Iedereen kan zich er nog wel iets van herinneren, het hoogwater in Limburg, nu precies een jaar geleden. Hoe kijken we nu terug naar wat er zich destijds heeft afgespeeld? En hoe ziet de natuur er nu uit?

Niet zomaar een bui

Het begon allemaal in delen van België en Duitsland, hier ontstond de eerste wateroverlast door grote plensbuien. Dit zorgde weer voor een hoge waterstand in de Maas, Geul en Gulp. Gelukkig zijn de gebieden gelegen aan de Maas jaren daarvoor ingericht om overstromingen te voorkomen, doordat de Maas al eens eerder is overstroomd in 1993 en 1995. Dit heeft een goede uitwerking gehad op het water van 2021. De hoeveelheid water wat door de normaliter ruim 200 meter brede rivier stroomde was niet meer te vergelijken met voorgaande jaren. Omdat ook de Geul en Gulp water probeerde weg te lozen richting de Maas ontstond er een terugslag, het water van de Maas werd terug de kleine zijtakken ingeduwd waardoor het waterpeil maar steeg en steeg, en de gebieden langzaam maar zeker onder liepen. Van de Maas en hoe we haar kennen was niets meer te zien.

De koeien en paarden op de dijk

Omdat er in vrijwel alle gebieden aan de grensmaas geen droge plekken meer waren moesten de koeien en paarden van Free Nature geëvacueerd worden. Dit was een hele klus onder de tijdsdruk van het water en de grootte van het gebied. Er werd namelijk meer water voorspeld dan bij de laatste overstroming in 1995, wat betekende dat het gehele gebied onder zou lopen. Het ging om 300 hectare natuur en 180 dieren die geëvacueerd moesten worden tussen Bosscherveld en Geulle. Omdat tegelijkertijd de A2 vast liep hadden we geen mogelijkheden meer om de runderen naar andere gebieden te verplaatsen. De enige mogelijkheid was op de dijk die gelegen is in de Grensmaas. Hier hebben de dieren hun plek tijdelijk kunnen vinden, in afwachting wat het water nog zou gaan doen. 

Overstekende vissen

Ondertussen steeg ook het water nabij het Bunderbos. Door de druk van het water kwam ook het kwelwater omhoog, wat er weer voor zorgde dat het water in de visvijver steeg. Tijdens onze controle ronde kwamen we wel een heel gek fenomeen tegen, de karpers zwommen gewoon over de weg! Alle vrijwilligers en leden van de visvereniging, boswachters van Staatsbosbeheer en vrijwilligers afkomstig uit het hele land zijn die dag bezig geweest om de karpers terug het gebied in te duwen.

Huisraad, boterkuipjes en veel afval

Naarmate het waterpeil langzaam weer daalde, kregen wij te zien waar we de komende maanden mee te maken gingen krijgen. Steeds meer afval, huisraad en vooral boterkuipjes verschenen aan de oppervlakte. Een dikke laag vuil had zich verspreid over het gehele gebied. Hier kregen we te maken met zowel het leed van de natuur, als de realisatie wat andere mensen hebben meegemaakt in de afgelopen dagen. Alles was te vinden, van tuinstoelen tot kinderspeelgoed, van slippers tot bankpasjes en rijbewijzen. dit alles lang verspreid over grote afstanden. Waar er een laagte in het gebied te vinden of het water werd geremd lag het afval meters dik. Hier hadden we onze handen flink vol aan. Met inzet van vele aannemers, maar vooral de vrijwilligers die uit het gehele land afreisden naar Zuid-Limburg, hebben we uiteindelijk een flinke slag kunnen slaan. 

Hoe is het nu met…

Wanneer je nu door de grensmaas loopt kom je af en toe nog eens een boterkuipje tegen. Op sommige plekken ligt wat meer afval, dit komt doordat we het hoogwater van de winter al weer hebben gehad. Wanneer enigszins het water stijgt merken we gelijk wat voor een afval er nu nog in het water zit. Van kleine stukjes plastic tot autobanden. Het gebied is nog lang niet helemaal schoon. Maar er zijn ook mooie gebeurtenissen. De koeien en paarden staan al geruime tijd weer op hun eigen plekje, de vissen zwemmen weer in hun eigen vijver, en de Maas is weer zoals we haar kennen.

Dankwoord

We spreken een grote dank uit naar alle vrijwilligers en betrokkenen die ons door deze tijd hebben gesleept, de motivatie en inzet hebben getoond om samen met ons de rotzooi weer op te ruimen. Zonder deze hulp waren we niet zo ver gekomen. 

Foto’s gemaakt door Niki Jasper