Afgelopen week kreeg ik een e-mail van iemand die zich zorgen maakte over bruine eiken. Het is natuurlijk al weken droog, dus ik kan me goed voorstellen dat de link met droogte snel gemaakt is. Maar dat is voor deze eiken niet de reden om bruin te zijn. Maar wat dan wel?

Groene eikenbladroller

In de periode juni tot en met augustus legt het vrouwtje van de groene eikenbladroller (een kleine, lichtgroene vlinder) eitjes op de twijgen van de boom waar ze op overwinteren. Zoals de naam van deze vlinder al doet vermoeden, is dat de eik. Begin april komen de eerste eitjes uit en doen de rupsen zich tegoed aan het verse jonge blad van de boom. Ze vreten de hele boom kaal met als resultaat: geen groene maar bruine eiken!

Verdediging van de eik

Een boom wil groeien. Om goed te kunnen groeien is het belangrijk om goed in blad te komen. Via de wortels van een boom wordt water opgezogen. Met bladeren vangen bomen licht voor fotosynthese. Onder invloed van zonlicht, koolstofdioxide en water wordt door fotosynthese zuurstof en glucose gevormd. Deze suikers zorgen via de sapstromen voor de aangroei van hout in de stam en de takken, maar ook voor de groei van wortels. Zonder bladeren krijgt een boom dus geen voedsel binnen. Voor een boom is het dus belangrijk om goed in blad te komen. Bomen hebben verschillende manieren om zichzelf te verdedigen tegen vraat. De een maakt stekels (bijvoorbeeld hulst), maar de eik maakt looizuur.

Race tegen de klok

Looizuur is schadelijk voor rupsen. De concentratie looizuur in een blad stijgt tijdens het groeiseizoen. Het is voor een rups dus zaak om de buik vol te krijgen voordat de concentratie looizuur in het blad te hoog wordt. Dat moment is nu zo’n beetje aangebroken. Nu ze hun buiken vol hebben maken ze van de bladeren bladrollen. Hierin verpoppen ze zich.

Hoe nu verder met de bruine eiken?

In principe kunnen de eiken en andere loofbomen goed tegen de vraat van rupsen. Maar als eiken jaren achter elkaar kaalgevreten worden, kunnen ze op den duur wel verzwakken. Dit jaar zullen de bomen nog uitlopen tot mooie groene eiken en kunnen ze hun energie opkrikken.

Boswachter Jelka