JUBBEGA – Het zuidoosten van ons provincie heeft een prachtig gevarieerd landschap met houtwallen, beekdalen, bossen en kleine heideveldjes. Dit alles afgewisseld met een grotendeels agrarische omgeving. Zo’n kleinschalig en ‘droog’ landschap biedt een optimaal leefgebied voor de das. Dassen maken hun burchten in bosranden of houtwallen en zoeken hun voedsel meestal in beekdalen of op weilanden en akkers in de buurt.

Hoewel de das een alleseter is, bestaat zijn voedsel vooral uit kleine prooien zoals regenwormen, torren en kevers. Dassen zijn erg schuw en vooral ‘s avonds en ’s nachts actief. Daardoor is dit boeiende dier nog niet zo bekend bij de meeste mensen. Dassen maken graag van de gelegenheid gebruik om een nabijgelegen maïsveld te bezoeken om een rijpe kolf te bemachtigen. Schade aan landbouwpercelen kan overigens vergoed worden door het provinciaal Faunafonds.

De das wordt door kenners wel omschreven als een ‘kasteelheer’. Een hechte dassenfamilie woont generaties lang in eenzelfde burcht, die ze regelmatig schoonmaken. Bovendien zijn ze heel sociaal, je ziet een das zelden alleen.
De das kwam vroeger veel voor in alle droge delen van Fryslân, maar de diersoort stierf uit door gebruik van gif in de landbouw, jacht en stroperij en door aanrijdingen in het verkeer. Rond 1980 is de laatste autochtone das heel triest verdronken in de Tjonger.

Verspreiding en aantallen
De dassenpopulatie in Nederland herstelt zich gelukkig. Na een dieptepunt in 1980 waarin slechts 1.200 dieren werden geteld, wonen er tegenwoordig weer ca. 6.000 dassen in Nederland. In het begin van de negentiger jaren is de herintroductie gestart in Zuidoost Friesland. Inmiddels weten de dieren zich weer spontaan te vestigen. Er leven naar schatting enkele honderden dassen in Zuidoost Fryslân. En ook in het wat hoger en droger gelegen Gaasterland, in het Zuidwesten van onze provincie, is een stabiele populatie aanwezig.

Momenteel is de grootste bedreiging voor de das in Nederland sterfte door verkeer of verdrinking in beschoeide kanalen. Er gaan jaarlijks ongeveer tussen de 700 – 1.000 dassen dood in het verkeer door het dichte wegennet. Daarom zijn op cruciale plekken langs en onder wegen in Fryslân schermen en tunnels geplaatst om verkeersslachtoffers te verminderen.

Volg de das!
Na webcams bij de vos, bever, zeearend en oehoe heeft Staatsbosbeheer dit voorjaar de camera’s geplaatst bij een dassenburcht in buurprovincie Drenthe. Sinds april is via de website www.volgdedas.nl een complete dassenfamilie te volgen. Zo willen we in het Jaar van de Das vieren dat het goed gaat met de das in Nederland en iedereen kennis laten maken met dit fascinerende dier.

Staatsbosbeheer vindt het belangrijk dat iedereen kan zien hoe het er aan toe gaat in de natuur. Daarom geven onze boswachters excursies of plaatsen we deze camera’s waarmee je letterlijk een kijkje kunt nemen in het leven van een das. Er zijn in dit geval twee buitencamera’s geplaats bij de ingang van een natuurlijke dassenburcht in het Hart van Drenthe. Bovendien hopen we door de permanente observatie en met hulp van de volgers meer te weten te komen over de leefwijze van de familie.
Meer informatie over het Jaar van de Das vind je op de website van de Zoogdiervereniging.

Boswachter Roel Vriesema