Vandaag is het roze zaterdag in Groningen. Een dag die in het teken staat dat iedereen zichzelf mag zijn, het doorbreken van stigma’s en de verbinding tussen mensen. En die verbinding mag er zijn in alle soorten en maten. En dat geldt niet alleen voor mensen, ook dieren kunnen er wat van!

En dan beperk ik me voor het gemak even tot het vogelrijk. Binnen dit rijk komen allerlei soorten relaties voor: monogame paartjes, polyamoureuze vladderaars, gay-koppels, vreemdgangers, harems en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Gay-pinguïns
Vooral verhalen over vogels die hier niet van oorsprong in Nederland voorkomen, zijn vaak hot topic in het nieuws. Typ maar eens ‘homo pinguïns’ in op Google, en je vindt vele verhalen met koppen als: ‘Pinguïn-homokoppel steelt eieren van lesbisch stel’ en ‘Berlijns homo-pinguïn koppel adopteert ei’. Het laatste artikel gaat over de twee mannelijke keizerpinguïns Skipper en Ping, die al maanden een kinderwens hebben. Dit konden de verzorgers in de dierentuin zien, doordat ze probeerden stenen en vissen uit te broeden. Toen een vrouwtje een ei had gelegd en hier weinig aandacht aan besteedde, hebben de verzorgers het ei aan de beide mannen gegeven. Ze hielden het ei warm op hun voeten, in een plooi onder hun buik. Om en om, om het ei succesvol uit te broeden.

Ook in Nederland zijn er vogels die paartjes van hetzelfde geslacht vormen. Zoals bijvoorbeeld meeuwen, ganzen, lepelaars en sterns.

Wetenschap
Als we de wetenschap induiken, komen we terecht bij een Australische onderzoeker, Geoff McFarlane. Hij schrijft in 2010 in tijdschrift Animal Behaviour dat bij minstens 130 soorten vogels homoseksueel gedrag te zien is. Vaak hoor je mensen zeggen dat in de natuur er alles op gericht is om voort te planten. En voor die voortplanting heb je een mannelijk en een vrouwelijk exemplaar nodig. Maar in de natuur komt ook veel niet-reproductieve seks voor. Dieren die drachtig zijn paren, er wordt gepaard binnen hetzelfde geslacht en dieren die niet vruchtbaar zijn paren.

Op liefde gebaseerd?
Vogels kunnen ons niet vertellen op wat voor manier ze wel of niet genieten van hun relatie, of deze op liefde is gebaseerd ja of nee. Daar kunnen we alleen maar naar gissen. Onderzoeker McFarlane komt met de volgende beweegredenen om een homoseksueel paar te vormen: ‘een homosekusele relatie kan dieren helpen om agressieve interacties te voorkomen, ze bestendigen de onderlinge verhoudingen en werken zichzelf mogelijk op naar een hogere rang, waarmee ze toegang krijgen tot betere voedselplekken.’

Gelegenheidshomopaartjes

Zo worden er bij ganzen soms ‘gelegenheidshomopaartjes’ gevormd. Wanneer je geen partner hebt, sta je onderaan de hiërarchische ladder. Als je een partner hebt, sta je hoger en als je veel kinderen maakt, hoor je bij de top. Je ziet dat bij ganzen deze paartjes vaak familie van elkaar zijn, en zodra ze een partner van het andere geslacht kunnen krijgen, ze daarmee verder gaan.

Toch gaat het lang niet zo bij alle homopaartjes in het vogelrijk. Sommige blijven hun hele leven bij elkaar, tot de dood hen scheidt.

Onderzoek naar homoseksualiteit in het dierenrijk gaat door, er valt nog veel te leren. Dat komt vooral omdat dit gedrag tot nu toe alleen bij een klein aantal zoogdieren grondig is bestudeerd. Zelf hou ik wel van wat mysterie. Alles weten maakt ook niet gelukkig ;).

Boswachter Beppie