Grote modderkruiper

In De Lethe, een natuurgebiedje tegen de Duitse grens, leeft een bijzondere vis: de grote modderkruiper. De Lethe is het enige bekende leefgebied van deze vis in Oost-Groningen. De populatie grote modderkruiper in De Lethe was vroeger veel groter. Onder andere door ruilverkaveling is het leefgebied steeds kleiner geworden. Daarnaast wordt het huidige leefgebied slechter onder andere door verdroging. Daarom gaan we de komende weken het leefgebied van deze vis optimaliseren en vergroten.

Unieke vis

De grote modderkruiper heeft een langgerekt, rond lichaam. Zijn rug is donkerbruin tot roodbruin, zijn buik oranje en hij heeft zwarte strepen over de lengte van zijn lichaam. Rond zijn bek heeft hij tien bekdraden. Met behulp van deze draden tast hij de bodem af naar lekkere hapjes zoals wormen, muggenlarven en watervlooien. Ze kunnen ongeveer 30 cm lang worden. De grote modderkruiper leeft in ondiep water met een dikke modderlaag en plantengroei. De meeste vissen ademen via hun kieuwen. De grote modderkruiper kan ook via zijn darmen ademhalen. In drooggevallen wateren kan deze soort overleven door zich in de modder in te graven en lucht te happen. In de darmen wordt zuurstof uit de lucht opgenomen. De rest van de lucht ontsnapt door scheetjes. Dit is in Nederland de enige vis die dat kan. Hun dikke slijmlaag zorgt ervoor dat ze niet uitdrogen.

Modder graven voor de modderkruiper!

De aannemer start volgende week met het dunnen van de houtwallen langs de sloten. De bomen in deze houtwallen nemen veel water op uit de sloten. Daarnaast zorgen ze voor veel blad in de sloten en geven ze schaduw. Om dit te verminderen worden er bomen uit deze houtwal verwijderd. De houtwal verdwijnt niet, maar we maken ze wel wat dunner. Daarna worden er sloten uitgebaggerd. Sommige sloten zijn zo dichtgegroeid dat er nauwelijks nog water in staat. Deze sloten worden geschoond. Niet alle sloten worden gelijk dit jaar gebaggerd. Dit gebeurt in een paar fases verspreid over verschillende jaren. Op die manier houden de vissen een plek om te leven.

Tellen en meten van de vissen

Twee weken geleden heeft een onderzoeksbureau onderzoek gedaan naar de grote modderkruiper in De Lethe. Een zogenaamde nulmeting. Ze hebben geteld hoeveel dieren er waren en wat hun conditie was. Dit hebben ze gedaan door ‘elektrisch vissen’. Dit is een vangtechniek waarbij er plaatselijk een beetje stroom op het water wordt gebracht waardoor vissen naar het net zwemmen. Omdat deze vis zich graag ingraaft, is dit de enige manier om de vissen goed te kunnen bekijken en te meten. Daarna zijn ze allemaal weer losgelaten in de sloten. Over een paar jaar wordt dit onderzoek herhaald om te kijken of de werkzaamheden hebben geholpen.

Deze werkzaamheden kunnen we uitvoeren dankzij de provincie Groningen en het Programma Natuur. Met behulp van dit uitvoeringsprogramma kunnen wij kwetsbare biotopen (leefgebieden) in natuurgebieden herstellen en vergroten. Later dit jaar vertel ik jullie wat we nog meer gaan doen in Westerwolde.

Boswachter Jelka