Herfst - Dan zal ik zelf maar het zonnetje in huis zijn. Een uitspraak van Loesje en iets dat veel mensen denk ik herkennen … de vogels trekken naar het zuiden, de bomen laten hun bladeren vallen en sommige dieren bereiden zich voor op hun winterslaap. En wij mensen zijn vaak niet heel anders! Lekker warm binnen zitten met een glas rode wijn, bokbiertje, thee of chocomelk. Zeker weten … maar hoeveel lekkerder smaakt dat als je daarvoor naar buiten geweest bent om te fietsen of te wandelen!?

Naar Buiten

Wandelen kan bijna iedereen en er zijn veel mogelijkheden om een leuke route uit te stippelen, bijvoorbeeld via de activiteitenplanner van Staatsbosbeheer. Hier vindt je gemarkeerde routes van een paar kilometer lang tot halve marathons. Bovendien zijn er avontuurlijkere routes die alleen te voltooien zijn door nauwkeurig de routebeschrijving te volgen. Onze boswachterspaden zijn daar goede voorbeelden van en echte aanraders! En je kunt natuurlijk ook zelf een route samenstellen met een kaart of aan de hand van wandelknooppunten. Recentelijk hebben we overigens voor ‘t Roegwold op twee duidelijke kaarten de wandel- en fietsknooppunten in het gebied in beeld gebracht.

Bossen van Groningen

Ik krijg regelmatig de vraag over bossen in Groningen van mensen buiten de provincie … “zijn er wel bossen in Groningen, boswachter?” Die zijn er zeker! In de herfst voel ik me meer boswachter dan in welk ander seizoen dan ook. Vorige week wandelde ik in de oeroude bossen van Ter Apel bij onze buren in Westerwolde. Maar natuurlijk zijn er ook prachtige bossen in mijn eigen beheereenheid Duurswold & Oldambt. Denk bijvoorbeeld aan het het Adriaan Tripbos bij Sappemeer, het Emergobos bij Oude Pekela, het Bos op Houwingaham en het Nieuweschanskerbos bij Bad Nieuweschans.

Paddenstoelen

In de herfst staan de bossen vol met paddenstoelen vanwege de gevallen bladeren die een goede voedselbodem bieden. Paddenstoelen leven namelijk van de afbraak van organisch materiaal en hier is in de herfst geen gebrek aan. Daarnaast is de vochtige bodem bevorderlijk voor paddenstoelen die vooral uit water bestaan. Ook tijdens andere seizoenen zijn er paddenstoelen te vinden, maar in de herfst vieren ze hoogtij. Er komen meer dan 4.500 soorten paddenstoelen voor in Nederland.

Het is niet moeilijk om paddenstoelen te vinden in dit seizoen, maar om ze te herkennen kan ingewikkeld zijn. Gelukkig zijn er tal van boeken, gidsen en zoekkaarten te koop om je te helpen, bijvoorbeeld bij het IVN. Zoals altijd geldt wel: let op de regelgevende borden en wandel niet buiten de paden.

En terwijl jij naar paddenstoelen zoekt vinden de kinderen misschien wel kabouters, een uitje voor het hele gezin in bijvoorbeeld Steendam of Kolham.

Geuren van de herfst

Al die prachtige kleuren en geuren, alsof je door een schilderij loopt en dan mét geur en gevoel!

Veel mensen ruiken een typische geur in de herfst. Waar de een het omschrijft als melancholisch, associeert de ander het met warmte en vreugde. Wat je ook voelt, dat er een bijzondere geur hangt is zeker, maar waar komt de geur vandaan? Net als veel dieren bereiden planten en bomen zich voor op de winter, alleen kunnen zij geen wintervacht groeien … maar wel hun extra lagen laten vallen. Bladeren hebben als doel om voeding voor plant en boom te produceren door middel van fotosynthese. In de herfst slaat de balans van wat de bladeren opleveren en wat ze kosten aan energie om. Het is dan voordeliger om de bladeren los te laten, dit gebeurt dan ook op grote schaal.

Zodra de bladeren op de grond liggen, sterven ze en blazen ze hun laatste adem uit in de vorm van verschillende gassen. Deze gassen kunnen specifieke geuren hebben (zoals terpenen en koolwaterstoffen), of een chemische reactie aangaan met andere stoffen uit de lucht. Zo maken ze geurende verbindingen zoals bijvoorbeeld ozon (dat ruikt naar chloor). Bovendien herinnert de geur van rottende bladeren ons aan de herfst en scheiden veel paddenstoelen ook hun typerende geuren af.

Ruik je niets? Kneus dan een blaadje (verkreukel het tussen je vingers) en ruik er aan om de echte geuren te beleven!

Graag wil ik iedereen aansporen om naar buiten te gaan, de verandering die de herfst met zich meebrengt te omarmen en de zintuigen de kost te geven. Je zult er geen spijt van krijgen!