Krooneenden in de Gouwzee

Afgelopen week heb ik met een groepje mensen bij de windmolens op de verbindingsdam naar Marken naar vogels staan kijken. Waarom stonden we precies daar? De reden is dat je elk jaar in oktober in de Gouwzee de krooneenden kunt bekijken. Het is een prachtige eendensoort met een rood snaveltje en een goudgele kop. Het was prachtig weer waardoor we hun goudkleurige kop zagen schitteren in de zon.

Deze eendjes broeden in rustige rietgebieden in West-Europa. In Nederland is het een schaarse broedvogel met zo’n 500 broedparen verspreid over heel het land. Ze overwinteren binnen Europa en trekken in de periode oktober – november naar hun overwinteringsgebieden. In oktober komen de krooneenden opvetten, oftewel zich voleten, in de Gouwzee. Op deze ochtend zagen we er zo’n 120 stuks, maar je kunt ze hier tot zo’n 200 tegelijkertijd zien.

Maar waarom toch juist in de Gouwzee? De Gouwzee is een rustig en ondiep water, doordat het wordt afgeschermd door de verbindingsdam en de Bukdijk tussen Marken en Volendam. Het water is hierdoor minder troebel en daardoor kunnen er zeldzame sterkranswieren groeien. Deze eiwitrijke sporenballetjes zijn precies wat de krooneenden nodig hebben om genoeg vet op te slaan voordat ze aan hun wintertrek beginnen.

De krooneend komt van origine uit Azië en broedt pas sinds 1942 in Nederland. Het was dan ook lange tijd een zeldzame broedvogel, maar sinds 1990 gaat het beter. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de verbetering van de waterkwaliteit en de terugkeer van kranswieren in de Nederlandse wateren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de krooneend verzot is op kranswieren en het grootste gedeelte van zijn dieet hieruit bestaat.

Pak nu dus je kans en ga met je verrekijker langs bij de Gouwzee. Voor je het weet zijn de krooneenden weer vertrokken en moet je weer een heel jaar wachten!

Deze blog is ook gepubliceerd als column in het Waterlands Weekblad.