Het is alweer zeven maanden geleden dat we werden opgeschrikt door de grote brand in de Deurnsche Peel. Een brand die door extreme omstandigheden onbeheersbaar werd, en nog wekenlang een grote invloed had op de natuur, op mijn collega’s en op de omgeving. Naar aanleiding van de brand zijn er drie onderzoeken gestart, waarvan de resultaten vandaag gepresenteerd zijn. Want 1 ding is duidelijk: een brand als deze willen we niet nog eens meemaken.

Ik weet het nog goed, toen ik die maandag 20 april gebeld werd door een collega. Niemand had toen op die eerste dag van de brand gedacht dat het zo’n grote impact zou hebben, en dat het zo lang zou duren voordat het vuur en het smeulende veen onder controle waren. Met man en macht is er wekenlang, dag en nacht, gewerkt door de verschillende betrokken partijen (lees hier een van mijn eerdere blogberichten over de brand). Al snel sprak de omgeving haar zorgen uit over de situatie. Een brand in de Peel is van alle tijden, maar nog niet eerder was er een brand van deze omvang.

Onderzoeken

Er zijn drie onderzoeken gestart naar aanleiding van de brand: 1) naar het ontstaan en verloop van de brand, 2) naar de bestuurlijke samenwerking tussen de verschillende partijen, en 3) naar de relatie tussen brandveiligheid en natuurbeheer. Het eerste onderzoek werd al eerder in september gepubliceerd, de andere onderzoeken zijn vandaag gepresenteerd op het provinciehuis in ’s-Hertogenbosch. De presentatie was voor iedereen live te volgen via een livestream op youtube. Uit de drie onderzoeken komen aanbevelingen naar voren over onder andere het beheer van het gebied, de bestrijding van natuurbranden, de samenwerking tussen de betrokken partijen om onbeheersbare branden te voorkomen en het zorgen voor regels met het oog op brandveiligheid in natuurgebieden. Meer informatie over de onderzoeken is te lezen op de website van de gemeente Deurne.

Resultaten

Uit de onderzoeken blijkt dat er afgelopen voorjaar sprake was van een extreme situatie en alle ingrediënten voor een grote onbeheersbare brand aanwezig waren. Door de droge periode was er veel fijne dode brandstof aanwezig in het gebied (pijpenstrootje en adelaarsvarens) en de brand vond plaats onder extreme omstandigheden (harde wind en extreme droogte), waardoor deze zich snel kon verspreiden. Verder geven de onderzoeken duiding aan het ontbreken van brandpreventie in Natura-2000 beheerplannen.

Aanbevelingen

Uit de onderzoeken komen bruikbare aanbevelingen naar voren. Een van de aanbevelingen is om de hoeveelheid brandbaar materiaal te verminderen in het natuurgebied met behulp van begrazing, maaien, of gecontroleerd branden. Op verschillende plekken is al ingezet op begrazing met schapen. Een andere aanbeveling is om de hoger gelegen niet afgegraven veenlocaties en de met veen opgeworpen ruggen af te graven. Deze hoger gelegen delen in het landschap smeulden tijdens de brand nog het langst na, terwijl de lagere en vochtige delen niet of nauwelijks brandden. Uiteindelijk streven we naar een gezond hoogveen ecosysteem, dat zelf veerkrachtig genoeg is om soorten als de adelaarsvaren en het pijpestro minder kans te geven. Samen met de veiligheidsregio en gemeente Deurne gaan we verder bekijken op welke strategische plaatsen welke maatregelen worden getroffen.

Ook staat project Leegveld op de planning, met als hoofddoelen uitbreiding van het huidige natuurgebied en vernatting. Uit de onderzoeken blijkt dat dit naar verwachting zal bijdragen aan de brandveiligheid van het gebied. Meer informatie over het project is te vinden op de website van Waterschap Aa & Maas. Momenteel liggen de plannen nog voor bij de Raad van State, in december wordt de uitspraak verwacht.

Hoe nu verder?

De verschillende partijen (Provincie Noord-Brabant, Veiligheidsregio Brabant Zuid-Oost, gemeente Deurne, Waterschap Aa&Maas, Staatsbosbeheer en de omgeving) zijn nu aan zet om samen aan de slag te gaan met de aanbevelingen. De eerste gesprekken hiervoor staan al gepland. In de tussentijd zetten we in op extra begrazing met schapen.

We kunnen niet voorkomen dat er nooit meer brand komt in het gebied. Wel kunnen we ervoor zorgen dat we leren van de brand van het afgelopen jaar, en er zoveel mogelijk aan doen om de risico’s op een dergelijke onbeheersbare brand te verkleinen.