Dit voorjaar waren de Schotse Hooglanders in het Vresselsbos bij St. Oedenrode op tv bij BinnensteBuiten. Ze lopen in de natuurkern, rond de vennen. In de randen van het gebied heeft het bos een andere functie. Hier groeien de bomen die verwerkt worden tot planken, papier enz. In deze blog vertel ik je hier meer over.

Verschillende ‘bos-functies’

In het Vresselsbos heeft het bos verschillende functies. De natuurkern rond de vennen, waar we inzetten op natuur, met een goede waterhuishouding en diversiteit van planten en dieren. Rondom ligt een schil waar we werken aan een gemengd bos voor kleinschalige houtproductie.

Al zo’n 15 jaar zijn er geen boswerkzaamheden in het Vresselsbos gedaan. In diverse vakken zijn de resultaten hiervan duidelijk te zien. Eentonige bosvakken met bomen die erg dicht op elkaar staan en geen ruimte hebben om goed te groeien. In andere vakken vreet de letterzetter (een kevertje) aan de fijnsparren waardoor deze dood gaan, de stammen hangen als mikadostokjes in elkaar.

Van eentonig naar soortenrijk bos

Na de oorlog was er in Nederland veel vraag naar hout. Er werden eentonige bossen aangelegd met snelgroeiende bomen als douglas, fijnspar en grove den. Bij een aantal bosvakken in Vresselbos is dit nog zichtbaar. In deze vakken staat één soort boom, wat ze kwetsbaar maakt voor plagen en ziektes. Ook de bodem raakt uitgeput, Een gezonde bodem heeft zowel naald-, als bladafval nodig. In een gezonde bodem is veel bodemleven. Bodemdiertjes zorgen dat naalden en bladeren worden omgezet in voedzame grond, waar gezonde planten, struiken en bomen op groeien. Staatsbosbeheer wil deze gezonde bossen de ruimte geven zich te ontwikkelen.

Boswerkzaamheden

Vanaf medio september 2021 staan er boswerkzaamheden gepland in het Vresselsbos. Er wordt hoofdzakelijk gewerkt ten westen van het Vogelsven. In dat deel van het bos gaan we ‘dunnen’ voor de houtoogst. Dat betekend dat we een aantal bomen weghalen, zodat andere bomen meer licht en ruimte krijgen om te groeien. We oogsten niet meer dan er bijgroeit. Er komt meer ruimte in het bos waardoor jonge bomen de kans krijgen te ontkiemen. Hier en daar staat bijv. al een eik, deze laten we bewust staan zodat hij voor nieuwe eikenboompjes kan zorgen.

We wegen steeds zorgvuldig af welke bomen geoogst worden. Bomen krijgen een markering (gekleurde stippen of strepen), het zogenaamde blessen. Bomen vellen gebeurt met een oogstmachine, een ‘harvester’. Deze geavanceerde houtoogstmachine kan nauwkeurig en precies werken. Hij velt en onttakt de bomen en zaagt de stam in stukken van de gewenste lengte. De stammen worden opgestapeld langs de paden, in afwachting van transport naar de zagerijen. De bossen van Staatsbosbeheer zijn FSC®- gecertificeerd.

Nieuw bos

Sommige vakken staan vol met bruine, dode fijnsparren. Dat komt door het kevertje de letterzetter. Onder de bast doorvreet hij de sapstroom, waardoor de boom geen voeding meer op kan nemen en dood gaat. Ook de fijnsparren die nog een beetje groen zijn verwijderen we, op termijn worden ook zij aangevreten en gaan dood. De kale stukken bos planten we weer in met verschillende soorten jonge bomen. Zo helpen we het bos een handje in de ontwikkeling naar een gezond bos.

Van boom naar plank

Wist je dat iedere Nederlander gemiddeld 1m3 hout per jaar gebruikt? Denk aan je meubels in huis, het papier waarop je schrijft of het hout in je vuurkorf in de achtertuin. Al dat hout komt van over de hele wereld, en op kleine schaal dus ook uit Nederland. Van de rechte stammen worden planken gezaagd, van het andere hout OSB-platen, of bijvoorbeeld papier. Zo winnen we op kleine schaal Nederlands hout, wat je een paar maanden later in de winkels kunt kopen.

Ecologie

Voor aanvang van de werkzaamheden bekijken we of er dassenburchten of broedbomen van roofvogels aanwezig zijn in het werkgebied. En als die er zijn, nemen we maatregelen om deze te beschermen. Zo weet de harvester waar hij uit de buurt moet blijven. We doen dat volgens de richtlijnen van de Gedragscode Bosbeheer.

Toegankelijkheid

In het Vresselsbos is veel recreatie. Een aantal paden gaan we tijdens de werkzaamheden afsluiten vanwege veiligheid. De MTB-route en de ruiterroute worden afgesloten. De wandelroutes blijven wel open. Ook het hondenlosloopgebied is open. LET OP! hier moet de hond voor deze paar weken wel aan de lijn. Met informatieborden wordt een en ander aangegeven in het bos.

De paden kunnen tijdelijk minder goed begaanbaar zijn vanwege de werkzaamheden. Ze worden zo snel mogelijk hersteld. Dit wordt gedaan zodra het werk klaar is en in een periode dat de paden goed droog zijn.

Wil je meer weten over het bosbeheer van Staatsbosbeheer? Via deze link vind je meer informatie en een filmpje. Wil je de uitzending over de Hooglanders nog eens zien? Klik dan hier.