Dit weekend was Glastonbury. Niet dat ik daar was, maar ik dacht wel na over die open air festivals, waar we er nu heel veel van hebben. De tocht naar buiten ontstond in de tweede helft van de jaren zestig en had toen zeker een rebels, niet al te geordend karakter. Denk aan Monterey, Woodstock, Pinkpop en Kralingen. Nu lijkt bijna het tegenovergestelde aan de hand en is een festival in de buitenlucht net zo prijzig en strak georganiseerd als een avond in de ziggo dome. Het verschil zit ‘m dan alleen nog maar in het decor. En uiteraard speelt het weer een grote rol.

Nu bezocht ik afgelopen zondag wel het Amsterdamse Bos. Staatsbosbeheer heeft er een lijntje mee. Het is voor een groot deel ontworpen door de formidabele Jacoba Mulder (in 1934 toen zij werkzaam was bij de Dienst der Publieke Werken), maar in een later interview zei ze: ‘We werkten natuurlijk in een grote groep, met onder andere een boscommissie van mensen, die er bijzonder veel verstand van hadden. Het is overigens ontzettend meegevallen. Ik bedoel: in het begin dachten we, wanneer zullen we er iets van beleven? Maar het bos is enorm snel gegroeid.’ Het was Staatsbosbeheer dat de adviezen gaf over de te planten bomen. De Heidemaatschappij begeleidde aanvankelijk (ten tijde van de werkverschaffing) het gereed maken van het terrein en het planten. In 1970 gingen de laatste bomen de grond in, tijdens de viering van Nationale Boomfeestdag.
Ik bedacht: als ik een artiest goed vind, dan maakt het mij niet uit of die in een afgetrapte gymzaal staat, in het Concertgebouw, in de tuin van een paleis of in een natuurgebied. Het gaat mij dan om de muziek. Zo ging ik vorig jaar naar Wythenshawe Park in Manchester voor Primal Scream, maar had de band in een fabriekshal gestaan, dan was ik net zo goed afgereisd. De toegevoegde waarde van het park was er voor en na het concert, niet tijdens (toen draaide het om de muziek). Voor aanvang verkende ik de omgeving en ontdekte lieflijk stromende beekjes als op een romantisch schilderij en na het concert waren er castles in the sky: de lucht (waar net ervoor een flinke bak regen uitviel) was veranderd in een landschap vol sprookjesarchitectuur. Natuurlijk kleuren die twee ervaringen mijn totaalbeeld van de dag. En al zal ik het niet zeker weten, maar het concert was toch vooral het concert.

Het kan ook anders. Zo was ik jaren geleden op Into the Great Wide Open op Vlieland. En daar was een locatie, midden in een grove dennenbos, daar leek het omgekeerde aan de hand. Alles en iedereen, publiek, deejays, bands en foodtrucks stond tussen de bomen en die bepaalden wel degelijk de sfeer. Alleen al dat je op een zacht verend naaldenpakket loopt! Dat waar je ook kijkt overal boomstammen zijn, met boven je een kruinendak. Het bos was daar meer dan decor, het deed mee in het geheel.

En er is Opera Nijetrijne (in de Rottige Meente) waar elk jaar wel een verrassend samenspel van natuur en cultuur plaatsvindt -soms geregisseerd (dan is een podium uitgelijnd op de ondergaande zon bijvoorbeeld) maar vaker nog toevallig, wanneer de vogels meekwinkeleren.

In het Bostheater in het Amsterdamse Bos gebeurde nog iets anders. De zanger van de band Belle and Sebastian, Stuart Murdoch, doordrong het publiek ervan hoe bijzonder de plek is, helemaal omgeven door bomen. (‘We are in the forest together, the trees got leaves…’). Hoe kan het ook anders, Murdoch heeft in zijn X-bio staan: leaf watcher. Tijdens het optreden improviseert hij zelfs een stukje ‘don’t go into the woods tonight’ van Stephen Sondheim en hij merkt op hoe de bomen niet zo onder de indruk lijken van de band. Maar eerder al; hoe buitengewoon is het niet dat de regen precies ophield toen de band het podium betrad? Dat magisch denken over het weer is deel van de festivalmythologie. En dan daarna, als je weer terugloopt door dat park van Jacoba, onder een paarszwarte hemel die zich spiegelt in de Grote Vijver. Dat hoort allemaal bij het concert.

Twee dagen na het optreden in Amsterdam was Murdoch in Stockholm en hij plaatste een filmpje op X; totaal vermoeid van het reizen is het eerste wat hij doet een park opzoeken en de bomen bekijken, waarbij hem niet ontgaat dat sommige exemplaren te lijden hebben van de essentaksterfte (ash dieback). Voor Murdoch is natuur niet zomaar een decor.