Heide, wie kent het niet. We hebben allemaal wel een beeld voor ogen als we aan heide denken. Vaak zijn dat beelden van paarse vlaktes met een enkele boom. Ook in Groningen hebben we heide. Het grootste heideterrein van onze provincie ligt in Westerwolde, in Ter Borg om precies te zijn. En op die heide wordt de komende periode gewerkt.

Stikstof

In Ter Borg lopen schapen en Schotse hooglanders die ons helpen in ons dagelijks beheer. Zij knabbelen aan de net opkomende bomen en de grassoorten. Hiermee voorkomen we dat de heide verandert in bos. Maar door de versnelde groei van planten en bomen is het grazen van deze dieren op dit moment niet voldoende. ‘Versnelde groei?’ hoor ik u denken… Vanwege stikstofneerslag wordt de bodem rijker aan voedingsstoffen. Hierdoor gaan bijvoorbeeld grassen en bramen sneller groeien en hierdoor verdringen deze soorten de heide. Bijvoorbeeld het pijpestrootje. Dit is een grassoort die wel in een heideterrein hoort, maar nu de overhand neemt. Daarnaast zorgt de groei van deze grassen, struiken en bomen voor verdroging van de bodem. Van de provincie Groningen hebben we een subsidie gekregen om herstelwerkzaamheden op de heide en rondom wat vennen uit te voeren.

Ringen

We voeren twee verschillende soorten herstelwerkzaamheden uit. De eerste actie die we ondernemen is het ringen van bomen in Ter Borg en bij wat hoogveenvennen in Sellingen. Met deze methode worden de sapstromen onderbroken waardoor de boom langzaam sterft. De boom blijft echter wel staan. Op deze manier is hij van grote waarde voor onder andere insecten.  Aan de andere kant onttrekt de boom nu geen water meer aan het omliggende terrein (wat vooral voor vennen heel nadelig is) en kan het geen zaad meer laten vallen (en dus niet voor verdere verbossing zorgt).

Plaggen

Het volgende wat we gaan doen is plaggen. Met plaggen wordt de bovenste laag van de grond verwijderd. Hierdoor ontstaat weer een nieuwe uitgangssituatie en kan de heide weer groeien. De plaggen worden gebruikt om de essen in de directe omgeving weer wat op te hogen.

Paars, of toch niet?

Veel mensen denken bij heide aan beelden van die paarse velden. Deze beelden hoef je voor Ter Borg niet te verwachten. Alleen heide heeft namelijk weinig variatie. En weinig variatie betekent ook maar een beperkt aantal soorten planten en dieren. In een natuurlijke heide heb je veel variatie in hoogte, in laagte, struiken, bomen, oude heide en nieuwe heide, maar ook veentjes horen bij dit landschap. In een natuurlijke heide zie je dan ook veel kleurverschil.

Natte heide

Er zijn verschillende soorten heide. Droge heide en natte heide. Wij richten ons nu op de natte heide, die bestaat uit mossen, grassen en gewone dopheide. Een diersoort die vooral op vochtige heide wordt aangetroffen is het heideblauwtje, een vlinder. Ook het veenbesblauwtje, een zeer zeldzame vlinder die nog maar op twee plekken in Nederland voorkomt, waaronder in Westerwolde, haalt z’n nectar uit dopheide. Door heide te herstellen hopen we ook het leefgebied van deze vlinder wat te vergroten.

Wandelen

Wil je dit heide terrein eens bezoeken? Onze groene wandelroute Ter Borg is net weer helemaal opnieuw bewegwijzerd. Veel wandelplezier!

Boswachter Jelka