Een aantal bomen op de befaamde moshellingen van Elswout stierf afgelopen jaren af. En juist de bomen met hun schaduw zijn zo belangrijk voor het behoud van de moshellingen. De komende twee jaar gaat Staatsbosbeheer aan de slag met een boomherstelplan voor dit deel van Buitenplaats Elswout. Voor bezoekers betekent dit dat een deel van een pad tijdelijk wordt gesloten, andere paden blijven begaanbaar. Bezoekers kunnen bijdragen aan het herstel, door op de paden te blijven en de moshellingen niet te betreden.

Het boomherstelplan is onderdeel van het veel grotere plan van Staatsbosbeheer om Elswout verder te ontwikkelen als gastvrije, culturele buitenplaats. Hierbij worden meerdere projecten uitgevoerd met als doel de natuur, cultuurhistorie en beleving te versterken.

Cultuurhistorie

Rond 1970 kwam Buitenplaats Elswout in beheer bij Staatsbosbeheer en sinds die tijd zet de beheerder zich in om de cultuurhistorische moshellingen uit de Engelse Landschapsstijl te behouden en beschermen. Bovendien hebben de moshellingen, door het grote aantal soorten mos, een hoge ecologische waarde.

Nutriëntentekort

Voor het behoud van de moshellingen is het van belang dat het bladerdak van de bomen de warme zon tegenhoudt, zodat het mos daar kan groeien. De bomen verliezen in de herfst veel blad, dat op het mos valt. Een dik bladerdek verstikt de bijzondere mossen en worden daarom verwijderd. “Dit verwijderen van de bladeren om de mossen te beschermen, leidt echter tot een tegenstrijdigheid”, vertelt boswachter Anne Voorbergen. “Doordat decennialang de bladeren zijn verwijderd om de mossen tegen verstikking te beschermen, zijn ook jaarlijks nutriënten weggehaald. In combinatie met de droogte en warme zomers van afgelopen jaren was dit funest voor sommige bomen op de moshelling”.

Herstelplan

Staatsbosbeheer heeft zich laten adviseren door experts van Boomadvies Nederland en gaat de komende jaren werken aan de groeiplaatsverbetering van bomen op de moshellingen. De nutriënthuishouding wordt verbeterd door op bepaalde plekken een strooisellaag van gecomposteerd blad en snippers aan te brengen. Bovendien krijgen sommige bomen een extra nutriënteninjectie. Dat doet Staatsbosbeheer door een pijp zo’n 60 cm de grond in te steken en daar organische boomvoeding aan toe te voegen. Na twee jaar kan door middel van grondboringen worden bekeken of de maatregel het gewenste effect op de bodem heeft gehad. Een aantal bomen moet worden verwijderd. Ze zijn te zwak voor herstel en in de toekomst een gevaar, omdat ze naast een wandelpad staan. Staatsbosbeheer gaat deze zwakke bomen verwijderen en plant daar nieuwe bomen terug. Daarbij worden soorten gekozen die beter tegen de droogte en warmte kunnen en die passen op de buitenplaats.

Pad na onderhoud tijdelijk niet toegankelijk

Omdat Staatsbosbeheer werkt aan herstel van de bodem zal na het groot onderhoud het pad voor  twee jaar een pad nabij de moshellingen worden afgesloten. De bodem is daar verdicht en kan zich zonder betreding met de aangebrachte nutriënten herstellen. Op de plek waar het pad wordt afgesloten, komt een hek met uitleg over het project. De hoofdpaden blijven toegankelijk, zodat bezoekers tijdens de herstelperiode nog steeds van de iconische moshellingen kunnen genieten.

Begaanbaarheid voor bezoekers

De moshellingen zijn enorm kwetsbaar voor betreding. Daarom staan er waarschuwingsbordjes ‘moshellingen niet betreden’. De boswachters zien, zeker met de drukte van afgelopen jaar, dat niet iedere bezoeker zich daar aan houdt. Hierdoor zijn delen van de moshelling beschadigd. “Dat heeft jarenlang herstel nodig”, aldus boswachter Anne. Staatsbosbeheer roept bezoekers op zich aan de spelregels van deze unieke buitenplaats te houden en op de paden te blijven.