
Als laatste het fenomeen zonnebrand. Kunnen de dieren dat krijgen? Een lichte huid is veel kwetsbaarder dan een donkere huid. Daarom kom je in Afrika op de savanne ook niet veel witte dieren tegen. Hoewel de grazers al een redelijk donkere huid hebben kunnen ze er nog een schepje bovenop gooien. Door in de modder te rollen brengen ze hun eigen koelmiddel aan. Ook geen reden dus om de vlaktes te mijden.

Deze natuurlijke methoden om met warmte om te gaan, werken onafhankelijk van waar de dieren lopen. Daarnaast helpt de terreininrichting. De poelen en waterpartijen in bijvoorbeeld het Oostvaardersveld en het gebied langs de Trekweg bevatten genoeg water om de dieren bij hun koeling te ondersteunen. De mogelijkheden om vrij door het Trekweggebied te lopen en de daar aanwezige beplanting van bomen op te zoeken, helpen ook mee.