Nu de bomen weer in blad staan valt het des te meer op. Veel essen krijgen nauwelijks blad en staan er maar armetierig bij. Dit wordt veroorzaakt door de essentaksterfte, een agressieve schimmelziekte waarvan de bomen niet herstellen. Vanaf medio juli, na het broedseizoen, gaan we weer van start met de noodzakelijke boswerkzaamheden als gevolg van de essentaksterfte.
In onze provincie zijn met name de kleibossen op het Hogeland en in Duurswold en Oldambt zwaar getroffen door de essentaksterfte. De meeste van deze dorpsbossen zijn in tussen 1970 en 1990 aangeplant in het kader van de ruilverkaveling. In sommige dorpsbossen zijn toen vooral essen aangeplant, andere dorpsbossen bestaan uit meerdere boomsoorten, waaronder ook de es. De zieke essen kunnen gemakkelijk omvallen. Zeker als het effect van de essentaksterfte nog wordt versterkt door het voorkomen van honingzwam. Voor de veiligheid van de bosbezoeker en voor de toekomstige ontwikkeling van het bos verwijderen we de zieke essen uit de dorpsbossen. Vooraf informeren we omwonenden over de boswerkzaamheden en gaan we in gesprek met over de verdere ontwikkeling van het bos. Want bos blijft bos.

Aanpak essentaksterfte

Medio juli 2017, na het broedseizoen, zijn we op het Hogeland en in Duurswold en Oldambt begonnen met het verwijderen van zieke essen. In de periode tot nu hebben we ongeveer een kwart van de dorpsbossen waar essentaksterfte speelt aangepakt.  De impact van de boswerkzaamheden is groot: de dorpsbossen met veel es, zoals bijvoorbeeld het bos in Middelstum, Usquert, het Huisweersterbos en De Hoogte in Heiligerlee zien er na het verwijderen van de zieke essen heel anders uit. In Middelstum, Kromme Elleboog (Finsterwolde) en Nieuw Scheemda zijn we nu nog bezig met het herstel van de paden. In sommige dorpsbossen moet het gezaagde hout nog afgevoerd worden. Op verschillende locaties planten we in de komende jaren nieuwe bomen.

Weer verder met aanpak

Afgelopen week ben ik hier en daar gaan kijken hoe de dorpsbossen/bosjes er nu bijstaan, een mooi klusje met dit mooie, warme weer. Hoewel het ontbreken van een dichte kroon van de essen me niet veel schaduw bood… Ik schrik toch van het bosbeeld dat ik aantref in sommige dorpsbossen, zoals het bosje Grashuis bij Meedhuizen, waarvan een groot deel uit es bestaat. De aantasting is hier fors.

Hoewel ik wel eens twijfelde of we niet te hard van stapel liepen met onze aanpak, realiseer ik me steeds meer dat het echt noodzakelijk is om de zieke essen te verwijderen. Want de essen herstellen niet van essentaksterfte. Ik moet er niet aan denken dat er een ongeluk gebeurt door omvallende essen. Na het broedseizoen gaan we weer van start met de noodzakelijke boswerkzaamheden als gevolg van de essentaksterfte. Voordat de werkzaamheden plaatsvinden wordt het bos geïnventariseerd op beschermde planten en dieren. Zo worden horstbomen (bomen met een roofvogelnest), bomen met holtes die niet direct gevaar opleveren en vitale essen gemarkeerd. Deze bomen blijven staan.

Omwonenden informeren

Om omwonenden van de dorpsbossen te informeren over essentaksterfte en de noodzaak van de boswerkzaamheden communiceren we vooraf op welke locaties we aan het werk gaan. Op verschillende locaties organiseren we excursies zodat we ook in gesprek kunnen gaan over de toekomstige ontwikkeling van het betreffende dorpsbos. Hiervoor ontvangen omwonenden een uitnodiging en de excursies kondigen we ook aan via de lokale media.
Meer informatie over essentaksterfte staat op onze website. Zie ook het document essentaksterfte – veel gestelde vragen 05-2018.

Het is een uitdagende klus voor ons. Belangrijk dus om het hoofd koel te houden … En dat doe ik onder meer door het nemen van een duik aan het einde van de warme werkdag!