Kolibrivlinder gefotografeerd door 'user 170429' bij de Blocq van Kuffeler.

Alsof er een mini drive-in bioscoop wordt ingericht in het bosgebied aan de rand van Lelystad. Het is laat op de avond. Een aantal mannen installeren een wit doek in een frame en plaatsen het aan de rand van het bos. Vervolgens wordt er een lamp op het witte doek gericht en de filmvoorstelling kan beginnen. Even later verschijnen de helden van het witte doek. Een film over hyena’s, witte tijgers, draken en dromedarissen en vele andere dieren.

Ter geruststelling, het gaat hier over nachtvlinders, die in het donker aangetrokken worden door het verlichte, witte laken, dat als een soort spookverschijning tussen de  bomen hangt.

De afgelopen weken waren de nachtvlinderaars Ico Hoogendoorn, Frank Böinck, Jack Windig en Jan-Paul Jongejans tijdens warme zomeravonden in het bos te vinden. Bij invallen van de schemering melden zich de eerste nachtvlinders op het witte doek en kan het registreren beginnen.

In mijn laatste blog over het 2021 soortenjaar had ik al verwezen naar deze bijzondere soortengroep waarvan pas de laatste weken het tellen goed op gang is gekomen. De windloze zwoele zomeravonden zijn ideaal om mooie aantallen te kunnen waarnemen. Inmiddels zijn er in het Nationaal Park Nieuw Land dit jaar 259 verschillende soorten genoteerd. Alleen de diversiteit aan plantensoorten is nog iets groter, met 289 soorten.

Even iets over nachtvlinders

Wie denkt dat het meeste leven overdag te zien is komt al snel bedrogen uit als je de enorme diversiteit aan nachtvlinders in ogenschouw neemt. In Nederland komen ruim 900 nachtvlinders voor. Het is niet per se zo dat nachtvlinders alleen maar ’s nachts vliegen, er zijn ook dagactieve nachtvlinders, zoals de sint-jakobsvlinder.

Het meest herkenbare onderscheid tussen dagvlinders en nachtvlinders is de vorm van hun voelsprieten. Die van de dagvlinders hebben een knopje aan het einde. De nachtvlinders hebben een draad- of veervormige antenne. De kolibrievlinder heeft draadvormige voelsprieten. Nachtvlinders zijn over het algemeen minder vel gekleurd dan dagvlinders. Wat zou je ook met mooie felle kleuren als je partner je in het donker moet zoeken.

Ook voor deze soortengroep geldt dat namen vaak refereren aan hun waardplant met prachtige namen als de populiertandvlinder, de smalle weegbreemot, de elzenuil en de margrietooglapmot. Maar nog leuker zijn de namen die refereren aan andere dieren, zoals de hyena, de witte tijger, de dromedaris en de draak. Soms ligt de naam voor de hand en herken je deze direct in de uiterlijke verschijningsvorm van de ‘imago’ (zoals de vlinder in dit stadium heet).

De lijst met geregistreerde nachtvlinders doornemende viel mijn oog op de drie soorten corona-motten. Of ze alleen dit jaar te zien zijn geweest?

Ik denk het niet, maar ze staan wel symbool voor een bijzonder jaar waarin de natuur voor veel mensen meer waarde heeft gekregen. Buiten, als enige plek waar je nog op een normale manier met elkaar kon omgaan en even de coronaperikelen achter je kon laten tijdens een mooie wandeling. Ik weet niet of we al kunnen terugkijken op deze bizarre tijd, maar laten we in ieder geval vasthouden dat de natuur het waard is om te beschermen en als plek waar je gewoon kunt ademhalen en genieten. Daar kun je nooit genoeg van hebben.

2021 soortenjaar

Overigens, met de nieuwe aanwinsten op de lijst van soorten die we in het kader van het 2021 soorten jaar hebben geregistreerd zitten we inmiddels op 1917 verschillende planten, dieren en schimmels in het Nationaal Park Nieuw Land. Dat wil zeggen dat we halverwege het jaar op meer dan 90% van onze doelstelling zitten om dit jaar mimimaal 2021 soorten te kunnen tellen. Volgend weekeinde bezoeken specialisten van Floron het Nationaal Park en vindt er aanstaande vrijdag een ‘natuurcafé’ bij de Lage Dwarsvaart en de Buizerdweg plaats. Weer twee momenten waarbij er hopelijk een aantal mooie soorten worden gevonden.