Eikelmuis in bloeiende meidoorn (foto Wesley Overman)

Een bijzonder beestje leeft teruggetrokken in en rondom de bossen van Zuid-Limburg. Met zijn dievenmasker en een lange pluimstaart met zwart uiteinde sluipt dit aaibare diertje in het donker rond. Bovendien houdt het een heel lange winterslaap. Misschien weten we hierom nog maar bijzonder weinig van de eikelmuis of het 'fruitdiefje', zoals het diertje ook wel wordt genoemd.

Behalve dat ze in aantal hard zijn achteruitgegaan. En dat ze nog maar in een enkel gebied voorkomen. Vandaar dat de Zoogdiervereniging 2022 tot het ‘Jaar van de Eikelmuis’ heeft uitgeroepen.

Eikelmuis

De eikelmuis is geen echte muis, maar een slaapmuis. Geen wonder, ze ligt de hele winter opgerold op een veilig plekje om een maandenlange winterslaap te houden. Die winterslaap houden ze bijvoorbeeld in een dassenburcht of in een holle boom in een beschermd mosnest. Dat is het moment dat ze soms wel eens gezien worden. Ze overwinteren namelijk graag in nestkastjes, schuurtjes, tuinhuisjes of op zolders.

In het voorjaar als de omgevingstemperatuur ongeveer 15 °C is, worden ze wakker. Nu zo ongeveer dus. Dan breekt de voortplantingsperiode aan. Vanaf mei worden na een draagtijd van ongeveer drie weken de eerste jongen geboren. Dat zijn er meestal zo’n vier tot zes. Ze maken dan ronde nesten van mos. Vaak in holle bomen, spleten tussen de mergel of in speciale eikelmuisnestkasten. Soms maken ze handig gebruik van een oud eekhoorn- of vogelnest. Een enkele keer bouwen ze een eigen nest.

Met zijn grote oren en bolle ogen is het een typische nachtelijke jager. Ze eten van alles, maar hebben een voorkeur voor dierlijk voedsel zoals insecten, slakken of zelfs jonge vogels. Daarnaast eten ze plantaardig voedsel. Zeker in het najaar worden veel vruchten en noten gegeten. Hier bouwen ze hun vetvoorraad voor de winter mee op. In oktober is het winterseizoen aangebroken en zoeken ze weer een veilig plekje.

Jaar van de Eikelmuis

Niet alleen in Zuid-Limburg, maar in een groot deel van Europa gaat het slecht met de eikelmuis. Om het dier voor uitsterven te behoeden, worden maatregelen genomen. Ook in terreinen van Staatsbosbeheer. Zo zorgen we voor meer dood hout in bossen, en voor meer struikvorming door hakhoutbeheer. Ook verlenen we medewerking aan onderzoek. Uiteraard werken we samen met de Zoogdiervereniging en andere partners. Met het uitroepen van het ‘Jaar van de Eikelmuis’ hoopt de Zoogdiervereniging dat het beestje meer in de belangstelling komt te staan om ze nog beter te kunnen beschermen.

Wie meer wil weten kan terecht op de volgende internetpagina’s:

• Jaar van de Eikelmuis – Zoogdiervereniging
• Eikelmuis is een half jaar ‘van de wereld’ – Nature Today 
• YouTube kanaal Zoogdiervereniging 

Of adopteer een eikelmuis om zo bij te dragen aan de bescherming