Het is rumoerig in en om de bossen bij Ter Apel. We werken met man en macht én met varkens aan de natuur. Dat is nodig door het veranderende klimaat en door de neerslag van stikstof. Noodzakelijk dus, maar niet altijd leuk. We planten maar kappen ook, we wroeten en egaliseren, we maken kapot en versterken voor de toekomst. En ik moet je eerlijk zeggen dat ik het soms best ingewikkeld vind. Bovendien doen ook de zware voertuigen geen goed aan de natte (bos)paden. Dat herstellen we natuurlijk, maar dat kan pas als het weer langere tijd droog is.

De natuur helpen is nodig

Toch is het echt belangrijk dat we de natuur helpen, dat weet ik ook. Want ik zie het bos veranderen en verouderen en dat is echt zonde. We schreven er al eerder over maar de adelaarsvaren, die in de zomer zorgt voor een golvend groene bosbodem, verstikt en verslindt alles wat op wil komen. En dat maakt dat het bos zichzelf onvoldoende vernieuwt.

In deze blog vertel ik je wat we in en rond de bossen van Ter Apel allemaal doen. Ik maakte er ook een video over. Deze staat bovenaan deze blog.

Hoe we bijdragen aan een eeuwige toekomst voor het bos

#1 Het bos vernieuwen
Op 56 plekken in het bos maken we cirkels met een doorsnede van 30 meter. De zuurdere bodem daar maakt bijvoorbeeld dat de Adelaarsvaren zich steeds verder uitbreidt. En in de schaduw van deze plant, hebben jonge bomen geen kans. Het bos vernieuwt daarom niet meer genoeg en veel van de bomen die er groeien, horen er eigenlijk niet thuis. We doen dit werk niet alleen met de aannemer, ook de Akkervarkens helpen ons. Zij wroeten de wortels van de varen uit de bodem. En zijn de cirkels ‘schoon’ en is de bodem omgeploegd, dan planten we boomsoorten aan die hier van origine thuishoren. Daarover vertel ik in een latere blog én video meer.

#2 Mikado in het sparrenbos
Aan de randen van het bos rond Ter Apel zijn lang geleden sparrenbossen aangeplant. Deze bomen waren bedoeld voor de houtproductie. Maar door de droge zomers en de relatief natte winters, zijn deze bomen niet meer zo weerbaar. Ze produceren bijvoorbeeld minder hars dan een sterke boom. En dat maakt deze verzwakte sparrenbomen de pérfecte plek voor de letterzetter. Dit kevertje vreet zich een weg onder de bast van de spar. En komt de bast helemaal los, dan is de sapstroom doorbroken en sterft de boom langzaam af. Dat zie je duidelijk gebeuren in de vakken met sparrenbomen. Om ook dit bos te vernieuwen en te zorgen voor meer diversiteit, planten we inheemse boomsoorten aan. Maar voordat we dat kunnen doen, ruimen we eerst het bos op en maken we hier cirkels vrij met een ‘boomlengte’ doorsnee (ongeveer 20 meter) zodat er licht komt op de bodem.

#3 Weer ruimte voor heide langs de Ruiten Aa
Ter hoogte van het Roelagerbos, kronkelt de Ruiten Aa inmiddels weer mooi door het Westerwoldse landschap. Toen we deze meandering een paar jaar geleden terugbrachten, zaaiden we de oevers in met heidezaad. Mét succes ook, want afgelopen najaar bloeide de struikheide en dopheide hier prachtig. Je ziet helaas ook dat de bomen het goed doen op deze grond, en dat was niet de bedoeling. Daarom halen we de opgeschoten struiken en kleine bomen tussen het bos en de Ruiten Aa weer weg. Zo blijft de heide ruimte houden en biedt het plek en voedsel aan allerhande kleine dieren en insecten.

De rust keert terug

Je snapt misschien de gevoeligheid, maar hopelijk ook de noodzaak van deze werkzaamheden. Veel van het werk wordt deze maanden uitgevoerd. Planten doen we aan het begin van het nieuwe jaar, net als het herstellen van de wandelpaden, en dan, wanneer moeder natuur in het voorjaar weer tot leven komt, keert gelukkig ook de rust rond Ter Apel weer terug.

Boswachter Jelka