Op 1 januari werd het ‘bioblitz’ project voor het Nationaal Park Nieuw Land 2021 soortenjaar gelanceerd. Nu zijn we een maand verder en hebben we op het moment van schrijven 533 soorten (26%) binnen de grenzen van het Nationaal Park geregistreerd.

Eerder deze maand schreef ik al een blogje over het ‘project’ waarin we als partners binnen het Nationaal Park bezoekers aan onze gebieden (Marker Wadden, Lepelaarplassen, Markermeer en de Oostvaardersplassen) oproepen om mee te tellen en hun ‘waarnemingen’ te registreren.

Het doel

Het doel van het 2021 soortenjaar is om dit jaar minimaal 2021 planten, dieren en paddenstoelen te tellen en in kaart te brengen. Met het 2021 soortenjaar willen we aandacht te besteden aan het diverse leven dat er in het Nationaal Park aanwezig is. Het gaat dus niet alleen om de meest zichtbare soorten zoals de zeearend en de verschillende vogels die kenmerkend zijn voor NP Nieuw Land, maar juist ook om de soorten die niet voor de hand liggen, zoals slakjes, korstmossen, insecten en paddenstoelen.

Nu, een maand later, zijn er al 533 soorten geteld door 363 verschillende waarnemers. Wat mij betreft is dat aantal ver boven verwachting. Eerlijk gezegd durfde ik geen verwachtingen uit te spreken en hadden we bij het bepalen van het doel van 2021 soorten nog wel enige discussie of het realistisch en haalbaar zou zijn. De tijd zal het leren.

Wat het project erg leuk maakt is de betrokkenheid van zowel natuurorganisaties, soortengroepexperts en de ‘reguliere’ bezoeker en het enthousiasme dat we steeds tegenkomen wanneer mensen een soort kunnen toevoegen aan de steeds langer wordende lijst.

Als je kijkt op de waarnemingen (via de projectpagina op waarneming.nl) dan zie je dat de groep vogels (nog steeds) het meeste gewicht in de schaal legt. Al vanaf de eerste dagen werden talloze vogels geregistreerd en bleef de teller lang op ruim 100 soorten staan. Vervolgens wordt het blijkbaar moeilijker om nieuwe soorten vogels aan het lijstje toe te voegen.

Dwaalgasten

Leuke waarnemingen van de afgelopen maand zijn de dwaalgasten en de zeldzamere vogels zoals een koereiger die gedurende meerdere dagen in het Oostvaardersveld vanaf de Praamweg duidelijk zichtbaar was. Als laatste vogel werd een zeldzame ijseend op 24 januari geregistreerd. Nelson Stukker spotte de vogel ergens langs de Markerwaarddijk en wist de vogel op een foto vast te leggen.

Icoonsoort

Op 1 januari was Paul Ruiters de eerste die de zeer zeldzame bruine boszanger vastlegde. Althans hij had het geluid opgenomen en experts beoordeelden zijn waarneming als correct. Je moet het kleine bruine vogeltje maar kunnen ontdekken en vervolgens het geluid weten te onderscheiden van andere, meer gangbare bruine vogeltjes. Respect!

Ook werd op 1 januari de zeearend geregistreerd. Pim Julsing legde  hem/haar als eerste vast, maar er waren meerdere vogelspotters die die dag op pad waren en de ‘vliegende deur’ zagen. Dit is natuurlijk een icoonsoort voor het Nationaal Park, maar we zien hem nu dagelijks in meerdere aantallen dat dit een absoluut te verwachten waarneming was. (Dit maakt het overigens niet minder bijzonder).

Korstmossen

De gemiddelde Nederlander die graag in de natuur is heeft doorgaans geen weet van de diversiteit binnen de soortengroep mossen en korstmossen. Met 73 geregistreerde soorten vormt dit na de plantengroep de derde groep

in aantallen. Wetende dat op elke boom en elk basaltblok langs de Oostvaardersdijk één of  meerdere korstmossen voorkomen is het juist een soortengroep die het bestuderen waard is. En in tegenstelling tot de vogels, zitten ze gewoon stil en kun je tijd nemen om er eens goed naar te kijken. In detail verschillen ze enorm in vorm en kleur en kun je er gemakkelijk abstracte schilderijen (in miniatuurversies)  in zien.

De lijst doorscrollend kom je prachtige namen tegen als: gesnaveld klauwtjesmos, platte citroenkorst en het stoeprandvingermos. Namen waarvan je de logica snapt wanneer je foto’s van die soorten bekijkt; Ja, die naam had ik het mosje ook gegeven als ik het voor het zeggen had. Bijzonder is de waarneming van de hardhoutschotelkorst, een zeer zeldzaam mosje dat ontdekt werd door vader en zoon Ton en Victor Eggenhuizen uit Almere (beide heren zijn trouwens verantwoordelijk voor een groot aantal registraties). Ze vonden ook bleek landkaartmos (what’s in a name) bij de Bloq van Kuffeler. Een zeer zeldzaam kortsmosje, waarvan weinig mensen het bestaan kennen.

Paddenstoelen

Met 50 soorten zijn de paddenstoelen ook goed vertegenwoordigd in de registraties. Wetende dat er in de afgelopen jaren binnen de begrenzing van het Nationaal Park 253 soorten paddenstoelen zijn waargenomen, is dit een groep waar nog veel kansen liggen om dit jaar een soort aan de lijst toe te kunnen voegen. Landelijk is dit overigens de grootste soortengroep met 3867 op waarneming.nl geregistreerde soorten.

Meestal denk je bij paddenstoelen aan soorten als de vliegenzwam met de klassieke vorm van een hoed en een steel. Een bekende soort die overigens dit jaar nog niet is waargenomen. Later dit jaar meer kans. Maar de soortengroep is in verschijningsvorm enorm divers en worden alle schimmels ook tot de paddenstoelen gerekend. Ton Eggenhuizen (Ja, alweer Ton Eggenhuizen) legde een bijzonder schimmeltje vast: Phoma Samararum. Van deze paddenstoel is geen Nederlandse naam beschikbaar, dus als je een goed idee hebt dan ben je de eerste.

Als ik dan die langer wordende lijst met waarnemingen doorneem dan ben oprecht onder de indruk van al die soorten en ben ik me bewust van het feit dat er zo veel te ontdekken en te zien is op de elke vierkante meter ‘natuur’ in je directe omgeving. Hoe mooi is het als je dadelijk, wanneer het voorjaar losbarst, gewoon een half uurtje de tijd neemt om op je knieën op de grond te gaan zitten en dan kijkt wat er allemaal bloeit, groeit en krioelt in een armlengte om je heen. Ik wed dat je de twintig soorten haalt.

Tel je mee?

Wil je zelf ook mee tellen? Je bent van harte uitgenodigd. Via de website van Nationaal Park Nieuw Land word je stap voor stap uitgelegd hoe je soort kunnen vastleggen via de app Obsidentify. Misschien kom je wel een nieuwe soort tegen, maar elke waarneming is meer dan welkom. Belangrijk is vooral dat je oog krijgt voor de prachtige natuur in al haar diversiteit en verschijningsvormen en dat elke soort onze aandacht waard is.