Nu luisteren we nog naar de wind die waait door de bomen, maar als de Goedheiligman is vertrokken, klinkt er een heel ander geluid op Elswout…De midwinterhoorns komen langs!

Op 17 december wordt de buitenplaats omgetoverd in een sprookje met duizenden lichtjes en de prachtige klanken van 15 midwinterhoorns. Samen met mijn collega’s nodig ik iedereen uit voor een nachtelijke wandeling, waarbij kaarsjes en hoorns je leiden over donker Elswout. Aan het einde van de route wacht verhalenverteller Wijnand Stomp ons op met een van zijn meesterlijke vertellingen, een kampvuur en warme chocolademelk.

Het blazen op midwinterhoorns is een traditie die stamt uit de 9e eeuw en kwam vooral voor in Twente en de Achterhoek. Midwinterhoorns worden bespeeld tijdens de wintermaanden van de advent tot aan Driekoningen. In vroeger tijden waren mensen bang dat het licht niet meer terug zou keren. Het blazen op de midwinterhoorn was een gebruik om het licht terug te halen en de boze geesten te verjagen. Later is er door de kerk een andere betekenis aangegeven: het aankondigen van de geboorte van Christus. De hoorns werden ook gebruikt als signaalhoorns om boodschappen door te geven, een soort voorloper van de mobiele telefoon. Sinds 2013 staat het midwinterhoornblazen op de nationale inventaris immaterieel cultureel Erfgoed in Nederland. Hiermee is het door UNESCO erkend als levende traditie die door ouderen aan jongeren wordt doorgegeven

Ook in Noord-Holland zijn er midwinterhoornblazers, met ‘stamvader’ Piet Zomerdijk. Hij volgde een cursus midwinterhoorn bouwen en geeft sindsdien jaarlijks een bouwcursus en blaaslessen. Inmiddels zijn er in Noord-Holland zo’n 100 hoorns gebouwd en zo’n 50 actieve blazers. En 1 van deze blazers… is onze boswachter Marijke!

Marijke hoorde als kind het geluid van de midwinterhoorn voor het eerst tijdens een kerstnachtdienst op de hei bij Epe. Het magische oer-geluid in de donkere winternacht raakte haar diep. Jaren later ontmoette ze Piet Zomerdijk die kwam vragen of hij stammen voor midwinterhoorns in het bos mocht uitzoeken. Van het een kwam het ander. Marijke nam deel aan de cursus, koos haar eigen berk in het bos uit en zaagde die eigenhandig om. “De meeste mensen bouwen een hoorn in een week of zes”, ik heb nog een volledige baan en heb er dus iets langer over gedaan.” uiteindelijk was de hoorn na 2 jaar hakken af. Inmiddels doet ze als ‘benjamin’ van de groep al een paar jaar mee. Haar grote wens dit jaar is om de midwinterhoorns op Elswout te laten klinken. De Buitenplaats is al zo magisch en mystiek in deze tijd van het jaar en daar past het geluid van de midwinterhoorns prachtig bij. De groep ‘van hakken komt blazen’ speelt op verschillende locaties in het bos. Het zal een bijzondere ervaring worden zo vlak voor de kerst!

Ook langskomen op winters Elswout op 17 december? De midwinterhoornwandeling vindt plaats tussen 18.00 tot 20.00 uur. Zie voor tijden, kosten en aanmelden www.staatsbosbeheer.nl/winterwandelingelswout

Tekst met dank aan Marijke van Langen & Piet Zomerdijk

(Gepubliceerd als column in het Bloemendaals Nieuwsblad)