Frank Haven, Boswachter ecologie, is werkzaam in de provincie Flevoland voor Staatsbosbeheer. Hij is veel in het veld en ziet daarmee ook veel van de natuur. Frank vertelt ons met regelmaat waar we op kunnen letten wanneer we buiten de benen strekken. Elke maand vertellen we een klein stukje wat er de afgelopen maand is gebeurd omtrent de ecologie in onze Flevolandse bossen en waar we op moeten letten de komende tijd.

Wintervogelparadijs

In de afgelopen weken heeft een noordelijke polaire stroming Nederland in zijn greep gehouden. Het landschap was tijdelijk gehuld in vorst en zelfs sneeuw, waardoor vogels en andere dieren hun toevlucht zochten in de beschutting van de bossen. Dit was goed te merken in het Horsterwold en het Hulkesteinsebos. De afgelopen weken was het een waar wintervogelparadijs. Normaal gesproken schuwe vogels, zoals de witgat, het bokje en de watersnip, waren een stuk zichtbaarder.

Vooral het bokje is in een periode van vorst een soort die je makkelijker kan zien. Deze kleine snip is in Nederland een wintergast en laat zich ontzettend moeilijk zien. Ze zijn erg schuw en vertrouwen op hun schutkleur. Pas wanneer je te dichtbij komt vliegen ze geruisloos weg. Het bokje lijkt sterk op de watersnip, alleen is het bokje een stuk kleiner, heeft een kleinere snavel en heeft meer strepen op de flanken dan een watersnip.

Wist je dat het bokje, ondanks zijn schuwe karakter, een uitstekende imitator is? Ze kunnen de roep van andere vogelsoorten nabootsen om potentiële bedreigingen in de war te brengen en hun schuilplaats te beschermen.

Ook andere soorten zochten toevlucht in het beschermende en voedselrijke groen; waaronder lijsters, vinkachtigen en uilen, vonden hun weg naar de luwte van de bomen. Dit fenomeen gebeurt ook andersom, wanneer plassen in bossen dichtvriezen trekken watergebonden vogels naar de niet dichtgevroren wateren. Dat kan bijvoorbeeld het IJsselmeer of de vaargeulen van de randmeren zijn. Dit resulteert dan in grote concentraties van duizenden vogels.

Een beverbende

Het is te merken dat bevers geen winterslaap houden. Bij de vele vaarten en watergangen in onze bossen vinden we de laatste tijd steeds meer sporen, hollen en burchten van de bevers. Zelfs ons kantoor, de Zevenhorst in Zeewolde, ontsnapte niet aan de beveractiviteit, met sporen van hun bedrijvigheid in de tuin.

Drukke vaders

Zeker tijdens de vorstperiode van twee weken geleden waren de bevers erg actief. Dit komt doordat ze een wintervoorraad willen opslaan wanneer er een strenge vorstperiode komt. Bevers verzamelen dan meer voedsel wat ze in de winter eten, vooral bast en twijgen van wilg en populier en wortelstokken (voornamelijk van waterlelie). Ook wordt er in deze tijd hard gewerkt aan het bouwen van een burcht of het opknappen van de burcht. Wist je dat bevers hun burchten vaak bouwen met ingangen onder water? Dit niet alleen als een slimme bescherming tegen roofdieren, maar ook als een handige ontsnappingsroute voor het geval ze onverwacht boven het water worden belaagd!

De paartijd van de bever is tussen januari en februari en na een draagtijd van 3,5 maand worden de jongen tussen april en juli geboren. In de tijd dat de moeder zwanger is, wordt er stevig door vaders aan de burcht of hol gebouwd en worden er vele bomen om geknaagd. En dat resultaat is duidelijk te zien langs de watergangen…

Dit laat maar eens zien dat de natuur, zelfs in de koudste dagen, een levendig en betoverend spektakel kan zijn.