Het gat in de drempel

Deze week wordt begonnen met de voorbereidende werkzaamheden voor het dichten van een gat in de drempel tussen het westelijk en het oostelijk deel van het moeras.

Wat is de drempel?

Het moerasgebied van de Oostvaardersplassen bestaat uit een westelijk deel en een oostelijk deel. De delen worden gescheiden door de zogenaamde drempel; een noord zuid lopend dijklichaam van de Oostvaardersdijk tot aan de kade van het moeras. In de drempel, die aan de westkant wordt geflankeerd door de drempelsloot, zit een groot gat, waardoor het water tussen de twee delen vrijelijk kan uitwisselen. Het gat is 0,5 m tot 4 a 5 meter diep en ca 100 meter breed. Het kan alleen hersteld worden door het te vullen met grond en slib dat zich in de buurt van de drempel bevindt.

Waarom moet het gat dichtgemaakt worden?

In het kader van de moerasreset wordt in de komende jaren het waterpeil in het westelijk deel geleidelijk verlaagd. Dit doen we om de rietvegetatie te herstellen. Deze is door de vraat van ganzen en de afkalving van de oevers door wind en golfslag sterk af genomen. Door het waterpeil te verlagen krijgt het riet de kans zich op de droogvallende oevers en slibvlakten uit te breiden via zaadverspreiding en worteluitlopers.
Het is echter niet de bedoeling dat het gehele rietmoeras (3600 ha groot) in één keer droog komt te vallen. Er is in 2018 gestart met de moerasreset van het westelijk deel van het moeras. In de komende periode willen we het waterpeil in het oostelijk deel juist op een hoger niveau kunnen handhaven. Om vogels en zoogdieren die van een hoger waterpeil houden een uitwijkmogelijkheid te geven tijdens de voor hen minder gunstige omstandigheden gedurende de waterpeilverlaging in het westelijk deel.
Hiervoor moet de drempel dus als dijk tussen het westelijk en het oostelijk deel fungeren, zodat er verschillende waterpeilen kunnen worden gehanteerd. In dit kader moet het ‘gat in de dijk’ dan ook worden gedicht.

Hoe doen we dat?

In de Waterlanden (natte graslanden tegen de kade van het moeras aan) wordt in het kader van het Natura 2000 beheerplan een aantal poelen verdiept en vergroot. De grond die bij het vergraven beschikbaar komt wordt met water vermengd en via een buizenstelsel naar het gat in de drempel getransporteerd. Dit gaat over een grote afstand, meer dan 2 km vanaf de poelen. De buizen komen te liggen in de drempelsloot en worden daar met een boot heen gebracht.
Het water dat nodig is voor het ‘natte’ transport van grond zal in eerste instantie uit het westelijk deel van het moeras komen en dan via de te vergraven poel weer terug gepompt worden naar het moeras. Zo houden we een gesloten watersysteem. Mocht het nodig zijn om meer water aan te voeren dan via het moeras beschikbaar is, dan kan er gebruik worden gemaakt van het water uit de Lage Vaart. De Kitstocht wordt dan gebruikt als ‘aanvoerkanaal’, waarbij het water tenslotte via buizen naar de Waterlanden en de poelen wordt geleid.

Komende weken worden de voorbereidende werkzaamheden in het grazige deel van de Oostvaardersplassen getroffen en zullen er kranen in het gebied aanwezig zijn om de buizen aan te voeren en op de bestemmingsplek te leggen. Pas na de bouwvak, eind augustus, kan er  daadwerkelijk met de werkzaamheden worden gestart. We hopen de drempel dit najaar te kunnen dichten om vervolgens het water in het Oostelijk deel op peil te kunnen houden.

Wordt vervolgd!

Update herstel drempel, 12 augustus 2020

Vanochtend werd er een mobiele rupskraan vanaf de Oostvaardersdijk naar de drempel aan de noordzijde het moerasgebied gebracht. Deze heeft tot taak om slechte stukken in de drempel vanaf deze zijde te herstellen en uiteindelijk ook bij het ‘grote gat’ ter plekke herstelwerkzaamheden te verrichten.

We houden u op de hoogte van de vervolgstappen in dit project.