De hazelmuis, vanwege zijn lange harige staart, zijn grote kraalogen en zijn grijpgrage vingertjes en teentjes ook wel aapje van het zuiden genoemd, komt alleen nog maar voor in het uiterste zuidoosten van Limburg. En gelukkig steeds meer blijkt uit tellingen!

De hazelmuis?
Een ontmoeting met een hazelmuis is een bijzondere verrassing. Met grote kraalogen kijkt hij zijn toeschouwer verwonderd aan. Makkelijk zal hij zich doorgaans niet laten zien. Want in het winterhalfjaar slaapt de hazelmuis, weggekropen in de humus, dag en nacht. In het zomerhalfjaar is hij vooral ’s nachts actief. De belangrijkste activiteiten van de hazelmuis is – naast slapen – voedsel zoeken, nestjes bouwen en jongen grootbrengen. Dat gebeurt allemaal in bomen en struiken.

Wat heeft de hazelmuis nodig
Zonder struikgewas is de hazelmuis verloren. Hij vindt hier voedsel en beschutting. Tevens vormen struiken en boomkruinen de enige mogelijkheid voor hem om zich over grotere afstanden veilig te verplaatsen door het landschap. Dan is hij op weg naar soortgenoten of naar nieuw leefgebied.
De kunst van het rennen over de grond beheerst deze acrobaat nauwelijks. Dat heeft te maken met de bouw van zijn pootjes.
Hazelmuizen leven dus vooral in struwelen en op de rijke overgangen van grasland naar bos. Daar bouwen ze hun nest en vinden ze hun voedsel dat bestaat uit zaden, bessen, knoppen en insecten.

Wat is er gebeurd
In natuurlijke landschappen met grote grazers zijn deze struwelen volop aanwezig. Daar groeit het struikgewas langs bosranden, in graslanden en op open plekken in het bos. In kleinschalige cultuurlandschappen komen struiken vooral als aanplant voor, in de vorm van hagen en heggen langs perceelsranden en houtkanten langs holle wegen. Met het verdwijnen van het begraasde natuurlandschap en de aantasting van het kleinschalig cultuurlandschap kreeg de hazelmuis een flinke klap want zijn gebied om in te leven was akelig ver verdwenen.

En nu?
Staatsbosbeheer heeft de laatste jaren heel gericht beheer uitgevoerd in onder meer het Vijlenerbos om het leefgebied van de hazelmuis te vergroten. En met succes blijkt.
Niet alleen de hazelmuis profiteert van dit beheer. Ook de sleedoornpage, geelgors, grauwe klauwier, levendbarende hagedis en hazelworm zijn hier blij mee!

Hoe weten we dat het beter gaat met de hazelmuis?
De soort wordt op de voet gevolgd in het NEM Meetnet Hazelmuizen. Dit meetnet volgt de trend in aantal: gaat de soort qua aantal voor- of achteruit? Het NEM meetnet levert statistisch betrouwbare trends over hoe het gaat met de populatie van de hazelmuis in Limburg. En deze populatie gaat vooruit; blijkt uit het volgende mooie natuurbericht van Nature Today!