De kleiput, voor velen een bekend stukje natuur op Wieringen. (Foto: Martin Hovius)

Ik denk dat zo’n beetje iedereen van Wieringen en uit de Wieringermeer dit bijzondere plekje wel kent: de kleiput bij Vatrop. Een pracht stukje natuur direct aan de Waddenzee, waar je kunt genieten van allerlei wadvogels en planten.

De afgelopen jaren is de kleiput meer en meer dicht geslipt. Ook de hoogwatervluchtplaats direct achter de kleiput heeft veel last van verstoring door wandelaars en loslopende honden. Maar er is goed nieuws: in het kader van  het programma Wij & Wadvogels zullen we in 2024, 2025 en 2026 werken aan het herstel van dit mooie gebied, waarbij ook recreatie een nieuwe impuls krijgt.

Vliegen is topsport

De Waddenzee is een belangrijke schakel voor vooral arctische trekvogels die broeden in een gebied dat zich uitstrekt van Canada en Groenland helemaal tot Midden-Siberië. Hier zoeken zij voedsel en rust om zowel in het voor- als najaar lange trekvluchten te ondernemen. Deze vogels vliegen vaak in één ruk van en naar hun broed- en overwinteringsgebieden. In het voorjaar tot Noord-Canada of Midden-Siberië en in het najaar tot in West- en Zuid-Afrika aan toe. Rotganzen, kanoetstrandlopers en rosse grutto’s bijvoorbeeld maken hierbij non-stop vluchten van vele duizenden kilometers.

Bedreigingen

Voedsel, rust en veiligheid voor vogels nemen af. Klimaatverandering, visserij, winning van gas, olie en zout, menselijke verstoring en predatie van grondbroeders zijn hier de reden van. Ook werkt de afsluiting van de Afsluitdijk en de ‘harde begrenzing’ door dijken nog steeds door in een verminderde dynamiek en daarmee bestendigheid van de Waddenzee. Deze bedreigingen zorgen ervoor dat o.a de kluut, een typische broedvogel in het Waddengebied, al jaren weinig jongen groot brengt.

De kleiput wordt (deels) uitgebaggerd, om te zorgen dat het verlandde eiland ook weer echt een eiland wordt. Hiermee  wordt de kans op verstoring en predatie kleiner. We onderzoeken momenteel hoe we de peildynamiek in de kleiput kunnen optimaliseren. Doel is om een betere eb en vloed werking te creëren, zodat o.a. de sedimentatie van slib in de kleiput af. Daarnaast komt een nieuwe laag schelpen op het eiland waar de klutenkolonie broedt.

Er komt meer rust op de hoogwatervluchtplaats, zodat vogels hier weer hun rust kunnen vinden bij hoogwater. Om dit te bereiken gaan we in het gebied fysiek duidelijke afscheidingen en bebording aanbrengen, zodat bezoekers niet per ongeluk door het gebied wandelen. Het doel is dat bezoekers kunnen ‘genieten zonder te verstoren’. We zullen diverse nieuwe recreatieve voorzieningen aanbrengen om deze beleving zo optimaal te maken. Denk hierbij aan informatieborden, bankjes en fietsenrekken.

Wanneer starten de werkzaamheden in het veld?

Naar verwachting zullen de uitvoeringswerkzaamheden starten in het najaar van 2025.