grote-bonte-specht

De eerste grutto’s zijn weer in Nederland. De boomvalk komt straks weer naar het Diemerbos. Op Elswout roffelt de grote bont specht er op los en ruziën de meerkoeten al om de dames. De kieviten stunten weer over de weilanden in de Houtrak. Het broedseizoen begint, ik word er vrolijk van! Maar wat is dat eigenlijk?

‘In mei leggen alle vogels een ei? ‘ Echt niet!

‘In de maand mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek en de griet, die leggen in de meimaand niet.’ Een bekend oudhollandse gezegde, maar er klopt niets van en wat is een Griet? Even voor de opheldering; een griet is een oudhollands wordt voor de grutto. En een ei leggen in mei? Het is bijna elk jaar verschillend, het hangt af van het weer, of er voedsel is en wat voor soort vogel het is. Wel zijn er richtlijnen die we in Nederland aanhouden.

De meeste vogels broeden tussen maart en juli, dit noemen we het broedseizoen. Er zijn een aantal uitzonderingen zoals de bosuil die al in februari begint of de meerkoet die rustig tot augustus door gaat. De meeste vogels maken elk jaar een nieuw nest om hun kroost in groot te brengen. Er zijn ook soorten die hun nest, of de locatie het hele jaar als rustplaats gebruiken of elk jaar weer opnieuw gebruiken, zoals de gierzwaluw, huismus en veel roofvogels.

De Wet

In Nederland hebben we de Wet natuurbescherming. In deze wet is aangegeven dat er geen verstoring, op welke manier dan ook, mag plaatvinden bij alle inheemse vogels, hun nesten en eieren. In die wet staat dat alle nesten in het broedseizoen beschermd zijn. Buiten het broedseizoen geldt dit ook voor de vaste nesten en rustlocaties. Het broedseizoen is vastgelegd van 15 maart tot 15 juli. Binnen die dagen mag er dus geen verstoring plaats vinden. Is het toch noodzakelijk om in deze tijd iets te doen in de buurt van een nest wordt er speciale ontheffing aangevraagd bij de provincie.

Gedragscodes worden gezien als handvatten om zorgvuldig te handen. Door te handelen volgens de gedragscode kan schade aan vogels, maar ook andere planten en dieren worden voorkomen of tot een minimum worden beperkt. Bijvoorbeeld het niet te dicht bij een dassenburcht komen tijdens het werk of een groot aantal meter rond een nest -ook wel horst genoemd- van een havik weg blijven.

Wanneer het toch noodzakelijk is werkzaamheden uit te voeren waarbij vogels of andere beschermde flora of fauna verstoord word, moet er ontheffing op de Wet Natuurbescherming worden aangevraagd. Deze wordt pas gegeven wanneer er wordt voldaan aan de volgende 3 voorwaarden:

1. er mag geen andere bevredigende oplossing zijn;
2. er moet een publiek belang in het geding zijn, en
3. de maatregelen mogen niet leiden tot een verslechtering van de staat van instandhouding van de betreffende soorten.

Vaak wordt er bij een ontheffing als voorwaarden gegeven om de gemaakte schade te compenseren. Dit kan bijvoorbeeld door op de juiste manier nieuwe nest locaties te creëren, of de natuur op een andere manier een handje te helpen.

Zorgplicht

Naast deze hele papiermolen van rapporten, regelgeving en handtekeningen blijft er altijd de zorgplicht. Of dieren en planten nu beschermde soorten zijn of niet; zorg er voor dat je schade aanplanten en dieren altijd voorkomt. We moeten er samen voor zorgen dat we zorgvuldig omgaan met onze omgeving. Niet alleen voor ons zelf, maar ook die van de flora en fauna om ons heen.

‘Mag ik straks de haag nog snoeien?’

De Wet natuurbescherming en de zorgplicht geld net zo goed voor vogels in de stad als vogels in een natuurgebied, en daar heeft iedereen zich aan te houden. ‘Mag ik niets meer in de tuin tussen maart en juli?’ dat valt gelukkig mee. Wat ik je aanraad, hou je aan de zorgplicht. Hou je haag een paar dagen voor het snoeien even goed in de gaten of er veel vogel activiteit is. Neem een kijkje tussen de bladeren en kijk of je een nest ziet. Niets gezien? Dan kan je je haag rustig snoeien. Het is echter altijd lastig om dit met alle zekerheid te bepalen. Kom je tijdens het snoeien toch een nestje tegen? Ga er met een grote boog omheen om de gemaakte schade te beperken.

Zo min mogelijk schade veroorzaken? Snoei pas na het broedseizoen of gewoon lekker niet en geniet van een tuin vol natuur.

Toch nog vragen over de Wet natuurbescherming, benieuwd naar beschermde soorten of een gedragscode? Check de site van de RVO via deze link.