Omgewaaid bos uit '72 uit het archief van Staatsbosbeheer

Op 13 november 1972, 50 jaar geleden, raasde een orkaan over Nederland. Alleen al in het Drents-Friese Wold blies hij al meer dan 1500 voetbalvelden aan bos om. Onze visie op bosonderhoud zou er voorgoed door veranderen. En je kunt er nog steeds wat terug vinden, hoe bijzonder is dat?

De storm uit 1972 staat als één van de zwaarste stormen van de vorige eeuw te boek. Hij richtte een enorme ravage aan in heel Nederland, en kostte aan 9 mensen het leven. In Drenthe moest met name het bos eraan geloven. Bomen knakten als luciferhoutjes in stukken, of ze werden met wortel en al uit de grond gerukt. 2500 hectare bos ging tegen de vlakte en zo’n 15.000 hectare raakte zo beschadigd dat het moest worden opgeruimd.

Op 2 april 1973 kwam er wéér een zware storm over Nederland, die de schade nog vergrootte.

Er waren jaren voor nodig om de schade in de bossen op te ruimen. Het zorgde voor veranderingen in de aanplant én in het onderhoud.

Veranderingen in de aanplant

De houtvesters (zo heetten vroeger de boswachters die met houtproductie bezig waren) realiseerden zich dat de schade minder zou zijn geweest als het bos meer gemengd was aangeplant. Sinds pakweg 1900 plantten ze in de Nederlandse bossen grote vakken aan met slechts één boomsoort: alleen douglas, lariks of fijnspar. Een heel bosvak met ondiep wortelende soorten, zoals de sparren, valt bij een zware stom dan gemakkelijk om.

Ze gingen de percelen kleiner maken en meerdere boomsoorten door elkaar planten, zodat er voortaan minder bomen kunnen omwaaien. De dieper wortelende soorten zoals de eik houden de oppervlakkig wortelende sparren vast. Zo kan er geen gat geslagen worden waardoor de wind nog meer kracht krijgt. De bosvakken werden zo minder kwetsbaar voor nieuwe stormen.

Veranderingen in het bosonderhoud

Bij van Tienhovenpark in het Drents-Friese Wold, wat destijds eigendom was van een particulier, is iets bijzonders ontstaan. Omdat er na de storm een overschot aan hout was en hierdoor de houtprijs gigantisch kelderde, kostte opruimen meer dan laten liggen. Dus bleef het liggen.

Die plekken zijn nu nog te herkennen in het bos.

Waar de omgevallen bomen zijn blijven liggen, voeden ze nu de mossen, paddenstoelen en insecten die er dankbaar gebruik van maken. Dat doen ze jarenlang: vooral de dikste bomen liggen er nu nog. Tot ze uiteindelijk weer helemaal zijn opgenomen in de kringloop en weer voeding zijn voor de nieuwe generatie bomen.

Niet opruimen is bij ons de nieuwe standaard geworden. Nu er veel bomen dood gaan door de droge zomers, kiezen we ervoor deze bomen niet op te ruimen. We zagen bomen alleen nog weg voor de veiligheid: als ze op een route kunnen vallen. En ook dan zagen we de boom wel om, maar we laten hem liggen

.

Dode bomen die nu blijven liggen zijn de boomlijken van de toekomst

Zie jij al magische plekjes ontstaan?

Met die langzaam verterende, oude bomen lijkt het bos eindelijk volwassen. De natuur krijgt er zijn loop, en die plekken met resten uit 1972 hebben iets magisch. Het is bos waar je Gandalf en Frodo zou kunnen zien lopen.

Ken jij ook plekken waar de geschiedenis uit 1972 nog te zien is of die ook zo magisch zijn?

Wil je jouw plekje delen? We zijn benieuwd.

Deel je foto op Instagram hashtag #Drentsfriesewold1972 of op onze Facebookpagina. De mooiste foto’s zetten we op onze website.

Of vertel ons erover in de comments!

Nog een kijk tip. RTV Drenthe maakt een special over de storm van 1972.