Foto: Janneke de Groot. Levendbarende hagedis

Rond 1950 kwamen bijna alle reptielen die in Nederland voorkomen, ook voor in Westerwolde. Door veranderingen in het landschap is daar nu nog maar één soort van over; de levendbarende hagedis. De afgelopen jaren hebben we de gebieden waar deze hagedis leeft aantrekkelijker gemaakt. En waar mogelijk met elkaar verbonden. Bijvoorbeeld in het beekdal van de Ruiten Aa en het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze week hebben we in Lyskemeer gewerkt.

Afhankelijk van de omgeving

Reptielen hebben geen constante lichaamstemperatuur. Voor hun activiteit zijn ze sterk afhankelijk van de omgevingstemperatuur. Ze hebben vooral in de ochtend zon nodig om actief te worden. Ze warmen op in de zon, en koelen af in een schuilplaats. Zo regelen ze hun voorkeurstemperatuur. Omdat te kunnen doen, zoeken ze plekken met veel afwisseling. Meestal zijn dat structuurrijke heideterreinen op zand- en veengronden.

Levendbarende hagedis in Westerwolde

De meeste levendbarende hagedissen in Westerwolde vind je in grotere heideterreinen en langs oevers van vennen. Soms kan een berm met een open schrale begroeiing ook functioneren als leefgebied, of als verbinding tussen grotere gebieden. Maar juist deze schrale gebieden staan de laatste jaren sterk onder druk vanwege stikstofneerslag. De vegetatie verruigt en vergrast. Dat betekent minder open plekken, en dus minder plek om op te warmen voor reptielen. Daardoor verdwijnen reptielen uit het gebied en komen niet meer terug.

Lyskemeer in het zonnetje

Tegen de Duitse grens ligt het natuurgebied Lyskemeer. Een geïsoleerd bos en hoogveengebiedje mét levendbarende hagedissen. Dit leefgebied was aan het verruigen. Dankzij geld van de provincie Groningen hebben we hier wat aan gedaan. Er zijn bomen weggehaald en geringd. Dat ringen zorgt ervoor dat de sapstroom van een boom wordt onderbroken. De boom sterft daardoor langzaam, maar behoudt waarde voor de natuur. Verder zijn er wat struiken en bramen verwijderd zodat er meer zon op de bodem komt. Van die bomen en struiken die weggehaald zijn, zijn takkenrillen gemaakt zodat de hagedissen erin kunnen afkoelen of overwinteren. Tot slot is er ook wat verruiging van de bodem afgeschraapt.

Hopelijk helpen deze ingrepen om deze populatie levendbarende hagedissen in stand te houden.

Boswachter Jelka