Fotograaf: Henny de Groot - De ijsvogel schiet als een blauwe flits wel eens aan je voorbij!

Ik reed laatst met mijn auto door de Beemster langs een sloot met knotwilgen toen ik opeens een lichtblauwe flits voorbij zag schieten. Ik kreeg direct een glimlach op mijn gezicht, want ik wist meteen dat het een ijsvogel was! Na de strenge vorstperiode in 2018 gaat het nu toch alweer iets beter met de ijsvogels in Nederland. Zo’n waarneming gaat daadwerkelijk in een flits aan je voorbij.

Een ijsvogel van dichtbij

Thuis vanuit mijn keukenraam heb ik deze vogel af en toe mogen bestuderen. Het is een heel mooi hemelsblauw vogeltje met een oranje borst. Hij gaat dan op een tak boven het water zitten. Af en toe duikt hij in het water om een visje te vangen. Ik heb ook wel gezien dat hij dat visje dan even tegen een tak slaat zodat hij hem makkelijker kan op eten. Want tja, als die vis zo erg beweegt is dat toch wat moeilijker. Het slootje achter mijn huis is een redelijk helder slootje zodat je de vissen ook goed kan zien zwemmen. Ik denk dat dat ook de aantrekkingskracht van mijn slootje is.

IJsvogels houden van niet ijs

Je zou het wellicht niet verwachten als je aan zijn naam denkt, maar veel ijsvogels gaan tijdens een strenge winter dood. Het is voor hen dan moeilijk aan eten te komen, aangezien ze afhankelijk zijn van vis. Je ziet de ijsvogel wanneer er ijs ligt dan ook vaak bij de wakken in het ijs. Wellicht dat hij daar zijn naam aan te danken heeft. In die koude winters ziet men de ijsvogel namelijk juist vaker dan normaal. Een andere theorie is dat de ijsvogel zijn naam heeft te danken aan zijn ijsblauwe kleur.

In 2018 was er een langere vorstperiode, waardoor naar schatting lokaal tot wel 80% van de ijsvogelpopulatie is verdwenen. Symbool voor al die dode ijsvogels was de ingevroren ijsvogel uit Oostzaan die toen massaal in het nieuws kwam. Herinnert u hem nog? Het leek alsof hij tijdens zijn duik door het ijs werd ingehaald en vast kwam te zitten. Gelukkig voor de ijsvogel kan hij veel nakomelingen voortbrengen en kan na zo’n hoge sterfte binnen een paar jaar weer het aantal ijsvogels toenemen.

Zelf op zoek

Ik heb het dit vogeltje ook wel eens gezien in het Purmerbos. Als de bomen met wortelkluit omwaaien gaan de ijsvogels daar wel hun nest ingraven. Dat doen ze ook in steile oevers. Rond deze tijd ga ik nog wel eens vogels kijken op de Gouwzee. Bij de windmolens op de dijk naar Marken kan je veel vogels spotten, waaronder de ijsvogel! Verassend is dat je echt goed moet zoeken tussen de wilgen, want ondanks zijn kleur is het vogeltje dan moeilijk te vinden. De winter komt er weer aan en wellicht dat je zelf de ijsvogel ook eens zult zien. Let vooral goed op die blauwe flits.

Deze blog is ook gepubliceerd als column in het Waterlands Weekblad.