Meerdere keren per week houden de kuddebeheerders controlerondes in het Oostvaardersveld en de Oostvaardersplassen. Tijdens de winterperiode gaat er minimaal één keer per maand een dierenarts mee, gespecialiseerd in vrij levende grote grazers, om de conditie van de grazers te controleren. In dit blog lees je meer over de controles, de huidige conditie van de dieren en wanneer het moment is dat we de paarden en runderen gaan bijvoeren.

Kuddecontroles

Tijdens de controles worden de grazers bekeken door de kuddebeheerders. Er wordt vooral gekeken naar het gedrag van de dieren. Een dier dat bijvoorbeeld apart van de kudde staat, wordt extra in de gaten gehouden. Soms zondert een dier zich tijdelijk af, maar het kan ook zo zijn dat een dier dat doet omdat hij ziek is of kreupel is. We blijven dit dier monitoren en hebben, als dit nodig is, contact met de dierenarts. Soms zijn er situaties waarin het voor het dier beter is om het niet (meer) te behandelen en dan kan besloten worden over te gaan tot euthanasie. Dit gebeurt altijd in overleg met de dierenarts en daarbij zal altijd meewegen dat de dieren in een natuurlijke omgeving leven.

Solitaire stieren

Met een dier dat apart staat hoeft niet altijd iets aan de hand te zijn. Bij de runderen staan stieren vaak alleen. Jonge stieren verlaten hun geboortekudde als ze 2 á 3 jaar oud zijn om eerst nog een paar jaar samen op te trekken en uiteindelijk als solitair rund een goede positie te veroveren, wachtend op de koeiengroepen die voorbijtrekken. Ook bij paarden zijn er soms solitaire dieren. En zo staat er langs de kade van het moeras ook een solitaire hengst, die het daar in zijn eentje blijkbaar prima naar zijn zin heeft. Hij is vrij om te gaan en te staan waar hij wil, maar sluit zich niet aan bij de kuddes.

Condities grote grazers

Minimaal eens per kwartaal en in de winterperiode elke maand gaat de dierenarts mee om de condities van de grote grazers te controleren. De paarden zijn op dit moment allemaal in goede conditie, waarbij sommige dieren zelfs aan de dikke kant zijn (een gemiddelde Body Condition Score van ruim 4). De runderen zijn ook nog in goede conditie (een gemiddelde Body Condition Score van ruim 3). We houden ze scherp in de gaten, zeker in de winterperiode als de vetreserves van de dieren teruglopen. De edelherten lijken in goede conditie te zijn, en vertonen momenteel normaal, alert gedrag.

Bijvoeren

Mocht er door een strenge of bijvoorbeeld natte winter minder voedsel beschikbaar zijn, dan zullen we gaan bijvoeren. Uitgangspunt is dat gebrek aan voedsel geen aanleiding is voor uitval bij de dieren.

Hiervoor is de Body Condition Score (BCS) van de runderen de belangrijkste ‘meetlat’. Deze BCS wordt algemeen gehanteerd bij de conditiebepaling van paarden en runderen. Het is een vijfpuntschaal waarbij score 1 min of meer gelijk staat aan heel mager, score 3 optimaal is en score 5 heel vet is. De afspraak is dat we bij een gemiddelde BCS van 2 bij de runderen of paarden over gaan tot bijvoeren.

Grazers in de winter

Het wintermaal van de grote grazers bestaat uit korte groene grassprieten en vooral ruigtes van verdroogde graspollen en kruiden. In de winterruigtes zitten doorgaans voldoende voedingsstoffen. De grote grazers kunnen in ieder geval hun maag- en darmstelsel ermee aan de gang houden. Aan het eind van de winter vormen de vetreserves die de grazers in de zomer hebben opgebouwd, een onmisbare energiebron.

Paarden in de vangweide

Deze winter staan er nog 38 gechipte konikpaarden in de vangweide van 55 hectare. Zij zullen naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar verplaatst worden. Wanneer we deze gechipte paarden weer bij de rest van de kudde zouden laten, wordt het bijzonder moeilijk om ze op een later moment weer te selecteren. De paarden in de vangweide hebben een gemiddelde BCS van 4, net als de paarden buiten de weide. Ook deze konikpaarden worden goed in de gaten gehouden. Als de beschikbaarheid aan voedsel hier afneemt zullen we ook hier bijvoeren. Daarnaast hebben we een tijdelijke beschutting voor de dieren aangebracht in de vangweide waar de dieren uit de wind kunnen gaan staan.