De Deurnsche Peel is een uniek natuurgebied met bijzondere hoogveennatuur, een gebied dat het beschermen meer dan waard is!

Het is vandaag precies een jaar geleden dat er een grote brand uit brak in de Deurnsche Peel. Op maandag 20 april 2020 greep het vuur in korte tijd om zich heen, en zette uiteindelijk 710 hectare natuur in het hoogveengebied in brand. De brand had een grote impact op de natuur, maar ook op vele hulpverleners, omwonenden en collega’s. Een jaar later blik ik terug op deze ingrijpende gebeurtenis, aan de hand van foto’s en momenten die veel indruk op mij (en anderen) hebben gemaakt.

Maandag 20 april

Ik weet het nog goed, het gevoel dat me overviel toen ik enkele honderden meters verwijderd was van het oprukkende vuurfront, dat zich met angstaanjagende snelheid verspreidde. Ik voelde me machteloos en klein. De brandweer was snel ter plaatse, en niet veel later werd ook de hulp van defensie ingeroepen met helikopters. Het was indrukwekkend om te zien dat iedereen zich zo hard inzette om de brand onder controle te krijgen, maar later zou blijken dat het nog 2 maanden zou blijven nasmeulen voordat het vuur écht uit was.

Sporen van de brand

Als je nu door de Deurnsche Peel loopt, zie je op sommige plekken nauwelijks meer dat het gebied een jaar geleden op zijn kop stond. Ik vond het bijzonder om te zien hoe snel de natuur zich, soms slechts enkele dagen nadat het had gebrand, alweer tot leven kwam. De planten liepen weer uit, en de vogels kwetterden alweer fanatiek in de kale bomen. Blijkbaar werd het zwartgeblakerde maanlandschap toch al weer snel geschikt geacht om naar voedsel te zoeken of een nestje te bouwen. De natuur is zeker veerkrachtig, maar helaas zijn de planten die vooral van de brand profiteren het pijpestro en de adelaarsvaren. Soorten die juist ook een groot aandeel hebben in het brandgevaarlijker maken van het gebied.

Op andere plekken zijn de sporen van de brand nog veel beter zichtbaar. De zwartgeblakerde berken staan er somber bij. Bij sommige bomen is het veen enkele decimeters weggebrand, waardoor hele wortelstelsels bloot zijn komen liggen. Gelukkig zien we wel dat de typische hoogveensoorten, zoals het veenmos, veelal gespaard zijn. De meeste hoogveensoorten gedijen goed in een vochtige omgeving, en natte natuur is gelukkig een stuk minder brandbaar.

Onderzoeken en aanbevelingen

Naar aanleiding van de brand zijn vorig jaar verschillende onderzoeken uitgevoerd, waar aanbevelingen uit naar voren zijn gekomen. Hier schreef ik eerder al een blog over. Op de lange termijn zal vernatting van het natuurgebied gunstig effect hebben op de brandveiligheid. Binnenkort gaat project Leegveld van start, wat al een grote stap in de goede richting zal zijn. Maar ook voor het verbeteren van de brandveiligheid op korte termijn wordt een hoop werk verzet. Zo zijn er schapen ingezet voor begrazing en zijn er stukken gemaaid, om de hoeveelheid brandbare massa (van voornamelijk adelaarsvaren en pijpestro) te verminderen. Ook heeft er onderhoud aan kades plaatsgevonden en zijn enkele percelen met dode naaldbomen gekapt.

Balans tussen natuurbescherming en brandveiligheid

De brand in de Deurnsche Peel was een grote ramp, niemand heeft een brand als deze gewild. Het is daarom goed om te zien dat de brand ervoor zorgt dat er intensiever wordt samengewerkt tussen de verschillende partijen, en dat er nu meer aandacht is voor het integreren van brandveiligheid in natuurbeheerplannen. We hebben immers te maken met een steeds extremer wordend klimaat, met naar verwachting langere periodes van extreme droogte. Het is daarom een gedeelde verantwoordelijkheid om te zorgen dat zowel brandveiligheid als natuurbescherming de volle aandacht krijgen. Zodat we de kwetsbare hoogveennatuur kunnen beschermen, maar ook kunnen werken aan een veilige omgeving voor de mensen die er wonen.

Meer beelden van de Peelbrand

Vorig jaar zijn er verschillende opnames gemaakt in de Deurnsche Peel tijdens en na de brand. Onder andere L1 heeft er een documentaire over gemaakt, deze is hier terug te zien. Ook is er een 360 graden panorama foto gemaakt met een drone, deze is hier te bekijken.