Kleine bonte specht - Naar even goed speurwerk kon ik hem ook nog ontdekken boven op een tak hoog in een beuk. Een snel “bewijsplaatje” kon nog gemaakt worden.

Een blog van Klaas van den Berg - Boswachter Ecologie

Een soort die je maar zelden tegenkomt, of juist maar zelden ziet vanwege zijn geringe grootte is de kleine bonte specht. Niet groter dan een huismus en de stille levenswijze maakt dat de kleine bonte specht een moeilijker te inventariseren soort. De kleinste spechtensoort in Nederland leeft vaak onopvallend en stil, daarmee kun je hem dus snel over het hoofd zien. Toch had ik mazzel en hoorde ik zijn zachte kenmerkende roep op Elswout.

De kleine bonte specht leeft voornamelijk in gemengde loofbossen in parkachtig landschap met oude hoge bomen en een groot aanbod aan dode bomen en takken. Liefst nog op een vochtige bodem met zachte boomsoorten als berk, wilg en els. De laatste decennia breidt de soort vooral in de duinstreek van Noord-, en Zuid-Holland uit. De laatste bekende waarneming op Elswout is van 2013, en het laatste territorium uit 2010. Voor die tijd zijn maar weinig waarnemingen bekend.

Dit spechtje lijkt erg op zijn grotere en algemenere familielid de grote bonte specht, maar verschilt duidelijk in grootte, kleed, levenswijze en gedrag. De kleine bonte specht is gebaat bij staand, dood hout waarin hij voedsel zoekt. Hij is dan ook een kritische soort en daardoor ook een geschikte indicator voor de mate van natuurlijkheid van een bos. Staand, dood hout is voor dit spechtje dan ook van belang, maar veel staand dood hout langs paden en lanen is weer een risico voor de recreanten. Een lastig dilemma voor beheerders om hier een goede middenweg te vinden tussen natuurlijkheid en veiligheid.

Broedende spechten op Elswout

Op de buitenplaats kan men over het algemeen twee soorten spechten aantreffen. De kans is het grootst dat je tijdens een wandeling een grote bonte specht aantreft. De talrijk aanwezige specht op de buitenplaats laat geregeld zijn roffel of roep horen. Deze broed ook op de buitenplaats met een tiental paartjes. Een mindere kans is er om een groene specht te treffen. Zijn lachende roep draagt ver, en zijn groene schutkleur maakt hem onopvallend op de parkachtige buitenplaats. Toch broeden ze vrijwel jaarlijks op Elswout. In het verleden (jaren 80-90) waren zwarte spechten ook nog als broedvogel aanwezig, helaas is deze soort als broedvogel al geruime tijd uit de Hollandse duinen verdwenen. Maar nu hebben we weer kans op de kleine bonte specht, wie weet kom je hem wel tegen binnenkort!

Of we daar nu weer de kleine bonte als broedvogel mogen verwelkomen zal de toekomst uitwijzen!

Klaas volgen? Dat kan via Twitter @bosw8erKlaas en Instagram @vandenberg.klaas!