“Het is erg nat”, je hoort het overal. Toch zijn langzamerhand bijna alle suikerbieten gerooid. Op de laaggelegen akkers zitten de aardappelen nog wel in de grond. Dat gaat dit jaar niet meer lukken om te rooien. Onze winterganzen weten daar trouwens wel raad mee. Ze kunnen de hele winter naar hartenlust op halfrotte en bevroren aardappelen foerageren. Met name rietganzen zijn hierin gespecialiseerd. Slapen doen de ganzen in waterrijke moerasgebieden en meren. De meren en moerassen rond de stad Groningen herbergen ’s winters duizenden slapende ganzen.

Dannemeer, kern van ’t Roegwold

In de ondiepe wateren van ’t Roegwold slapen ook ganzen. Het is een veilige slaapplek voor overwinterende ganzen omdat grondpredatoren weinig kans maken. Voor zwemmende of staand in enkeldiep water snoezelende ganzen blijft een vos niet onopgemerkt. Als de moerasbodem, in Dannemeer allemaal voormalige landbouwgrond, vroeg in het jaar en lang droogvalt gaan ruige moerasplanten groeien. Dat vinden we prima, zeker als dat een gevarieerd gebied oplevert met open water en veel overgangen van korte open oevers naar dichte rietvelden. In Dannemeer hebben we daar de ruimte voor. Toch willen we als beheerder te eenvormige begroeiingen wat doorbreken om de nodige variatie aan te brengen. Onder droge omstandigheden kan op de hoogste plekken nog gemaaid worden met gangbare landbouwmachines. Maar vaak is het al snel te nat. Dan moet aangepast materieel ingezet worden. Hiervoor worden geavanceerde rupsmachines gebruikt. Deze amfibievoertuigen hebben brede rupsbanden zodat ook op zeer natte vegetatie of drijftillen gereden kan worden zonder diep weg te zakken. Het alternatief voor een rupsmachine is met de zeis of éénasser maaien. Naast dat het een enorme aanslag zou plegen op ons beheerbudget, vanwege de benodigde manuren, is het gewoon niet meer uitvoerbaar in onze moderne gemechaniseerde tijd. Waar in de pionierssituatie het amfibievoertuig nog rietstekken uitstrooide wordt deze machine nu ingezet om de nodige variatie in de minst interessante begroeiing aan te brengen.

Dat natuurontwikkeling op rijke bodem snel kan gaan laten de volgende twee foto’s zien. Daar waar in maart 2016 nog een ondergelopen, onbegroeide voormalige akker aanwezig was is de verandering naar het uitgestrekte lisdodde moeras een enorme verandering. Dat zo’n ontwikkeling soms zo snel gaat is voor ons ook wel een verrassing.

Kort en open

In het Dannemeer wordt gestreefd naar een moeras met grote afwisseling en dynamiek. Met energieproducent RWE is afgesproken dat we in de drogere delen stukken kort en open houden om als jaaggebied voor velduil en blauwe kiekendief te kunnen dienen. Dus ook dit jaar wordt de nodige variatie aangebracht zodat muizen beter zichtbaar en vangbaar worden. Om deze kwetsbare muizeneters een handje te helpen. De oostelijke delen van het Dannemeer, daar waar het fietspad is, ligt hoog en droog. Hier bestaat de vegetatie uit kort, kruidig gras. Ideaal voor muizen. Je ziet hier dan ook de hele winter door torenvalken, buizerds en ruigpootbuizerds jagen. En ook de blauwe kiekendief laat zich geregeld even zien. Naast de muizenrijke graslanden maken ze ook gebruik van de akkers in de omgeving om hun kostje bij elkaar te scharrelen. En net als de ganzen slapen ze in het uitgestrekte moeras van Dannemeer. Niet op het open water maar in de moerasvegetatie van pitrus, riet en lisdodde. Vanuit de wijde omtrek verzamelen ze zich aan het eind van de dag in het natte gebied waar ze veilig de nacht doorbrengen beschermt door de nattigheid.

Boswachter Leon