Een mooi exemplaar van de knoflookpad (foto: Alex Zuijdervliet)

't Merkske, een kleinschalige cultuurlandschap bestaande uit een netwerk van houtwallen, kleine percelen bos, (natte)graslanden, poelen en akkers, is uitermate geschikt voor vele dier- en plantensoorten. Staatsbosbeheer herintroduceerde de afgelopen jaren de boomkikker en de knoflookpad. Met succes.

Al aan het eind van de jaren ‘90 werd geconstateerd dat het verspreidingsgebied van de knoflookpad in Nederland almaar kleiner werd. In 2012 waren nog slechts een kleine 40 vindplaatsen in Nederland bekend. In België stond de knoflookpad er nog slechter voor. Het verspreidingsgebied van dit met uitsterven bedreigde amfibie in België is sowieso al kleiner dan dat in Nederland. Enkel in Belgisch Limburg kwam de soort nog voor. In de rest van Vlaanderen en Wallonië was de soort ondertussen uitgestorven. In 2008-2010 wees een project in Belgisch Limburg uit dat er hooguit nog een honderdtal knoflookpadden overblijven, verspreid over vier, misschien vijf kleine populaties. Nederland telde nog enkele relatief grote populaties, verspreid over het land.

Om de knoflookpad in Noord-Brabant te behouden, is in opdracht van de provincie Noord-Brabant dit jaar een herintroductieprogramma gestart. In 2010 werden al introducties in Gelderland en Nederlands Limburg uitgevoerd. In juli 2012 werden de eerste 2.500 knoflookpadlarven na ongeveer 40 jaar afwezigheid geherintroduceerd in het beekdal van ‘t Merkske, een uitgestrekt grensoverschrijdend stroomgebied (6.000 ha waarvan 1.200 ha natuur) gelegen tussen Baarle-Nassau en Hoogstraten. Het gebied is vanwege het kleinschalige cultuurlandschap, bestaande uit een netwerk van houtwallen, kleine percelen bos, (natte)graslanden, poelen en akkers uitermate geschikt voor vele dier- en plantensoorten. Staatsbosbeheer heeft de afgelopen jaren onder andere veel aandacht besteed aan amfibieën. Een eerdere herintroductie van de boomkikker bleek succesvol.

De in het beekdal van ‘t Merkske nieuwe aangelegde poelen en herstelde oude, natte laagtes vormen in ieder geval ideale kraamkamers. Staatsbosbeheer legde speciaal voor de knoflookpad akkers aan. Al deze factoren samen maakten het gebied geschikt voor herintroductie.
Door jaarlijks te monitoren is te zien dat niet allen de populatie boomkikkers toe is genomen maar ook die van de knoflookpad. Samen met Belgische collega’s van Agentschap Natuur en Bos worden dagelijks schermen en fuiken gecontroleerd. Dit leverde begin april een paar mooie exemplaren op van de knoflookpad, een soort die zich normaal gesproken verstopt door zich in de bodem in te graven en vaak alleen waar te nemen zijn door met een hydrofoon te luisteren in de poelen.

Wil je meer weten over het schitterende gebied? Bekijk dan de uitzending van Vroege Vogels die op pad gingen met onze boswachters en andere professionals die zich bezig houden met de ontwikkeling van natuur.